Tibeto,
loko plena de misteroj, allogas per grandioza natura kreajho el
imponaj neghaj montoj, senlimaj pashtejoj, charmaj lagoj kaj gustoplena
kulturo de la nacio. Chu chinaj, chu fremdlandaj turistoj, chiuj
gravuris la lokon en sian memoron.
Palaco
sur plej alta loko de la mondo
En
Tibeto trovighas 60 belvidejoj kun Lhasa kiel centro. La periodo
de majo ghis oktobro estas la plej bona sezono por turismo en Tibeto.
Aeroplano estas la plej tauga trafikilo por veni al Tibeto. Oni
povas preni Pekinon, Chengdu kaj Xi'an startpunktoj de sia flugo.
La loko estas atingebla ankau per auto, sed tio estas temporaba,
kaj krome ofte okazas terfalo che autovojo, tial flugo estas rekomendinda.
Lhasa
alte sidas 3650 metrojn super la marnivelo kaj la aero estas oksigenmanka.
Unuafojaj vizitantoj suferas de kapdoloro kaj anhelo pro alpa reakcio.
Veninte en Tibeton, oni unue devas fari necesan ripozon por sin
konformigi al la medio, fari profundan spiradon, preni legomojn
kaj fruktojn pli ol viandon, multe trinki akvon kaj abstini de tabako
kaj alkoholajho.
En
Lhasa estas 8 vidindaj pitoreskejoj: Potala-palaco, temploj Jokhang,
Culakhang, Zhaibung, Sera kaj Gandain, Ghardeno Nobu Lingka kaj
Drakoregha Lago. Potala kaj Jokhang estas la plej famaj el ili.
Potala-palaco
sidas sur la Rugha Monto nordokcidente de Lhasa, en absoluta alteco
de 3700 metroj. Ghia chefa parto el 13 etaghoj altas 117 metrojn.
La
meza parto de Potala estas rugha, kaj ghiaj ambau flankoj kaj malsupra
parto estas blankaj. Ghia tegmento surhavas multajn orajn ornamajhojn,
kaj la drasta kontrasto de blanka kaj rugha koloroj faras la palacon
kvazau shvebanta nubofloko sur la lazura chielvolbo. La rugha parto
de Potala estas nomata Rugha Palaco, en kiu konservighas oraj stupaoj
kun relikvoj de forpasintaj Dalai-lamaoj. La orienta blanka parto
estas Blanka Palaco, kie estas loghejo de Dalai-lamaoj kaj ejo por
religia ceremonio. En la okcidenta blanka parto estas cheloj de
lamaoj kaj monahhoj. La malsupra blanka parto estas Budho-sunumejo,
kie oni pendigas gigantan budhan portreton en religiaj festoj.
Interne
de la fronta pordo de la palaco estas vasta teraso, kie sin amuzis
Dalai-lamaoj kaj aristokratoj. Chirkau la teraso estas klostro.
Okcidente de la teraso estas ligna shtuparo kondukanta al la halo
de la palaco. La shtuparo ne estas longa, sed kruta. La meza parto
estis uzata ekskluzive de Dalai-lamao, kaj chiuj aliaj rajtis iri
nur sur ambau flankoj. Antau la pordo estas largha koridoro kaj
sur la muroj estas grandaj freskoj en totala areo de 50 mil kvadrataj
metroj.
La
relikvoj de la forpasintaj Dalai-lamaoj konservighas en oraj stupaoj
en la Rugha Palaco. Kutime Tibet-nacianoj ne konservas kadavrojn
de mortintoj, sed kremacias au metas la kadavrojn en riverojn. Sed
ili praktikas stupaan sepulton por vivaj budhoj. Kiam tiuj forpasis,
oni shmiris la kadavron per salo por senakvigi ghin. Poste la kadavro
shmirita per diversaj aromaj drogoj estis enmetita en oran stupaon.
Nun en la Rugha Palaco estas 8 oraj stupaoj kun relikvoj de la 5-a
kaj 7-13-aj Dalai-lamaoj. La stupaoj estis tegitaj per oro kaj inkrustitaj
per abundo da ornamajhoj el perloj, jado, smeraldo, agato, oro kaj
arghento. En la halo estas multaj freskoj pri ilia meritoplena vivo.
La 13-a Dalai-lamao ghuis plej altan respekton kaj lia stupao surhavas
pli ol 200 mil perlojn.
La
Blanka Palaco estas loko por loghado kaj sutrorecitado de Dalai-lamao.
La suda flanko de lia dormochambro estas granda vitro kaj estas
hele ene, tial oni nomas la lokon Sunluma Halo. La chambro estis
meblita lau origina aspekto kaj la ornamo estas tre luksa.
Potala-palaco
estas la plej sankta loko por la tibetaj lamaistoj kaj ankau plej
valora trezoro de la china popolo. La china registaro difinis ghin
shtatnivela protektenda historia restajho. Krome ghi estis enskribita
en la "Liston de Mondaj Kulturaj Heredajhoj". Ghi estas
simbolo de Tibet-nacio.
Jokhang-templo
Jokhang-templo
situas en la mezo de la malnova urboparto de Lhasa. Ghia konstruado
komencighis en Tang-dinastio, antau 1350 jaroj. Ghi estas la plej
malnova templo en Lhasa. Sur la dekstra muro de la enirejo estas
fresko, kiu detale rakontas la konstruadon de la templo.
La
templo estas ankau centro de gravaj religiaj aktivadoj de Tibeto.
Kiam la 5-a Dalai-lamao starigis sian reghimon, lia registaro havis
sian sidejon en la supra etagho de la templo. Tie okazis gravaj
politikaj kaj religiaj aktivadoj. En la chefa halo estas orumita
statuo de Shakjamunio en la agho de 12 jaroj, kiun princino Wencheng
alportis de Chang'an, chefurbo de Tang-dinastio, al Tibeto, kiam
shi venis al Tibeto por edzinighi al Songtsan Gambo, reganto de
Tibeto. En flanka halo estas statuoj de Songtsan Gambo kaj liaj
edzinoj princino Wencheng kaj nepala princino Bhributi. En la templo
konservighas granda nombro da valoregaj historiaj restajhoj ekde
Tang-dinastio.
La
templo estas konstruajho de plej prospera periodo de Tibeto kaj
plej frua konstruajho de ligna strukturo. La templo havas 4 etaghojn
kaj oran tegmenton. La templo, ghia ora tegmento kaj ghiaj konzoloj
estis faritaj en arkitekturo de Han-nacio, sed ghiaj fuortoj kaj
dekoracio estis faritaj en tibeta arkitekturo. Kaj 103 lignaj bestoj
kaj sfinksoj sub la dua kaj tria aleroj de la chefa halo montras
nepalan kaj hindan stilon. En la chefa halo staras 20 grandaj kolonoj
kun delikate gravuritaj cignoj kaj elefantoj.
En
la unua tempo Jokhang estis konservejo de sutroj kaj kultejo de
budhoj, char tiam neniu bonzighis en Tibeto. Poste oni senchese
plivastigis ghin kaj aldonis korton kaj klostron kaj kelkaj monahhoj
prizorgis ghin. Ili apartenis al neniu skolo, sed chiujare okazigis
ceremonion kaj inicon al Dalai-lamaoj kaj Banchen Erdini.
En
Tibeto estas budhistoj plej piaj en la mondo. En Lhasa oni ofte
vidas ordinarajn pilgrimantajn Tibet-nacianojn, kiuj adorklinighis
en chiu tria pasho. La turistoj ne povas kompreni, kiel vertopalpo
de vivaj budhoj al religiuloj povas ilumini kaj saghigi ilin, sed
trankvila litaniado kaj delikata aromo de incenso donas pacan etoson.
|