Reprosperigho de la "Moska Vojo" en Tibeto

de LUOBU CIREN kaj ZHANG JINGYONG

    Kiam la mondfama "Silka Vojo" estis prospere etendighanta al la okcidento, alia ghemela vojo sur la Qinghai-Tibeta Altebenajho etendighis suden, trairis sud-aziajn landojn kaj atingis la okcidenton formante gravan pasejon komunikantan la orienton kaj okcidenton en la antikveco. Ghi estis la antikva "Moska Vojo" sur altebenajho.

    Lau notoj de historiaj materialoj, en la unua jarcento Romio shanghis siajn varojn kontrau mosko de Tibeto pere de la linio Changdu-Lhasa-Ali-Okcidentazio, kaj la linio estis nomata "Moska Vojo". En la 7-a jarcento, dank' al prosperigho de intershanghoj de Tubo-regno (la nuna Tibeto) kaj la landinterno en politiko, ekonomio kaj kulturo, teo, ceramikajhoj, bruna sukero k.a. estis transportitaj unue de Chengdu (la nuna chefurbo de Sichuan-provinco) kaj Puer en Changdu kaj poste de tie en la neghan altebenajhon kaj Okcidentazion pere de la "Moska Vojo", kaj la vojo farighis grava pasejo inter la oriento kaj okcidento en komercado, kulturo, religio kaj milita afero. Sed poste pro la feuda separatisma okupado dum longa tempo kaj oftaj militoj, la vojo iom post iom malprosperighis ekde la 10-a jarcento.

    En la 50-aj jaroj de la lasta jarcento la Sichuan-Tibeta, Xinjiang-Tibeta kaj China-Nepala Shoseo etendighis al au tra la sudokcidenta landlimo samkiel la "Moska Vojo". Dank' al renovigo de la vojoj, la urbetoj ambauflanke de la vojoj disvolvighis kaj ankau la "Moska Vojo" reprosperighis.

    Konforme al la bezono de la landinterno, Markam-gubernio apud vojo fondis vinfarejon, komercan kompanion de produktajhoj kaj multajn aliajn entreprenojn. La enspezo estas rimarkinda. En Nyingchi oni starigis staplejon de ligno, chinmedicinaj drogoj kaj pinaj fungoj, kies plejparto estis eksportita al Japanio kaj la sud-azia merkato. En Lhasa kaj Xigaze oni produktas mineralan akvon, tibetmedicinajn medkamentojn, bieron k.a. lau la bezono de la landinterno.

    En Ali, Xigaze k.a. lokoj en la okcidento de Tibeto, pere de la reprosperighinta "Moska Vojo", oni eksportas siajn produktajhojn kaj importas necesajhojn por la vivo kaj produktado. La lokaj registaroj malfermis la tradiciajn komercajn landlimajn pasejojn, tra kiuj oni eksportas industriajhojn de la landinterno en najbarajn landojn kaj regionojn. Dum la malferma periodo de la pasejoj chiuj komercistoj chinaj kaj fremdaj estas liberaj je imposto, kaj pli kaj pli multighas komercistoj el Hindio kaj Nepalo.