Unua-pagho>> Homaro kaj naturo >> Bestoj

 

 


Mongolaj sovaghaj azenoj
svarmis en Chinion

    Mongola sovagha azeno, konata ankau kiel azia sovagha azeno, estas sovagha besto chefe protektata de Chinio. Lau statistiko, en la mondo la nombro de sovaghaj azenoj estas nur 2000 kaj ili enlistighis kiel bestoj, kiujn minacas pereo. En la pasinta jaro 20 mil sovaghaj azenoj trapasis la Mongolan Dezerton kaj transiris la landlimon de Chinio kaj aperis sur la Altebenajho de Interna Mongolio.

    Antau 50 jaroj sur Urab-stepo de Interna Mongolio de Chinio vivis mongolaj sovaghaj azenoj fortaj kaj grupighemaj, sed malfacile dreseblaj. Tiam la pashtistoj ofte renkontis kuremajn sovaghajn azenojn. La sovaghaj azenoj iris antauen en unu horizontala vico sub la gvido de chefazeno. Kiam ili vidis homojn, ili rapide forkuris.

    Sekve de chasado al bestoj, ekspluato de tero kaj dezertigho de stepo malmultighis la sovaghaj azenoj. Sendube la translokigho de la sovaghaj azenoj estas granda trovo en la mondo. Por protekti la sovaghajn azenojn la loka registaro organizis grandan homforton por patroli en regiono frekventata de la sovaghaj azenoj kaj preventi shtelchason. Por garantii trinkakvon de la sovaghaj azenoj la loka registaro fosis 40 akvujojn en kava loko kaj faris plenampleksan esploron pri la vivo, aktivado kaj kutimo de la sovaghaj azenoj, ilia kvaranteno, kaj detruo al herbejoj kaj la malbona influo al bredado kaj pashtado, cele liveri sciencajn donitajhojn por protekti la sovaghajn azenojn.

    Lau fakulo, la reapero de la sovaghaj azenoj en Chinio havas 3 kauzojn: 1. Ilia apero en la regiono estas natura fenomeno, char antau 50 jaroj la sovaghaj azenoj frekventis la regionon che la limo inter Chinio kaj Mongolio, kiu estis ilia primitiva vivregiono. 2. En la lastaj jaroj la klimato kaj medio de Mongolio taugis por vivo de la sovaghaj azenoj, sed pro multigho de la nombro la spaco por la sovaghaj azenoj relative malgrandighis. 3. La lastan jaron pro malmultigho de pluvo akvo mankis al Mongolio, sed Urab-stepo de Chinio abundas je pluvo.

    Por bone protekti la sovaghajn bestojn la china registaro jam decidis konstrui sovaghazenan naturparkon kun areo de 400 kvadrataj kilometroj.