La fakto, ke la tuta nombro de la chinaj
ideogramoj ech atingas 60 milojn, vershajne malkuraghigas vin. Tamen
malkuraghigho estas nenecesa, char, lau la kalkulo de fakuloj, el
tiuj 60 mil ideogramoj nur 3 650 estas ofte uzataj. Nur se oni posedus
tiujn ofte uzatajn ideogramojn, li jam povas kompreni 99% de la
enhavo de la jhurnaloj au revuoj chinlingvaj. La ofte uzataj ideogramoj
konsistigas nur 6.1% de la tuta nombro, tio ja estas tre malgranda
procento. El la restantaj pli ol 50 mil ideogramoj, iuj estas malofte
uzataj, aliaj estas uzataj nur por personaj au geografiaj nomoj,
kaj plej multaj estas simple troveblaj en klasikaj verkoj. Se vi
ne bezonus tushi la malfacile koneblajn nomojn, nek dezirus legi
la klasikajhojn, la 50 mil ideogramoj ja estus por vi kvazau neekzistantaj.
Kaj
plie, la nombro de multstrekaj ideogramoj multe malpliighis post
la reformado de la china skriba lingvo. Entute pli ol 2 mil ideogramoj
estas skribe simpligitaj. Tio multe faciligas la lernadon de chinaj
ideogramoj.
Chiu
ideogramo havas nur unu silabon. En la antikva tempo, ¡¡unusilaba
ideogramo estis unu vorto esprimanta unu sencon. Sed en la nuntempa
china lingvo, malgrau tio ke ankorau estas unu vorto formita el
unu ideogramo (ekz., la vorto shu - libro), la diversaj ideogramoj
fakte farighas nur morfemoj de vortoj. Unu ideogramo estas ofte
kunmetita kun alia au aliaj du au pli ol du ideogramoj por formi
unu vorton, la supre menciita vorto ÊÀ½çÓï (shi-jie-yu, Esperanto)
estas formita ghuste el tri ideogramoj. Konsekvence, se vi posedus
la ofte uzatajn 3 650 ideogramojn, vi samtempe scius dekmilojn da
vortoj formitaj el tiuj ideogramoj. Lasu min preni la ideogramon
che (charo) kiel ekzemplon. Ni povas aldoni la ideogramojn
huo (fajro), ma (chevalo), qi (gaso), ren-li
(homa forto), san-lun (tri radoj), antau ghi kaj formas la
vortojn huo-che (trajno), ma-che (chevalcharo), qi-che
(automobilo), ren-li-che (rikisho), san-lun-che (triciklo)
ktp. Ni ankau povas aldoni la ideogramojn xiang (chambro),
piao (bileto), zhan (stacio) post ghi por formi la vortojn
che-xiang (kupeo), che-piao (trajna au autobusa bileto),
che-zhan (fervoja stacio au autobusa haltejo) ktp. Tiurilate,
la china lingvo multe similas al Esperanto, kaj estas ech pli fleksebla
kaj pli varia ol Esperanto.
La
renoma lingvisto s-ro Claude Piron, en unu el siaj verkoj, skribis,
ke en la china lingvo, same prononcataj ideogramoj ankorau havas
kvar malsamajn tonojn. Li donis ekzemplojn per la ideogramoj Âè (panjo),
Âð (iom simile al chu), Âí (chevalo) kaj Âî (insulti). Tiuj kvar ideogramoj
estas same prononcataj kiel "ma", sed havas malsamajn
tonojn. Tio vershajne pliigas la malfacilecon de la china lingvo.
Tamen, en reala vivo, tono tute ne gravas, ech multaj chinoj ne
povas elparoli la ghustan tonon. Kantonanoj havas kantonan tonon,
dum pekinanoj havas sian propran tonon, sed tio ne malhelpas ilian
interkomunikadon. Ghuste kiel la angla lingvo parolata de usonanoj
estas iom diferenca de tiu de la angloj, kaj tiu diferenco ne malhelpas
ilian interkomprenon. Do, la malsamaj tonoj de chinaj ideogramoj
ne kauzas embarason.
Revenu
|