Hodiau antau niaj okuloj aperis monda laborejo, kiu trovighas che la orienta marbordo de Chinio, t.e. de Dalian en la nordo, tra Shanhajo kaj Fujian ghis Guangdong inkl. de Taiwan. Nun la laborejo dilatighas al aliaj lokoj de Chinio. Per siaj facilaj trafiko kaj telekomunikado la industria regiono kun Pekino kiel la centro altiris al si plurajn translandajn kompaniojn, kiuj interesighas pri la orienta chemara regiono de Chinio. Kvankam la produktokvanto de Chinio nun ne superis la totalan produktokvanton de Europo, tamen post 10 jaroj certe estos alia rezulto.

Laboristinoj de la shaltil-fabriko Alcatel

    Nun Chinio kun plej granda loghantaro de la mondo iom post iom shanghighas el fabrikanto de pupoj Winnie the Pooh kaj Aershuoj Jordans en la mondan altteknologian merkaton. Tio estas klara. La senchesa investo al Chinio vershajne ne malhelpighis de la tutmonda makroekonomia cirkulado. Tio remuldas ankau la industrian bazon por Chinio. Ni povas diri, ke krom Chinio, neniu lando inkl. de Japanio kaj aliaj landoj de Azio, povas reaperigi la sukcesojn de Chinio.

    Antau 10 jaroj dank' al sia senchesa provizo de malkaraj laborfortoj Chinio kreis merkaton de malmultekostaj produktajhoj: ludiloj, tekstilajhoj k.a. Nun ghi produktas ne nur tiujn objektojn, sed ankau multe da aliaj objektoj. Promenante en Pudong, disvolva zono de Shanhajo, ni vidis, ke tie estas multe da novaj fabrikoj. Tie estas kompanio Intel, kiu produktas chipojn, kompanio Corning de precizaj fotoelektraj instrumentoj, kompanio Matsushita de delikataj likv-kristalaj monitoroj, shtala kompanio Thyssen Krupp, kiu produktas komplete per automataj ekipajhoj, kaj kompanio Alcatel, kiu efektive produktas chion, de dighita shalta sistemo ghis videokonferencaj ekipajhoj. Chi tiu jam translokis sian azi-pacifikan chefstabejon en Shanhajon. Mi demandis s-ron Ron Spithill, prezidanton de la Azi-Pacifika Franca Telekomunika Giganto, chu estas io, kion la kompanio ne povas produkti en Chinio. Li pensis momenton kaj diris: "Ne. Mi pensas, ke ne."

    La respondo havas grandan signifon. Tio signifas, ke antau chio, Chinio aperas sur la monda merkato kiel fidinda produktanto de altteknologiaj varoj escepte de la laborkompaktaj varoj kaj per tio ghi malfermis novan paghon de la china ekonomia historio. Efektive, tia disvolvo jam eniris en bonan staton, kaj koncerne translandan kompanion la respondo de Ron Spithill aludas ankau tion: "Vi devas fari chion lau via eblo, levi vian produktivecon, kvankam portempe en Chinio ne estas fortaj rivaloj por vi, ili certe aperos post nelonge." Tio estis vortoj de s-ro Gordon Orr, direktoro de la kompanio de Mckinsey en Chinio.

    Efektive, talenta direktoro devas cerbumi ne pri tio, chu li devas kreskigi sian produktivecon en Chinio, sed pri tio, kian produktivecon kaj kiel rapide li efektivigas ghin. Pluraj translandaj kompanioj trovis, ke en Chinio estas abundo da malmulte salajrataj kaj bone trejnitaj laborfortoj. Kaj plie, tie jam kreskis novgeneraciaj fakuloj kaj la alilandaj translandaj kompanioj povas ilin dungi kaj konfidi.

Investa tabelo de alilandaj entreprenistoj

    Ghuste dank' al tio en la pasintaj 3 jaroj Chinio enkondukis eksterlandan investon de 112.3 miliardoj da usonaj dolaroj.

    Mi prenu chipojn kiel ekzemplon. Nun eble estas neniu industrio en la mondo krom duonkonduktanta, kiu postulas pli da koncentrita kapitalo kaj preciza teknologio. Por novaj fabrikoj produkti la plej maldikajn silicajn platojn signifas multe pagi pro valoraj ekipajhoj. En la pasintaj jaroj Chinio sukcese enkondukis grandan sumon en la kampon de chipo-fabrikado, kion oni devas komplete au almenau parte atribui al la politiko de la china registaro enkonduki kapitalojn de Taiwan-aj entreprenistoj.

    La Internacia Duonkonduktanta Kompanio antau nelonge fondis en Shanhajo fabrikon de chipoj. 80% de ghiaj klientoj estas usonaj kaj Taiwan-aj. Nun pli ol duono de ghiaj produktajhoj estas faritaj sur la cheftero de Chinio.

Corning en Shanhajo

    Kompanio Corning bone montras la gravan rolon de la china merkato kiel strategia bazo de la monda industrio de fabrikado.Antau 5 jaroj ghia fabriko en Chinio estis de malgranda skalo, sed nun Corning havas 9 fabrikojn tie. Ili produktas multajn varojn, kiaj fotofibraj kabloj, likv-kristalaj monitoroj kaj tush-konvertiloj. Tiuj grandaj fabrikoj kaj du fabrikoj de usona Lucent estis aneksitaj de Corning. Post nelonge Chinio farighos la dua granda merkato de telekomunikaj ekipajhoj post Usono. El tio vidighas kial la internacie grandaj telekomunikaj magnatoj, kia Corning, unu post alia investis en Chinio.

    Establi fabrikojn en Chinio, produkti altkvalitajn varojn per malalta produktokosto kaj vendi ilin en proksimaj kaj malproksimaj lokoj jam ne estas nur sur papero, sed donis grandan influon sur diversaj ekonomiaj rondoj. La japanaj fabrikoj kreas 30% de la totala enlanda produktovaloro, kaj tiuflanke Japanio estas la unua inter la 8 gravaj evoluintaj landoj. Pro aparteco de la geografia situo kaj tro granda dependado de la industrio de fabrikado la japana ekonomio estas facile influata de Chinio. En Japanio la enlanda merkato stagnas kaj la kompanioj multe penas por mallevi la produktokoston. Por atingi tiun celon multaj japanaj kompanioj deziras disvolvi sian karieron en Chinio, tio signifas, ke ilia produktado translokighos en Chinion.

    Mi prenu la japanan kompanion Pioniro kiel ekzemplon. Antau nelonge ghi establis fabrikon en Kantono por kopii DVD, tamen tiu teknologio estis ekaplikata nur antau kelkaj monatoj en Japanio. Tio surprizis ankau ghin mem. Ghia ghenerala direktoro diris: "Tiu nova teknologio eksportighis alilanden nur 6 monatojn post kiam ghi estis ekpraktikata en Japanio. Tio estas la unua fojo en la historio de nia entreprenado."

Laboristoj de Omron

    La china furoro en japanaj kompanioj estas tiel forta, ke Japanio eble superos Usonon en investado al Chinio. Chi-flanke Omron estas tipa ekzemplo. Kvankam ghi havas grandegan fabrikon en Shanhajo, tamen ghia direktoro deziras duobligi la produktokvanton de siaj fabrikoj en Chinio en la venontaj 3 jaroj kaj fondi chefstabejon de subkompanio en Shanhajo. Omron havas aron da junaj kaj kleraj laboristinoj en Chinio, kies monata salajro estas nur 100 usonaj dolaroj, sed en Japanio la salajro de la samnivelaj laboristinoj estas 1000 usonaj dolaroj. Sendube la japanaj kompanioj, kiuj deziras liberigi sin el malfacilo, ne volas pagi tiel multe da mono por japanaj laboristoj.

    Kompreneble tiu fenomeno estas avantagha kaj malavantagha por Japanio. Nun Japanio fondis fabrikojn en Chinio, kiuj transportos multe da varoj al Japanio kaj vendos ilin je la prezo multe pli malalta ol la antaua. En 2001 Chinio eksportis al Japanio varojn kun valoro de 54 miliardoj da usonaj dolaroj, je 9 miliardoj da usonaj dolaroj pli multe ol en 2000. Kompreneble tio okazis ankau pro la ekonomia depresio en Japanio. Samtempe kun tio la malmultekostaj varoj produktitaj en Chinio iel utilis al la japanaj konsumantoj, kiuj kutimis al alta prezo.

    La influo estas multe pli granda ol la supre menciita. Antaue, kiam Japanio eksportis kapitalon kaj establis fabrikojn en aliaj landoj, inkl. de Usono, ghi ofte transportis tien la avangardajn ekipajhojn bezonatajn de la fabrikoj. Sed nun pli kaj pli da japanaj entreprenistoj establas komercejon en Chinio por kontentigi la bezonon de la konsumantoj. "Tio estas tute lau nia volo," diris la prezidanto de Omron en Shanhajo. Li aldonis, ke en la okazo, kiam al la liverantoj de Omron mankas mesagho, do la kompanio kunlaboros kun lokaj komponantoj, tial finfine la chinaj komponantoj kapablos liveri la bezonajhojn al Omron. Fakte Omron jam decidis kunlabori kun chinaj liverantoj.

    Kial Omron kaj aliaj japanaj liverantoj povas preteratenti tiel gravajn mesaghojn? La levigho de china produktado nun trovighas en shlosila tempo. La internacia flagshipo de produktado jam atingis chinan marbordon kune kun siaj malgrandaj shipoj. En iu nova industria kvartalo en suda Pekino fabriko de Nokia staras en la centro, chirkau kiu estas diversaj fabrikdomoj, kiuj apartenas al komercistoj de Nokia en diversaj lokoj de la mondo. Nokia investis pli ol 2 miliardojn da usonaj dolaroj en Chinio. Nun tiu industria kvartalo vershajne ampleksas chiujn bazojn de Nokia en la mondo: Esplora Triangulo kaj bazoj Singapura kaj Stuttgarta, tamen tie estas nur industria kvartalo en Chinio kaj ghi aspektos finfine kiel la estonta Nokia.

(El "Richajho, marto 2002)