Dum longa tempo post reveno ni rememoradis la tagojn kaj noktojn pasigitajn dum la vojagho. La vojagho estis plena de malfaciloj kaj embarasoj, sed rememorante ghi n, ni sentis plezuron.

Serchi Namco-lagon en nokto

    Namco estas granda lago plej alta en la mondo. Namco en la tibeta lingvo signifas "chielan lagon". Ghi kaj Yarzhoyumco kaj Mapamyumco estas la tri grandaj sanktaj lagoj de Tibeto.

    Ghi distancas de Lhasa 300 kilometrojn. Kiam ni trapasis Damxung-gubernion, jam estis la 6-a vespere. Che vespermangho ekventis. Forlasinte la gubernion, ni venis en vastan herbejon por rigardi Namcon en sunsubiro.

    En malheligho la lago aspektis kiel akva linio paralela al la horizonto. La subiranta suno strekis brilan oranghkoloran linion super la lago. Iu el la grupo bedauris, ke kvankam ni vidis sunsubiron, tamen la loko ne estis tiel tauga por tio. Vojperdigho en stepo post malheligho estas tre danghera. Kiam ni hezitis inter daurigo de la veturo kaj returnigho, nia shoforo Mima Ciren portis nin ghis tendo de tibetano. Che la pordo li interparoletis kun sunbruna tibetanino, kaj shi rapide kuris antau nia auto kaj kondukis nin al vojeto sin direktanta al bordo de la lago.

    Por ne perdi la vojon, Mima Ciren chiam veturis lau linio da termasoj pretigitaj por ripari vojon. Ni vidis du lumajn punktojn en malproksimo, kie estis nia celloko. Sed nia auto veturis pli ol unu horon, kaj ni ankorau ne atingis la lumon.

    Post ankorau duonhoro, ni finfine venis al la bordo de la lago, kaj la horlogho montris la 11-an nokte. Kelke da tibetanoj kondukis nin en kabanon, kiun ni neniam forgesos dum la tuta vivo. En la kabano lumis malforta lampo. La kabano estis duigita de argila mureto en la mezo, kaj ambauflanke de la muro estis po 4 litoj. La planko estis tera, kaj la muroj estis tegitaj per koto kaj bovfekajho. Shajnas, ke ghi estas "luksa" bovstalo. Estis feliche, ke ni havis almenau elektran lampon. Du tibetaj viroj staris en la mezo de la kabano kun fiksa rigardo sur ni, kio iom konsternis nin. Unu el la raportistoj timeme demandis: "Chu ni povus enlitighi?" Ili ekkonsciis: "Jes, certe." Poste ni sciis, ke ili vere estis en granda miro, kial ni venis tien en profunda nokto, kaj ke en la mondo estas tiel blanka virino.

    Frumatene de la sekvanta tago, kiam ni malfermis la pordon, ni estis surprizita de la paradiza pejzagho de la lago tuj antau niaj okuloj. La neghaj nuboflokoj, la brila lumo de la suno, la lazura akvo de la ondetanta lago... La figuro de Nyanqentanglha-montaro en alteco de 7111 metroj reflektighas en la lago, kvazau knabino sin premanta en la vasta sino de la amato. Sur duoninsuleto staras rokoj en diversaj formoj, kaj de trans la akvo venis lauta kanto de birdoj. La aero estis saturita de aparta gusto de negha monto de altebenajho. La natura ekomedio de Namco estas tre bona, ke al ghi malofte venas turistoj. Kvankam ghi estas la dua granda sala lago de Chinio, tamen la akvo shajne ne estas sala. Ni intencis lavi la piedojn en la lago, sed subite ni rememoris la averton de iu grupano en la veturado, ke oni ne povas lavi sian korpon en la sankta lago, ke iu mortis en malpli ol duonmonato post kiam li sin banis en la lago spite averton. Ni ne kredis, sed por esprimi respekton al tibetanoj, ni estingis la intencon lavi la piedojn en la lago.

Viziti "Poefago-tachmenton"

    Transpasinte Tanggula-montaron kaj Tuotuo-riveron, ni atingis la naturprotektan stacion Sonan Daje en neghado kaj mallumo. Apenau nia auto haltis, laborantoj de la stacio eliris renkonte al ni.

    Dank' al la raportado de la China Centra Televizio, "Poefago-tachmento", kiu brave batalis kontrau shtelchasistoj en la "senhoma regiono" Kokohili, ghuis famon en- kaj eksterlande. La estro de la tachmento nomighis Sonan Daje. En 1994, li sola batalis kontrau 18 shtelchasistoj en Kokohili kaj fine estis pafmortigita de ili. Oni trovis apud li pli 1000 preditajn felojn de pantolopo (Pantholops hodgsoni).

    Sed poste la tachmento malorganizighis pro manko de mono. Barbulo Yang Xin establis la Mediprotektan Akcelan Asocion "Verdaj Riveroj", kaj en 4 jaroj, kune kun aliaj dekoj da volontuloj, fondis la naturprotektan stacion Sonan Daje. Ghi estas la unua neshtata naturprotekta stacio kaj chiuj laborantoj de la stacio estas volontuloj. Ili diris, ke la "Verdaj Riveroj" de Yang Xin kaj la stacio Sonan Daje ne akiras shtatan subvencion. Yang Xin oferis sian tutan honorarion, sed ankorau vizaghas mankon de granda sumo da mono. Yang Xin kaj liaj kamaradoj vivas en senhoma sovaghejo. Soleco, maldenseco de la aero, subnutrado kaj atako de shtelchasistoj minacas ilian vivon. La volontuloj ne rajtas pafi shtelchasistojn, sed nur povas forpeli ilin au veki ilian konsciencon. Kompare kun la bonaj ekipajhoj de la shtelchasistoj, tiuj de la volontuloj estis ege mizeraj. Sed la volontuloj neniam shancelighis.

    Nur la stacio Sonan Daje cio prenis sur sin la laboron de "Poefago-tachmento" kaj farighis pioniro en batalo kontrau shtelchasado en Kokohili. Varbado de volontuloj por la stacio Sonan Daje vekis grandan resonon. Volontuloj de la stacio konigi al ni, ke la stacio varbos 30 volontulojn chiujare de 2001 ghis 2005, trejnos ilin en mallonga tempo kaj sendos ilin labori unu monaton en 12 tachmentoj en la naturprotekta stacio en absoluta alteco de 4500 metroj. La volontuloj helpos lokan agadon kontrau shtelchasado, helpos sciencistojn en ilia subchiela esplorado, propagandos mediprotektadon al la pashtistoj, longhantoj, lernantoj, vojflegistoj kaj turistoj lau la Qinghai-Tibeta Shoseo, kaj administros kaj gardos la stacion kaj ghiajn ekipajhojn. Ili nomis la stacion Sonan Daje por memori Sonan Daje kaj Zhaba Doje, kiuj oferis sian vivon en batalo kontrau shtelchasado.

    En la domo de la stacio ni vidis rigorajn regulojn skribvitajn sur la muro kaj fotojn de volontuloj. Por esprimi nian subtenon al la mediprotekta agado de "Verdaj Riveroj", ni pagis 800 juanojn por acheti fotoalbumojn kaj poshtkartojn. Espereble la malgranda sumo iom kvietigos nian animon.

Trafika shtopigho che Xiangpi-monto

    Lau shoseo oni veturis de Golmud ghis Xining (chefurbo de Qinghai-provinco) 700 km. Sed ie sur la shoseo oni faris riparadon kaj ni devis chirkauiri kaj fine ni veturis 900 km. Ni chiuj gapighis informighinte, ke ni devas atingi Xining en unu tago. Ni veturis jam 700 km en la lasta tago kaj sentis nin disfalintaj pro la laco. Sed la du raportistoj devis hasti al Xining kaj chiuj aliaj nur povis sekvi ilin.

    Por shpari monon ni luis ordinaran auton. Sed ni chiuj bedauris tuj post la ekiro. Kial ni luis tiun "bovcharon"? La auto rampadis 50 km. chiuhore. Ho ve, kiam ni atingos la lokon?! Ankau la shoforo shvitegis pro urghigho. Chio estis destino!

    De la 7-a matene ghis la 8-a vespere, ni plenumis nur duonon de la vojo. La kamaradoj humure diris, ke ni povos refoje shpari monon por hotelo, char ni devis tranokti en la auto. Post vespermangho ni vestis nin per lanvestoj kaj vekuraj pantalonoj. Tage ni portis nur chemizon, sed vespere ni sentis malvarmon.

    La fenestroj de la auto ne povis bone fermighi, kaj vento entrudighis tra chiuj fendoj. Ni firme premighis unu kun alia por nin varmigi. Ni vekighis de malvarmo kaj rimarkis, ke estis nur la 2-a, kaj la automotoro haltis. La shoforo diris, ke chi tie estas Xiangpi-monto kaj fronte estas trafika shtopigho. La vojo estis riparata je unu flanko, kaj la alia flanko certe ne estis suficha por tiom da kamionoj kaj grandaj pasagheraj autoj intermiksighantaj. Estis noktomezo, kaj neniu povis ordigi la aferon, do oni nenion povis fari krom atendi tagighon. La nokto estis longa kaj frosta, kaj niaj piedoj jam perdis la senton pro frosto. Iuj kovris sin per dormosako au simple sin shovis enen kaj kuntirighis. Abing, veninta de Guangdong (suda provinco de Chinio, kun humida kaj varma klimato), laute diris bedauron, char li jam poshte sendis sian dormosakon hejmen por malpezigi sian valizon. Ni 8 grupanoj kunpremighis kaj oni ne povis distingi, kie estas la kapoj, kie la piedoj. Ni suferis dormemon, froston kaj malsaton en 4 horoj. Estis feliche, ke la absoluta alteco ne estis tiel granda, alie tiu au tiu perdus la vivon. En la 6-a tagighis, kaj iu venis direkti la trafikon. La autoj limake rampadis kaj ni atingis la sopiratan Xining post 5 horoj. Ghis tiu momento ni turmentighis jam 28 horojn en la auto. Xining estis la lasta punkto de nia vojagho lau la Qinghai-Tibeta Shoseo.