"karmemora" 词义考释
"karmemora” 在《世界语汉语词典》第374 页 "kara" 词条中被译为 "(因回想美好的记忆而感到) 惋惜的"。这又是一个因望文生义而产生的误译。这个合成词虽然也收入《世界语插图大词典》(PIV)中的 "kara" 词条内 (p. 485), 但没有作为附属词条列出, 只作为例词出现, 因而没有释义。那么, 这个合成词所表达的到底是什么意思? 由于原文词典没有给出它的释义, 我们只能在柴门霍夫和其他著名世界语文体家的原文和翻译作品中找出它的具体用例来确定它的词义。
在柴门霍夫的《Fabeloj de Andersen》、《Biblio》、《Marta》、《Revizoro》等译作中，我没有能找到它的踪迹, 只在柴门霍夫为《Proverbaro Esperanta》所写的前言中找到了唯一的用例: "En la jaro 1905 mia karmemora patro komencis la publikigadon de kvarlingva frazeologio-proverbaro, super kiu li laboris kun amo en la daŭro de longa tempo." 这句话的意思是说, 在1905年时, 柴门霍夫的父亲开始以 4 种语言对照的形式准备出版他长期收集到的他所珍爱的成语和谚语集。请注意, 柴门霍夫写这篇前言时, 他的父亲已经去世了 ("Bedaŭrinde mia patro mortis, kiam nur duono de lia verko estis eldonita"), 因而他在 "patro" 之前加上了 "karmemora", 以表示对他父亲的亲切怀念。应该说这个用例已经给我们提供了这个合成形容词的大致用法: 它用来修饰表示死者的名词 (或名字), 表达对已去世的人的怀念之情。但是, 孤例不足为证。接着我又在 Waringhien 所著的《Lingvo kaj Vivo》一书 (p. 343) 上找到了这样的用例: "Mia karmemora majstro Grosjean-Maupin..." 另外, 我们还在其他世界语者写的文章里找到 "nia karmemora Majstro" (指去世后的柴门霍夫), "mia karmemora patr(in)o aŭ edz(in)o”, "karmemora mortinto" 等用例。
虽然 PIV 没有解释这个合成词的词义, 但在网络上的 "Reta Vortaro" 中我们可以查到它的释义: "Karmemora: Kies memoro estas kara." 这个释义告诉我们, 这个词是用来形容给人留下亲切怀念的离世不久的亲人或好友的。由此可见, "karmemora" 的词义应该是: "(用于对已去世者) 令人怀念的", 在具体上下文中可以译为 "新近去世的", "已故的"。例如: Jen la libro, kiun nia karmemora Prof. Zhang iam amis legi dum sia vivo. (这是我们已故张教授生前曾经读过的一本书。)
请再看一看在著名世界语学者Waringhien 去世后, 别人怀念他的文章中有两个这样的句子:
La laŭdinda iniciato modere sukcesis en la kampo Esperantologia per reeldono de PAG kaj (precipe) de Lingvo kaj vivo de karmemora profesoro Waringhien.
Tial la laboro de karmemora profesoro Waringhien -- kiu tre atente prinotis la materialon de FK kaj elsarkis eraro
在拙编《汉语世界语大词典》中, 我也把 "karmemora" 这个合成词收在 "已故" 词条内作为可选用的译词之一:
【已故】[yǐgù] mortinta; karmemora; jam porpasinta: 我们～的同事 nia mortinta [karmemora] kolego / 他～的母亲 lia mortinta [karmemora] patrino
另外, 在音容这个词条的例句里, 我也用到了"karmemora":
【音容】[yīnróng] <书> voĉo kaj vizaĝ(aspekt)o (de iu, kiun oni rememoras post lia morto): 死者的～笑貌, 历历在目。 La voĉo, la ridetoj kaj la vizaĝesprimo de la mortinto estas tiel klare sentataj, kvazaŭ li ankoraŭ vivus. 或 La voĉo kaj la vizaĝaspekto de la mortinto estas ankoraŭ freŝaj en mia memoro. / 见室内陈设依然, 而亡妻～已杳, 不禁泪下。 Vidante, ke ĉiuj objektoj en la ĉambro restas tiaj, kiaj ili estis, escepte ke la voĉo kaj la vizaĝo de mia karmemora edzino ne plu estas tie, mi ne povis reteni miajn larmojn.
Ipernity: El Popola Chinio
Facebook: EPC El Popola Chinio
Twitter: El Popola Chinio
WeChat: El-Popola-Chinio aǔ Skani la du-dimensian kodon por legi EPĈ en WeChat
