DOKTRINO PRI JIN KAJ JANG
DE LA TRADICIA ChINA MEDICINO

    Por faciligi la komprenon, mi eksplikas la teorion per konkretaj ekzemploj.

    Estis iu knabino, kiu svenis pli ol unu horon en chiu tagmezo kaj noktomezo. Post kiam shi vekighis, shi sentis sin normala. Oni faris al shi diversan ekzamenon, sed ne sukcesis fari ghustan diagnozon. Fine kuracisto de china medicino diagnozis, ke shi suferas malakordighon de jin kaj jang. La suferantino tute resanighis, preninte du dozojn da dekoktajho kun bupleuro kiel chefa drogo por reguligi jin kaj jang.

    La china medicino rigardas chion en la universo kiel unuecan enton de la du kontrauoj jin kaj jang. Ekz., la virinoj estas jin kaj la viroj jang; la tero estas jin kaj la chielo jang; la sango apartenas al jin kaj la vitala energio al jang; la koro, hepato, lieno, pulmo kaj reno apartenas al jin kaj la intesto, stomako, kolecisto, urinveziko al jang. Chiu homa interna organo havas siajn proprajn jin kaj jang. La china medicino komparas jin kaj jang de la homa korpo kun tiuj de la naturo kaj rigardas la fiziologian aktivadon de la homa korpo kiel movadon de "malgranda universo". Jang-energio plej viglas de la 11-a ghis la 13-a tagmeze, kiam jin-energio naskighas; de la 23-a ghis la 1-a noktomeze plej viglas jin-energio, kiam jang-energio naskighas. Se oni malsanighas en tiuj horoj, ili do suferas malakordighon de jin kaj jang.

    La china medicino opinias, ke la sano bazighas sur la akordigho de jin kaj jang, kaj la malakordigho, troa vigligo au troa malfortigho de jin kaj jang estigas diversajn malsanojn. La kauzo de malsano kaj la de ghi estigita patologia rezulto nomighas pasiva faktoro, dum la stabila povo en la korpo, kiu rezistas kontrau la influoj, nomighas aktiva faktoro. La vigligho de pasiva faktoro de jin kondukas al malvarmigho kaj la vigligho de pasiva faktoro de jang kondukas al vamigho au febro; la malfortigho de jang-energio kauzas internan malvarmighon kaj la malfortigho de jin-energio al interna varmigho. Kontrau febra malsano kuracistoj de china medicino preskribas ne sendistinge al la paciento senfebrigan medikamenton. Ili unue distingas la simptomojn de jin kaj jang. Se la paciento febras de posttagmeze ghis nokte kaj montras simptomon de malforta jin-energio, oni aplikas preskribon vigligi jin-energion. Se paciento febras tage kaj montras simptomon de malforta jang-energio, oni aplikas preskribon milde varmigi jang-energion kaj akceli la vitalan energion. Chi tiuj estas metodoj reguligi jin kaj jang, per kiuj oni povas kuraci diversajn febrajn malsanojn.

Revenu