|
 Nun
terorismo estas unu el la plej grandaj dangheroj en la mondo,
minacantaj la pacon, sekurecon kaj ordon de la internacia
socio.
Dum
longa tempo en la pasintaj jaroj, precipe ekde la 90-aj jaroj
de la 20-a jarcento la terorisma forto de "Orienta Turkistan"
en kaj ekster Chinio planis kaj organizis serion da terorismaj
eksplodigoj, murdoj, bruligoj kaj venenadoj por starigi la
"sendependan" shtaton de "Orienta Turkistan".
La terorismaj krimagoj serioze damaghis ne nur la vivon kaj
havajhon de popolanoj, sed ankau la sekurecon kaj stabilecon
de la socio de rilataj landoj kaj regionoj.
La
china registaro oponas kontrau terorismo en ajna formo kaj
praktikado de diferencaj kriterioj koncerne oponon kontrau
terorismo. Ni esperas, ke chiuj pacamaj popoloj, sendistinge
de shtataneco kaj religia kredo kaj sendistinge de politika
reghimo kaj socia sistemo, komplete malkashos la naturon de
la terorisma forto de "Orienta Turkistan", la seriozan
damaghon kauzitan de ghi kaj ghian hipokritecon kaj kune atakos
ghiajn aktivadojn.
La
nomo de "Orienta Turkistan" aperis en la fino de
la 19-a jarcento. "Stan" signifas "regionon".
"Orienta Turkistan" estas koncepto ne simple geografia,
sed ankau politika, unue menciita de malvovaj koloniistoj
por dismembrigo de Chinio.
Komence
Turk estis nomo de antikva nomadisma tribo. En la 5-a jarcento
la tribanoj vagadis en Altaj-montaro. De la mezo de la 6-a
jarcento ghis la mezo de la 8-a ili ofte aperis sur stepo
de norda Chinio. En 552 Turks fondis Hhanejon, kiu poste estis
dividita en du partojn, orientan kaj okcidentan, kiuj longe
interbatalis. Meze de la 8-a jarcento ili pereis unu post
la alia. Iliaj posteuloj intermikse vivis kun aliaj nacioj.
En la fino de la 19-a jarcento iuj proponis grupigi en landon
chiujn parolantojn de Turk-lingvo inter Bospor-markolo kaj
Altaj-montaro. Fakte en la historio de Chinio neniam aperis
unuigita lando kun la popolo parolanta Turk-lingvon.
En
60 a.K. Han-dinastio jam starigis prefektujon de la Okcidenta
Regiono kaj Xinjiang farighis parto de la china teritorio.
Poste la centra registaro neniam chesis regi Xinjiang. Sed
ekde la komenco de la 20-a jarcento plenmano da fanatikaj
splitistoj kaj religiaj ekstremistoj de Xinjiang teksis absurdajhon,
ke jam de la antikveco "Orienta Turkistan" estas
sendependa shtato, kaj instigis chiujn homgrupojn parolantajn
Turk-lingvon kaj kredantajn je islamo al starigo de lando
kun reghimo kaj religio en unueco. Ili neis la historion de
Chinio kaj oponis kontrau chiuj nacioj escepte de Turk por
elimini la paganojn. Post la formigho de la terorisma forto
de "Orienta Turkistan", diversaj splitistoj faris
aktivadon kun etikedo de "Orienta Turkistan", intencante
starigi la landon "Orienta Turkistan".
De
la unuaj 40 jaroj de la 20-a jarcento, kun subteno de la reakcia
forto de aliaj landoj, "Orienta Turkistan" plurfoje
levis tumultojn. En novembro de 1933 Sabit Damolla fondis
la t.n. islaman landon "Orienta Turkistan" en Kashi
de Xinjiang, sed post 3 monatoj ghi disfalis pro opono de
la popolo de Xinjiang.
En
la 90-aj jaroj de la 20-a jarcento, sub la influo de ekstremismo,
separatismo kaj internacia terorismo, la terorisma forto de
"Orienta Turkistan" en kaj ekster Chinio komencis
terorisman kaj perfortan aktivadon. La programoj de "Islama
Partio de Orienta Turkistan" kaj "Opoziciuloj de
Orienta Turkistan" difinis, ke ili iros la vojon de "armita
batalo" kaj "aranghos terorisman aktivadon en dense
loghataj regionoj". En la broshuro "Chu ni povas
sendependighi?", ili senkashe diris, ke ili "chiakoste
kreos terorisman atmosferon en infanghardenoj, hospitaloj
kaj lernejoj".
Lau
nekompleta statistiko, dum 1990-2001 la terorisma forto de
"Orienta Turkistan" en kaj ekster Chinio faris almenau
200 terorismajn okazajhojn, kiuj mortigis 162 homojn kaj vundis
440 diversnaciajn popolanojn.
En
suda Azio la terorisma organizo de "Orienta Turkistan"
ne nur estas subtenata de Bin Laden, sed ankau konsistigas
chefan armitan forton de lia terorisma organizo. Sian fondighon
la "Islama Movado de Orienta Turkistan", organizo
gvidata de Hasan Mahsum, shuldas al subteno de Bin Laden kaj
akceptas ties komandon. Post la starigo de la "Islama
Movado de Orienta Turkistan", Bin Laden kaj la chefoj
de terorismaj organizoj de meza kaj okcidenta Azio plurfoje
komplotis por helpi la terorisman forton de "Orienta
Turkistan" levi "sanktan batalon" en Xinjiang
kaj turni Xinjiang en tipan islaman landon kun reghimo kaj
religio en unueco.
Nun
la china polico jam arestis pli ol 100 teroristojn, kiuj akceptis
terorisman trejnadon en terorismaj bazoj de Afganio kaj aliaj
landoj kaj enshtelighis en Xinjiang. Pli ol 10 teroristoj
arestitaj de la polico de rilataj landoj estis ekstradiciitaj
al Chinio.
La
china registaro lauleghe firme batalas kontrau la terorisma
aktivado de "Orienta Turkistan" por sekurigi la
vivon kaj havajhon de diversaj nacioj, defendi la komunajn
interesojn kaj konservi la stabilecon de la Xinjiang-a Ujgura
Autonoma Regiono kaj najbaraj regionoj kaj la unuecon de Chinio.
La china registaro diris, ke ghi atakas nur malmultajn krimintajn
chefteroristojn, kiuj gvidas la terorisman aktivadon de "Orienta
Turkistan", sed al multaj ghiaj partoprenantoj la china
registaro alprenas politikon de eduko. La diversaj nacioj
de Xinjiang havas gloran tradicion defendi la nacian unuighon
kaj teritorian integrecon. Islamo estas pacama religio. Atako
al la terorisma forto de "Orienta Turkistan" ne
celas al iu ajn nacio au religio, sed al la kontraulegha terorisma
aktivado por pli bone defendi la komunajn interesojn de diversaj
nacioj kaj sekurigi ilian religian aktivadon.
La
Ujgura Autonoma Regiono praktikas nacian autonomion kaj politikon
de nacia egalrajteco kaj libero de religia kredo por respekti
kaj defendi diversajn rajtojn de nacimalplimultoj.
La
china registaro oponas kontrau terorismo en ajna formo kaj
praktikado de diferencaj kriterioj koncerne oponon kontrau
terorismo. Ni esperas, ke chiuj pacamaj popoloj, sendistinge
de shtataneco kaj religia kredo kaj sendistinge de politika
reghimo kaj socia sistemo, komplete malkashos la naturon de
la terorisma forto de "Orienta Turkistan", la seriozan
damaghon kauzitan de ghi kaj ghian hipokritecon kaj kune atakos
ghiajn aktivadojn.
(El
artikolo de la Informa Departemento
sub la Shtata Konsilantaro de Chinio)
|
