En
Chinio dek naciminoritatoj kredas je islamo. Inter ili Huj estas
granda kun prospera ekonomio kaj richa kulturo.
Fine
de la 7-a jarcento nemalmultaj arabaj kaj persaj komercistoj shipe
atingis la sudorientan marbordon de Chinio kaj ekloghis en Kantono,
Quanzhou kaj aliaj lokoj, komercante per rinocera korno, eburo kaj
perlo. La nombro de tiaj komercistoj senchese kreskis kaj ili farighis
parto de huj-oj. En la 13-a jarcento la gvidanto de mongoloj Ghingis-Hhano
ekspediciis okcidenten kun siaj trupoj. Kun venko en la milito,
granda nombro da mez-azianoj, persoj kaj araboj devis transloghighi
orienten. Ili formis la chefan konsistigan parton de la huj-oj.
La
transloghintoj plejparte estis soldatoj, metiistoj, kaptitaj virinoj
kaj infanoj, kaj krome, estis ankau instruituloj, mondumanoj kaj
komercistoj, kiuj memvole venis al Chinio el la lokoj de vigla trafiko
inter la Oriento kaj Okcidento. Preskau chiuj soldatoj partoprenis
en la milito levita de mongolaj nobeloj por konkeri la tutan Chinion
kaj tial ili ekloghis en diversaj partoj de la lando. Post la milito
ili, islamanoj, kun malsamaj shtataneco kaj naciecoj, kune loghis,
kulturis teron kaj miksedzighis kun lokaj hanoj, ujguroj, mongoloj
k.a. Dum longa tempo ili konservis originalajn morojn kaj religian
kredon kaj formis iom post iom memstaran Huj-nacion.
Nun
pli ol 7.2 milionoj da huj-oj loghas en diversaj partoj de Chinio.
Huj, unu el la 55 naciminoritatoj de Chinio, havas plej grandan
dissemitecon. Miksloghante kun aliaj nacianoj, ili tamen havas sian
propran loghlokon en la kamparo kaj urboj. Pro historia kauzo vivas
multe da huj-oj en nordokcidenta Chinio, precipe en Ningxia. Triono
de la 4.2 milionoj da loghantoj en Ningxia estas huj-oj. La 23-an
de septembro 1958 fondighis la Ningxia-a Huj-nacia Autonoma Regiono
kaj la regiona registaro plenumas sian autonomecon kadre de koncernaj
difinoj de la Konstitucio de la China Popola Respubliko. En la 80-aj
jaroj la Konstanta Komitato de la Popola Kongreso de la regiono,
surbaze de naciaj kaj lokaj karakterizajhoj, publikigis pli ol dek
kodojn, pasho post pasho perfektigis konstruadon de legha sistemo
de nacia autonoma regiono kaj plenumis sian nacian autonomecon.
Ningxia
situas sur la Leusa Altebenajho, kiun trafluas la Flava Rivero.
La parto de la Flava Rivero en Ningxia longas 400 kilometrojn. Ambauflanke
de la rivero sternighas fekunda tero, prospere kreskas arboj kaj
herboj. La loko estas nomata "lando de fishoj kaj rizo". Jam antau
200 jaroj chinoj, utiligante bonajn naturajn kondichojn, konstruis
kanalojn por irigacii kampojn. La antikvaj kanaloj Qinqu, Hanqu
kaj Tangqu ludas ankorau gravan rolon en irigaciado. Post kiam huj-oj
fiksloghighis tie, ili kaj aliaj nacianoj konstruis centojn da kanaloj
por konduki akvon el la rivero kaj irigacii kampojn. La loghantoj
kondukas akvon el la Flava Rivero al la sekaj montoj, ke en la montregionoj
ne plu mankas akvo por chiutaga vivo kaj agrikulturo. Ekz., antaue
en la sekaj jaroj terure mankis ech trinkakvo en la montregionoj
de suda Ningxia. Por shanghi la situacion, la loka registaro asignis
200 milionojn da juanoj por konstrui grandan akvokondukilon, kiu
kondukas akvon el la Flava Rivero al la montaroj, tra 11 pumpstacioj
kaj 152-kilometra kanalo. Nun sur la antaue dezerta tero ombras
arboj, kreskas herboj kaj prosperas grenplantoj. Dank' al la Flava
Rivero, suficheco da sunlumo kaj granda diferenco de temperaturo
inter tago kaj nokto, la tieaj rizo kaj tritiko estas bonkvalitaj
kaj fruktoj kaj melonoj miele dolchaj.
Pro
longa miksloghado kun hanoj, la nunaj huj-oj portas vestojn similajn
al tiuj de hanoj. Ie en Ningxia la virinoj portas ornamtukon sur
la kapo, dum la viroj kun lipharoj plejparte blankan chapon. En
manghado kaj trinkado ili havas apartajn kutimojn de sia nacio.
La huj-oj shatas fortan teon, bovajhon kaj shafajhon kaj neniam
manghas viandojn porkan, chevalan, azenan kaj mulan kaj tiun de
chia rabobesto au rabobirdo. Ili neniam manghas ankau sangon de
besto kaj viandon de besto mortinta pro malsano. Vino ne estas lica
che la islamanoj. Por respekti iliajn kutimojn, oni funkciigas restoraciojn
ekskluzive por huj-oj en la regionoj de aliaj nacianoj.
La
huj-oj plejparte kredas je islamo. La kulturo kaj naciaj moroj estis
multe influataj de la religio. En la regionoj loghataj de huj-oj
estas moskeoj, kie islamanoj faras religiajn aktivadojn. Ili sin
banas, kultas, predikas pri islama doktrino au okazigas riton. La
moskeoj intime rilatas kun la vivo de la huj-oj. Tie imamoj benas
novgeedzojn, prezidas funebran ceremonion por islamanoj, preghas
por mortintoj en festo kaj direktas ceremonion de bestobuchado.
En
la Ningxia-a Huj-nacia Autonoma Regiono trovighas pli ol 2000 grandaj
kaj malgrandaj moskeoj. La Granda Moskeo en Tongxin-gubernio havas
historion de 400 jaroj kaj al ghi pilgrimas islamanoj de diversaj
lokoj de Chinio. La moskeo Nanguan kun islama arkitektura stilo
en Yinchuan, chefurbo de la autonoma regiono, estis konstruita en
1981. Ghiaj kvin verdaj kupoloj majestas, chiu kun pokalforma ornamo.
Supre de la plej alta kupolo en la centro de la tegmento estas lunforma
lampo, simbolo de profeto Mohamedo; kaj la malgrandaj kupoloj che
la anguloj simbolas la kvar grandajn sektojn de islamo. En la teretagho
de la moskeo estas banejoj por viroj kaj virinoj respektive, malgranda
preghejo kaj chambroj por imamoj. En la unua etagho estas halo kun
longo kaj largho respektive de 21 metroj, kiu povas enteni milon
da personoj.
La
Fastochesa Festo, Korban-festo kaj Memorfesto estas tri grandaj
festoj de la islamanoj. Lau difino de la Korano, en Ramadano la
islamanoj devas fasti. De la sunlevigho ghis la sunsubiro la adoltaj
islamanoj devas fasti kaj sin deteni de chia pasio. Oni manghas
nur post la vespera krepusko. La Fastochesa Festo datighas en la
1-a de la deka manato lau la islama kalendaro. Tiutage la islamanoj,
sin baninte, surhavas festajn vestojn, vizitas siajn parencojn kaj
amikojn kaj reciprokas salutojn kaj bondezirojn kun ili. Chiu familio
regalas gastojn per frititaj farunajhoj. En la festo oni estas tre
bonvena ech en la hejmo de fremduloj. La islamanoj diservas en la
moskeoj. Lau difino de la shtato, en la Fastochesa Festo la huj-oj
kaj aliaj islamanoj ghuas unutagan ferion.
|