Skulpturo -- arto de viroj

de YI MING

    Se papertondado kaj tolaj artmetiajhoj povas pli facile esprimi artan talenton de virinoj kaj estas nomata arto de virinoj, do popola skulpturo, oni povus diri, estas arto de viroj. Sube ni konigu shtongravuron, lignogravuron, argilan skulpturon k.s.

    Leono chiam estas la chefa temo de la china popola shtona gravuro. Se tola tigro estas enkorpigita per patrineco, shtona leono reprezentas patran amon. Lau la popola koncepto, la figuroj de leono kaj tigro havas saman enhavon kaj estas rigardataj kiel sama arta figuro. En la china kamparo oni ofte povas vidi shtonajn leonojn en stratoj, antau domoj, ech sur tabloj kaj litoj... Facile supozeble, shtona leono okupas gravan lokon inter la popolo. La leonoj havas tre diversajn formojn kaj grandecojn, sed chiuj estas amindaj kaj ne similaj al tiuj, kiuj havis ferocan mienon kaj trovighis en palacoj au domoj de altranguloj.

    Shtona simio estas alia vaste konata figuro inter la popolo. Ghi estas dia besto simbolanta saghecon, amindecon kaj generan povon. La shtona gravurajho "simio-patrino kaj la ido" estas tre interesa verko.

    Ankau ligna ludilo povas esti klasifikita en la kategorion de skulpturo de viroj. Ghi havas longan historion kaj formis fiksan formon, kaj en iuj lokoj ghia farado jam farighis okupo en postsezono en la kamparo. Tiam kamparanoj prenas branchojn kiel materialon kaj faras el ili diversajn ludilojn kaj vendas ilin en bazaro. Ligna ludilo de Shandong-provinco havas plej freshajn kolorojn. Sur la lignaj homoj kaj glavoj oni bildigas bestajn vizaghojn kaj florojn, la koloroj estas tre akordaj, kaj multaj el la desegnoj estas tradiciaj kiel tigra vizagho. "Simio grimpanta sur fosto" de Henan-provinco estas tre interesa ludilo. Ghi prenas simion kiel la chefan kaj tiele akiris la nomon.Krome ghi havas aliajn aspektojn en la romano "Pilgrimado al la Okcidento". Per kelke da tranchoj oni faras simian korpon el bastoneto, faras ghiajn membrojn el fadeno au drato. La simio estas en pozo danco kaj en ghiaj manoj estas armilo. Ghi vekas grandan intereson de infanoj.

    Chinoj faras ludilojn ankau el argilo. En Wuxi oni faras el argilo budhostatuojn kaj korpulentan bebon "Granda Afu". En Pekino kaj Jinan oni faras argilan leporon, kaj en Shaanxi "sidantan tigron". Chiuj tiuj estas tre famaj tra la tuta lando. "Ninigou" estas ludilo farata en Hennan-provinco. Ghi estas ne sole ludilo, sed ankau simbolo de priapa adoro kaj forta esprimo de antikva koncepto pri jin kaj jang. Ghi havas multajn variojn kun strangaj formoj kaj mistera gusto: dukapa besto, simiino kun troigita temo pri nasko, kunigitaj bestoj, nau-kapa birdo k.s. En Chinio estas tia onidiro: post kreo de homoj Fuxi kaj N¨¹wa kreis unue hundon, tial multaj ideogramoj de la chna lingvo havas konsistigan parton "áë", kiu signifas hundon, tial en la tradicia kultura aktivado de grupa kulto al genero en la prapatra templo, en kombino kun la moro de kulto al la prapatro kaj al genero, oni nomas chiujn argilajn ludilojn kun infandonan shamanan povon "ninigou". Tio estas tre esplorinda kultura fenomeno.

    Paperplastiko estas etendigho de papertondado. Tio estas popola arto de ekspansio de papera materialo al tridimensia plastika kampo. Chu floraj lanternoj por la Lanterna Festo, chu kajtoj flugigataj en la Klara kaj Hela Festo, chiuj estas kalkulataj artajhoj de paperplastiko. Kajto havas multajn skolojn, kaj chefe du. En Pekino oni faras kajton kun rigidaj flugiloj kaj oni nomas ghin "hirundo". En aero tia kajto aspektas vere kiel viva hirundo anoncanta alvenon de printempo. Kajtoflugigado jam farighis shatata sporto de la popolo.

    Krome oni povas kalkuli "farunan figuron" kaj "maltan figuron" kiel skulptajhojn. Ankau tiaj metiajhoj estas ludiloj. Antaue metiistoj kolportis ilin sur stratoj por vivteni la familion, sed nun oni malofte povas vidi tiajn metiistojn sur stratoj.