Unua-pagho >> Scienco kaj eduko >> Scienco kaj tekniko

 

 

 

 


La chefaj kauzoj de morto

    La Monda San-Organizo faris statistikon pri la dek chefaj kauzoj de morto en la 20-a jc. Ili estas jenaj lauvice:

1.   Paroksismo de kormalsanoj, kies morbokvanto chiam kreskis. Sole en 1999 ghi forrabis la vivon de 7.4 milionoj da homoj.

2.   Apopleksio, kiu chiujare mortigas 5.1 milionojn da homoj.

3.   Pulmito, kiu chiujare mortigas kvinonon da beboj kaj fetoj kaj duonon da aidesuloj.

4.   Aideso, kiu trafis 4.7 milionojn da homoj en la mondo. Ghi jam mortigis 1.83 milionojn da afrikanoj kaj 99 mil amerikanojn en 1999.

5.   Bronkito kaj pulma emfizemo. Oni mortas pro malsuficho de spirado, se la homa pulmo perturbighas je 50-70%. Tiu malsano chiujare forrabas la vivon de 2.3 milionoj da homoj.

6.   Lakso, kiu ofte mortigas infanetojn en disvolvighantaj landoj kaj precipe tiujn de 6 monatoj ghis 3 jaroj. Chiujare ghi mortigas 2.2 milionojn da homoj.

7.   Morta feto kaj morto de malpli-ol-unu-semajna feto, kiu okazas ofte en la ekstreme malrichaj landoj. Tiuflanke mortas 2.2 milionoj da homoj chiujare.

8.   Tuberkulozo, kiu denove atakas homojn ech en evoluintaj landoj. Chiujare ghi mortigas 1.5 milionojn da homoj.

9.   Pulma kancero, kiu chiujare kauzas morton al 1.2 milionoj da homoj. Pro kresko de fumantoj, eble la pulma kancero daure atakas la homojn.

10.   Trafika akcidento, kies suferantoj konsistigas 16% de la mortintoj. Chiujare pro trafika akcidento mortas 1.2 milionoj da homoj.