Unua-pagho >> Esperantujo >> Lernado

 

 

 

 

Vortaro de Esperanto por lernantoj (B)

de LAULUM

    1 baldau Adv. signifanta: post mallonga tempo.

  Aperas oriente jam auroro, Unue ni preparos matenmanghon,
  Baldau komencighos la dejhoro. Baldau poste ekos la laboro.

    5 bani Sin lavi en akvo, sunlumo k.s.

  Tre bona estas bano, Vin banu en banujo
  Precipe por infano. Kaj restu vi en sano.

    3 bati Forte kaj rapide ektushegi por dolorigi, sonigi, shanghi la formon au purigi.

  Infanon kulpan ni ne batu, Amike kun ghi ni rilatu,
  Sed pacience ghin admonu. Necesajn helpojn al ghi donu.

    4 batali Ataki au defendi por venki; peni por forigi dangheron au kontrauajhon.

  Batalu kontrau malfaciloj, Batalo solvos, ne babiloj,
  Batalu kontrau malamikoj. Problemojn en praktiko.

    2 bela Placha al la okuloj, oreloj au aliaj sentoj.

  Bela estas floro, Amu nia koro
  Bela estas amo. Flame por chiamo.

    5 benko Longa sidilo kun apogiloj por la dorso kaj brakoj.

  La avo sur la benko kushas, Subite pluvo ilin dushas,
  La nepo sur benketo sidas. Levighas ili, forrapidas.

    4 besto 1 Animalo sed ne homo. 2 Kruda, kruela homo.

  Ankau l' bestoj manghas, iras, Ni krudulon nomas besto,
  Sed neniu vortojn diras. Char li beston tre similas.

    3 bezoni Senti, suferi la mankon de ion necesa, havenda por ion fari au por la vivo.

  Ni bezonas pacon, Por ghi ni klopodas
  Ne militminacon. Kaj ne sentas lacon.

    8 biciklo Durada veturilo por rajdado.

  Framo kun du radoj Kuras kun rajdanto
  Kaj radiaj dratoj Tra vojoj kaj tra stratoj.

    3 bildo Vidajho de objekto en lumo; tia ~o pentrita, desegnita, presita, fotita, gravurita au skulptita sur papero k.s.

  Smeralda montaro. Verdpina arbaro. Ni pentru tuj bildon pri l' pitoreskajho,
  Jen bildo belega de vasta kamparo. Por teni la belon por longa miljaro.

    3 birdo Dupieda, flugilhava vertebrulo naskita el ovo; ridinda homo.

  Birdoj flugas en l' aero, Se en kagho ili vivus,
  Trilas gaje en libero. Tristus kiel en karcero.

    3 blanka En koloro de negho au kreto.

  La avo kun neghblanka hararo Chu pro ke l' salo estas neghblanka,
  Kutime manghas multe da salo. Blankighis sekve ankau la haro?

    7 blinda Sen kapablo vidi, ne povanta vidi.

  Ne povas vidi la blinduloj, Se sanaj okuloj ne rigardas,
  Al ili helpas ne l' okuloj. Valoras ili kiel nuloj.

    4 blua En koloro de la chielo sennuba.

  Blua estas la chielo, Bluo pura estas belo,
  Blua estas alta maro. Bluas fore la montaro.

    1 bo- Prefikso por montri parencon estigitan pro geedzigho. ~patro (patro de la edzo au edzino), ~frato (frato de la edzo au edzino).

  La bogepatroj havas nau infanojn, La boparencoj havas lertajn manojn,
  Do mi ricevis multajn bogefratojn. Malshatas pashe mezuradi stratojn.

    2 bona Kun la propraj ecoj de sia speco tauga por uzo Bona domo, tablo, skribilo; kontentiga ideo, vetero, fino; helpema, amika najbaro, kunulo; virta, morala homo, intenco.

  Esperanto estas bona Helpos chiujn en l' estonto
  Sed ne tuj profitodona, Kiel servo telefona.

    4 bordo Tero che la rando de akvujo ( rivero, lago au maro.)

  Ja bordo estas nomo de la tero Sur bordo estas pli da sekureco,
  Tuj apud maro, lago au rivero. Sed en ondaro kashas sin danghero.

    5 bovo Granda dombesto kun du kornoj, ghi estas uzata por tiri plugilon au charon kaj ~ino donas lakton.

  Bona bruto estas bovo, Ghi longdaure laboradas,
  Font' de fort' kaj pluga povo. Sed kun malrapida movo.

    4 brako Parto de homa korpo de shultro ghis mano. (Chiu el la supraj membroj de la homa korpo.)

  Ja brako estas supra membro. Ghi servopretas lau bezono
  Chu en septembro au novembro Ech en la frosto de decembro.

    6 brancho Tigo kreskinta el alia tigo au trunko; Io, kio dispartighas de la chefa parto.

  Ankau arbo havas brakojn, ne por fari ekatakojn
  Sed ili nomighas branchoj, chu per batoj au per tranchoj.

    4 brili Eligi vive helan lumon; altiri atenton per sia beleco, lukso au spirito.

  Brilas tage l' suno, La saghuloj brilas
  Brilas nokte l' luno. Chiam ghis la nuno.

    4 brui Audigi nebelan sonon.

  Kiam oni domkonstruas, La bruado ja malplachas,
  Senescepte ili bruas. Sed per domo kontribuas.

    3 bruli Ekfajri; konsumighi donante lumon kaj varmon; flami.

  Ne brulas forno. Negha horo. Forgesas mi la fortan froston,
  Maria venas. Viva floro. Ekbrulas fajre mia koro.

    5 brusto La supra antaua parto de homa korpo de la kolo ghis la ventro.

  En nia brusto batas nia koro. Elstaras brave l' brusto de heroo,
  Doloras brusto en chagrena horo. La brusto ondas dum parolo.

    3 busho Truo sur kapo de homo au besto tra kiu eniras manghajho, per kiu homo parolas kaj besto blekas; en- kaj elira truo.

  La busho estas mangh-organo Kaj per la busho ni parolas,
  Kaj enirejo de malsano; Por kolerigo al satano.

    5 butero Grasajho eltirita per batado de lakta kremo.

  Butero el lakto devenas. Por bredi bovinojn necesas,
  Por lakto bovinojn ni tenas. Ke tage kaj nokte ni penas.