|
|
Mani-maso,
portanto de eterna bondeziro
de
LIU BIAN
|
 Chiuj
vizitantoj sur la Tibeta Altebenajho povas rimarki shtonajn
masojn chu en antauurbo, chu en la kamparo, chu en valo, chu
sur montpinto. Tiajn masojn la tibetanoj nomas Mani-maso. Tiuj
shtonmasoj aspektas tute ordinaraj, sed ili havas intimajn rilatojn
kun la spirita vivo de la tibet-nacianoj. Chiuj tibet-nacianoj,
sen distingi sekson kaj aghon, senescepte chirkauiras Mani-mason
en la direkto de hormontrilo, kiam ili preterpasas ghin. Foje
ili chirkauiras kelke da rondoj por beni kaj preghi.
 Mani-maso
estas sekvajho de kombino de primitiva fetichismo kaj budhismo.
Supozeble, en pratempo iu religiulo lasis gravuritan shtonon
apud vojo ekster preterpasata vilagho. Postaj
preterpasantoj imitis lin kaj iom post iom formighis Mani-maso.
De tio aperis en diversaj lokoj Mani-masoj el shtonoj de diversaj
kvalitoj en diversaj grandecoj kaj formoj. Mi audis, ke la plej
granda Mani-maso konsistas el 2 miliardoj da shtonoj en volumeno
de pli ol 10 mil kubmetroj. Sur tiuj shtonoj oni gravuris sorchvortojn
kaj sutrojn en la tibeta lingvo kaj ankau homajn figurojn. La
sutroj sur la shtonoj havas karakterizan stilon en kaligrafio
kaj la figuroj estis bunte kolorigitaj. La gravurintoj estis
folkloraj artistoj kaj religiuloj.
 Shtonoj
de fruperiodaj Mani-masoj estis gravuritaj chefe pri drako,
fisho, suno, luno, birdo kaj besto kultataj de primitiva religio
de Tibeto. Poste oni multe gravuris pri budhismaj figuroj, ekzemple
Shakjamunio, Avalokiteshvaro kun mil brakoj kaj mil okuloj,
servo-militistoj, atletoj kaj diversaj dioj. Oni gravuris ankau
Congkapa, Padmasambhava k.a. Gravurado de malfrua periodo akcentis
fajnan tranchon kaj temis pri homoj kaj vegetaloj.
Antaue shtongravuro de Mani-maso estis
rigardata kiel akcesorajho de religio kaj ghiaj historia kaj
arta valoroj ne estis atentataj . Nun pli kaj pli multaj fakuloj
kaj artistoj estis interesataj de esploro de shtongravuro de
Mani-maso. En tio ili multe ghuis la originalan sorchan arton
de la tibeta popola gravuro.
|
|
|
