Leginte artikolojn de Paulo Desailly, A. V. Blottnitz kaj Don Harlow, mi trovis ke la problemoj diskutataj shajnas malnovaj. Mia respondo al la demando de s-ano Paulo Desailly estas: Ne.

    1. Esperanto estas sufiche facile lernebla. Lastatempe iuj (ekz. Ziko Marcus Sikosek, autoro de Esperanto Sen Mitoj) dubis la facilecon de Esperanto rezonante ke por certaj homoj au homgrupoj iuj lingvoj povas esti pli facilaj ol Esperanto. Shajnas ke oni ne povas facile refuti tiun argumenton. Mia argumento estas jene: ja estas lingvoj, kiuj estas tiel facilaj por iuj homoj au homgrupoj, ke la homoj au homgrupoj povas kompreni tiujn lingvojn sen lerni ilin. Ekzemple, rusoj kiuj neniam lernis la belrusan lingvon povas rekte kompreni paroladon de belrusoj. Do por rusoj la belrusa povas esti pli facila ol Esperanto. Sed oni forgesis tion, ke tiukaze la belrusan lingvon rusoj ja NE bezonas lerni - alivorte, tiukaze interlingvo ne necesas! Tio ke Esperanto estas facile ellernebla subkomprenas ke oni bezonas lerni iun lingvon por internacia komunikado. Alivorte, ghenerale sen lerni iun lingvon kiel internacian komunikilon ni ne povas komuniki internacie! Se oni bezonas lerni iun lingvon por internacia komunikado, kiu povas nomi iun lingvon kiu estas pli facila ol Esperanto?

    2. Iuj chinaj studentoj chesis lerni Esperanton ne pro malfacileco de Esperanto. La plendo pri malfacileco ne estas la vera kauzo. La son-sistemo de la angla estas multoble malpli facila ol tiu de Esperanto, sed neniu plendas pri malfacileco de la angla au postulis ke oni plifaciligos la anglan lingvon. La fakto estas, ke chinaj studentoj lernas la anglan sub premo de senchesaj devigaj ekzamenoj dum por Esperanto-lernado tia premo mankas. En 1985 kaj 1986 mi gvidis Esperantan kurson en Shanxi-a Elektr-Energia Kolegio en Taiyuan. Chirkau 20 studentoj finis la kurson. Multaj el ili estis entuziasmaj pri Esperanto, sed kelkaj el ili foje diris al mi, ke ili ne havas sufichan tempon por lerni Esperanton char ili devas trapasi la Kvara-nivelan Ekzemenon pri la angla lingvo por studentoj (hodiau oni devas trapasi la Sesa-nivelan Ekzemenon). Do la kauzo de cheso de Esperanta lernado estas socia sed ne lingva!

    3. Reverko de Esperanto ne helpos allogi orientajn esperantistojn. Historio jam lecionis al ni, ke faciligo de detaloj de lingvo ne altiras lernantojn: Volapük ne uzis la literon "r" kaj anstatauigis ghin per "l" por faciligi chinojn kies lingvo ne havas trilan sonon. Kredeble ghia son-sistemo estas pli simpla ol tiu de Esperanto kaj ghi povus esti pli facila por chinoj ol Esperanto estas. Sed historio pruvis, ke tiu avantagho ne helpis ghin. En Chinio oni ne trovas ech unu parolanton de Volapük sed estas miloj da parolantoj de Esperanto. Kaj, plie, se ni povas reverki Esperanton iele por plachi al chinoj, kial ni ne povas reverki ghin alimaniere por plachi al aliaj homgrupoj en la mondo?