Huj-nacio estas unu el la 55 nacimalplimultoj de Chinio. Ghi multe diferencas de aliaj nacioj. Ili ne devenis de unu aparta klano kaj tribo, sed formighis el multaj nacioj chinaj kaj alilandaj en la longa historio. Ankau ilia religio, islamismo, estas ekzota.

Deveno de malproksime

    En la 7-a jarcento kun negoca disvolvigho komercistoj el la araba kaj persa regionoj shipe veturis al chinaj marbordaj regionoj. Ili kunportis la islaman kulturon kaj konstruis en Chinio la unuajn moskeojn. Iuj el ili fiksloghighis en Chinio kaj geedzighis kun lokanoj, tiel ke ili kaj iliaj posteuloj iom post iom farighis chinaj islamanoj.

    Komence de la 13-a jarcento araboj, persoj kaj aliaj nacianoj, parolantaj la tjurkan lingvon, veturis al Chinio el Okcidenta kaj Meza Azio. Ankau ili kredis je islamismo. Ili kulturis teron en la landinterno kaj limregiono de Chinio, faris komercadon au plenumis shtatan oficon kaj kunfandighis kun la islamanoj, kiuj fiksloghighis en Chinio pli antaue, kaj geedzighis kun la lokaj hanoj, ujguroj, mongoloj kaj alinacianoj, tiel ke meze de la 14-a jarcento formighis huj-nacio, nacimalplimulta komunumo kun aparta kredo.

    En Chinio la hujoj vivas dise, tamen en chiuj lokoj kompare koncentre. En la 2 mil gubernioj de Chinio vivas hujoj kaj preskau en chiuj lokoj estas moskeo. Nun en Chinio vivas proksimume 10 milionoj da hujoj, kiuj lau la nombro okupas la trian lokon inter la chinaj nacimalplimultoj.

    La antauuloj de la hujoj parolis en la araba, persa kaj tjurka lingvoj. Pro la chiam intimighanta kontakto en la socia kaj ekonomia vivo kun hanoj kaj precipe pro geedzigho kun alinacianoj la hujoj sentis, ke iliaj antauaj lingvoj ne taugas por la vivo kaj kun formigho de la huj-nacia komunumo ili iom post iom prenis han-lingvon kiel sian komunan lingvon, sed en la uzado de han-lingvo ili kunmiksis multe da arabaj, persaj kaj hujaj idiomajhoj. En la religia aktivado ili uzas ankau la araban lingvon.

Komercado

    Hujoj estas lertaj en komercado. Kvankam hodiau ili sin okupas pri diversaj laboroj, tamen parolante pri komercado de siaj prapatroj, ili chiuj sentas fieron kaj ankau ili mem havas apartajn opiniojn pri komercado.

    Kompreneble multaj hujoj sin okupas pri terkulturado kaj pashtado, sed nemalmultaj el ili kumulas komercadon. Antaue ili sin okupis chefe pri brutobuchado, komercado de bovoj kaj shafoj, islamaj manghajhoj kaj leda prilaborado, kaj ech hodiau iuj lokoj portas la antauan nomon rilatan la supre menciitajn okupojn, ekz. En la Ningxia-a Huj-nacia Autonoma Regiono trovighas Shafajh-strato, Kamela Strato kaj aliaj. Iuj hujoj sin okupas pri vendado de jadajhoj kaj juveloj, sed multaj pri etkomercado.

    En Ningxia loghas chirkau 2 milionoj da hujoj. En la merkat-ekonomia konkurenco la hujoj ekhavis shancon por montri sian talenton. Iuj entreprenas brutobredan farmon, aliaj lanlavadon kaj komercadon de felo kaj ledo au luas grandan pecon da virga tero por kulturi grenon kaj arbojn. La antauaj kamparanoj jam farighis lertaj entreprenistoj, komercistoj kaj faras siajn kontribuojn al la ekonomia disvolvigho de Ningxia.

Naciaj moroj

    La moskeoj estas nemankigebla publika loko en la islama vivo de la hujoj. Ili estas ne nur loko, kie la hujoj pasigas sian spiritan vivon, sed ankau centro de la socia vivo de la islamanoj.

    La moskeoj ghenerale havas du arkitekturajn stilojn. Tiuj en internaj lokoj de Chinio havas arkitekturan stilon de chinaj palacoj pro longtempa influo de hanaj arkitekturajhoj kaj la aliaj trovighas chefe en la nordokcidenta regiono de Chinio. Ili konservas pli da arkitekturaj trajtoj de araboj kaj en iuj grandaj moskeoj videblas oraj reliefoj pri Korano.

    Lau la religia kredo kaj naciaj tradicioj, chiam kiam grupo da hujoj transloghighis en iun novan lokon, ili tuj sin ekokupas pri konstruo de loka moskeo por fari religiajn aktivadojn, kiaj bano, intershangho de informoj kaj diskuto pri gravaj aferoj de la lokaj samnacianoj.

    En la vivo de la hujoj chie sentighas influo de islamo. La hujoj estas influataj de islamo en sia tuta vivo, inkl. de naskigho, morto, geedzigho, vestoj, ornamoj, manghajhoj kaj higieno kaj iuj tradicioj kaj kutimoj estis transformitaj el islamaj reguloj. Ekz. islamo difinis, ke antau kultado oni devas sin bani, tial la hujoj estas puremaj. Chiu huja domo havas grandan akvopoton che la trabo. La poto havas truon che la bazo. Ghenerale oni shtopas la truon per korko kaj por banado forprenas ghin. Malsupre de la poto estas drenilo. La chinaj moskeoj plejparte havas banejon.

    Che sia forpaso chiu hujo devas havi kompletan banon, t.e. la lastan banon, char lau islamismo la naskigho, morto kaj malsanigho estas deciditaj de Alaho. La hujoj opinias, ke oni venas en tiun chi mondon tute puraj, kaj kiam oni forlasas ghin, oni ankau devas esti pura kun neniom da malpurajho. Antau sia forpaso oni devas sin beligi, fortondi la longan hararon kaj ungojn kaj antau enterigho de mortinto oni nepre devas bani la kadavron por montri ties aspiron al la sanktejo de islamanoj kaj kompreneble la kapo de la mortinto nepre devas direktighi al Mekko.