Neolitiko
Antau chirkau kvin au ses mil jaroj, niaj prauloj jam plibonigis
la ilojn. Ili faris el elektitaj shtonoj hakilon, glavon,
martelon, chizilon kaj ilin poluris. El ostoj, kornoj kaj
konkoj ili faris kudrilon, borilon, falchilon kaj segilon.
Multaj iloj havis boritajn truojn, tiel ke oni povu alfiksi
al ili tenilojn au trairigi shnuron.
Oni
nomas la epokon de poluritaj shtonaj iloj la neolitiko.
Pafarko,
sago kaj fajenco Pafarko kaj sago estis la plej gravaj
iloj en la epoko neolitiko. Ili estis jam inventitaj antau
chi tiu epoko. Per pafarko kaj sago, ili povis pafi malproksimajn
birdojn kaj bestojn, kaj tiel pli facilighis la akiro de manghajhoj.
Fajenco
estas grava elpensajho de la epoko neolitiko. La fajenco farita
de homoj sur la loesa altebenajho estis rugha kun nigraj au
purpuraj desegnoj. Oni nomas chi tiun belaspektan fajencon
kolora fajenco. La fajenco farita de la homoj sur la granda
ebenajho de norda Chinio estis nigra, delikata, maldika kaj
tre glata. Oni nomas ghin nigra fajenco.
Fajenco,
kiun oni povas uzi por enteni akvon, objektojn kaj kuiri,
estis vazo.
Brutobredado,
agrikulturo kaj vivo de fiksloghado Se
post manghado ankorau restis iuj el la chasakiritaj vivantaj
bestoj, niaj prauloj ilin tenis por buchi en tempo de bezono.
Ili akiris iom post iom spertojn en bredado de porko, hundo,
bovo kaj shafo. Tiel komencighis la brutobredado.
Semoj
de vegetajhoj falis teren kaj de tio elkreskis novaj vegetajhoj.
Niaj prauloj plurfoje tian fenomenon rimarkis, kaj ellernis
iom post iom la semadon de grenoj. Tiel komencighis la agrikulturo.
Tiam
la homoj sur la loesa altebenajho kaj sur la granda ebenajho
de norda Chinio loghis en vilaghoj che rivero. Ili konstruis
domojn el tero, kaj faris por ili tegmentojn el cinodo. La
domoj estis unuformaj kaj preskau samgrandaj. Ili plugis teron
per shtona tranchilo, kulturis diversajn grenojn kaj bredis
porkojn, hundojn, bovojn kaj shafojn. Ili faris fadenojn el
fibroj de kanabo, teksis tolon kaj faris vestojn el ghi.
|