Unua-pagho>> Homaro kaj naturo >> Naturparkoj

 

 

 

 


 


EN ZHANGJIAJIE (II)

Verda mondo

de PANG NAIYING

    Zhangjiajie estas la plej frua arbara parko en Chinio. Tie oni sentas, ke la chielo, la tero kaj la suno estas verdaj kaj ankau la homoj mem kunfandighas kun verdo. 97.7% de la loko estas kovritaj de arbaroj kaj sekve de tio en la aero absolute ne estas polvo. La aero odoras aroman sovaghan herbon kaj spirado estas granda ghuo. Eksterlanda oficisto pri meteologia esplorado diris: "Se Zhangjiajie vendus aeron, el tio ghi profitus rimarkinde."

    Tiu regno de vegetajhoj ja estas giganta bazo por produkti oksigenon. Tie kreskas 500 specoj da drogherboj, utilaj al digestado, al kuraco de apopleksio, al toniko por hepato kaj renoj, al mildigo de temperaturo, al sentoksigho... Tie kreskas ankau pli ol 300 specoj da raraj arboj. Davidio (Davidia involucrata) kun blankaj kolomboformaj floroj estas nomata viva fosilio de prahistoria vegetalo. Iliaj samklasanoj pereis antau 20000-30000 jaroj en la glacia epoko de kvaternaro, tamen en Zhangjiajie ili postvivis la historian shanghighon. Tie prosperas diversaj floroj kaj arboj kaj ech sur la krutajhoj tute sengrundaj kreskas maljunaj lianoj, primitivaj arboj kaj musko...

    Sur la kvadrata monto Heicongnao kun krutajhoj en chiuj flankoj kreskas multege da abioj. En la 70-aj jaroj iuj grimpis sur ghian pinton kaj, enirinte la arbaron, tuj dronis en dika tavolo de putrintaj folioj. Ili vidis, ke tie serpentoj, bestetoj kaj sovaghaj birdoj estas teruritaj pro ilia surpriza alveno.

    La vasta primitiva arbaro estas ideala loko por sovaghaj bestoj. Kiam la 300 specoj da floroj energie teksas buntajn fabelojn, aro kaj aro da papilioj shvebas por svatado. Ankau la papilioj bele sin vestas kaj serchas amatojn. La sovaghaj floroj estas svatantoj por la homoj. Ili komunikas la koron de gejunuloj, tiel ke la geamantoj feliche geedzighas. Tiam ankau kukoloj estas okupitaj. Ili laute krias por urghigi la semadon. Ili estas okupitaj ankau en kaptado de fiinsektoj por kuraci la arbojn, tial ili ne havas tempon konstrui neston por si mem kaj metas siajn ovojn en la neston de aliaj birdoj. Tie vivas tiaj kokoj, kiuj havas grandan sakon sub la kolo. Kiam ili soifas, ili iras al rojo por plenigi la sakon per akvo. Post tio ili revenas hejmen shancelighe. Sako da akvo sufichas por 4-5 tagoj. Autune, arbaro chiutage okazigas "bankedon" por tiaj bestoj, kiaj makako, chamo, moskulo kaj sovagha bovo, kaj birdoj amantaj berojn. Tial la semoj de tiuj fruktoj dissemighas tra la montoj. La termitoj estas dangheraj malamikoj de la arbaroj. Ili reproduktighas rapide kaj volas damaghi per mordado chiujn arbojn en unu nokto, tamen la sendentaj manisoj ne lasas ilin tion fari. Per sia pinta busho ili povas trabori teron kaj manghi termitojn...

    La arbaroj estas utilaj al la homoj, kaj la bestoj defendas la arbarojn. En rilato kun la arbaroj, la bestoj estas pli bonaj ol la homoj. La bestoj estas favoratoj de arbaroj kaj ankau iliaj gardantoj.

    Arbaro estas infano de monto kaj akvo. La arboj per siaj interplektighantaj radikoj firmigas monton kaj grundon kaj shanghas la falintajn foliojn en konsistigan parton de humo. Ili domaghas akvon kaj retenas 75% de la pluvo, por ke chi tiu poste malrapide vaporighu kaj la putoj kaj riveroj ne sekighu. Ili filtras 25% de la pluvo, por ke la klarighinta akvo iru en riveron.

    La arbaroj verdigas la montojn kaj purigas la akvon. La verdaj montoj kaj la klara akvo admirigas multajn vizitantojn. Vizitinte la pejzaghan galerion Suoxi, iu poetino diris: "Mi volas farighi roko en la dua vivo kaj edzinighos al la akvo de Suoxi." Mi ankau preferas esti malgranda herbo por firme krochi min al la senlima arbaro.