Antau kelkaj jaroj mi eklaboris en Tibeto, la tegmento de la mondo. Post nelonge mi profunde sentis, ke la tibetanoj tre kapablas vivi en malfaciloj. La neordinaraj moroj de tibetanoj montras, ke ili chiam adaptighas al la medio kaj amas la naturon.

SEKIGITA VIANDO
    En la loko 4000-5000 m. super la marnivelo ne kreskas grenplantoj, legomoj kaj fruktarboj. La tieaj tibetanoj manghas chefe bovajhon, shafajhon kaj laktajhon. Sur la altebenajho mankas oksigeno kaj viando ne povas esti bone kuirita pro malalta atmosfera premo. Pro tio la tibetanoj manghas krudan viandon. Novembre, kiam frostas, tibetanoj elektas freshan viandon, tranchas ghin en longajn pecojn, sekigas kaj konservas ilin por manghi en la venonta jaro. Sekigita viando estas bongusta kaj nutroricha.
    Foje, mi vidis, ke tibeta shoforo manghas per tranchilo sekigitan shafajhon kun osto. Mi gustumis peceton da shafajho. Ghi estis bongusta kiel rostita fishpeco.
    Viandmanghema tibetano chiutage trinkas almenau 30 glasojn da buterteo, kiu halpas digestadon kaj donas diversajn vitaminojn. La altproteinaj sekigita viando, buterteo kaj laktajho estas facile konserveblaj kaj porteblaj por nomadoj.
    Kun scienc-teknika disvolvigho iuj legomoj povas esti kulturataj sur altebenajho. Kiel alilokanoj, tibetanoj prenas rizajhon, pladojn, ghjauzi-ojn (farchita farunajho) kaj vermichelojn. Plejparto de la tibetaj familioj uzas premmarmiton por stufi viandon. Sed la moro manghi sekigitan viandon ankorau konservighas.

KUN BRUTA FEKAJhO KIEL BRULAJhO
    Okcidenten veturante lau la rivero Yarlung Zangbo, ni rimarkis, ke sur la tegmentoj de loghdomoj ambauflanke de ghi amasighas fekajho de bovo kaj shafo.
    De dommastro preparanta por mi buterteon mi informighis, ke en plejparto de Tibeto ne kreskas arboj kaj sur stepoj bovoj kaj shafoj pashtighas. De longa tempo fekajho de bovo kaj shafo estas uzata kiel brulajho. Tibetanoj sekigas ilian fekajhon sur la tegmento de sia domo kaj konservas ghin por estonta uzado. Por pashtista familio pli da fekajho signifas pli da bovoj kaj shafoj, kaj ech pli da richajhoj. En la pashtejo la pashtistoj konstruas muron el bruta fekajho ne nur por sin defendi, sed ankau por faciligi la hejtadon. Brulanta fekajho neniom malbonodoras.
    Nun en Tibeto oni uzas karbon, sunegergion, ventenergion k.a. Tamen bruta fekajho ankorau estas uzata en multaj lokoj. Kiam mi vizitis vilaghon, mi lernis kuiri per fekajho kaj trovis, ke ghi facile brulas kaj ne poluas la medion. Tiel, mi bone komprenis, kial la tiea sekigita bruta fekajho estas uzata ne nur kiel donaco, sed ankau kiel varo en foiro.

VIVMORTIGO SEVERE MALPERMESITA
    Antau 4 jaroj iu kadro, kiu venis el alia provinco, kaptis leporon kaj preparis pladojn el ghia karno por regali lokajn kadrojn. Pro tio li estis forte riprochita.
    La tibetanoj severe malpermesas vivmortigon. Ili rigardas birdon kaj fishon kiel diojn. Kiu manghas hundajhon au chevalajhon, estas ne bone traktata por eterne.
    Foje nova gvidanto de Nyanang-gubernio venis al la piedo de Xixabangma-montpinto. Loka kadro plendis al li: "Chiuvespere pli ol 40 sovaghaj azenoj manghas sekalon sur kampoj...",     La gvidanto diris: "Nia gubernio apartenas al la naturparko Qomolangma. Ni devas protekti grenplantojn laueble, sed ne vundi sovaghajn bestojn." Fakte, la vilaghanoj faris nenion alian ol tion. Sur sekalaj kampoj ili starigis shtonajn homojn por fortimigi birdojn kaj sovaghajn azenojn kaj chirkauigis kampojn per shnuro kaj drato.
    Pro la supre dirita malpermeso Nyanang-gubernio farighis paradizo de neghleopardoj, linkoj, gazeloj, aproj, rughvertaj gruoj k.a.

PUREMA NACIO
    Antaue mi audis, ke tibetanoj ne lavas al si la vizaghon. Sed nun mi scias, ke ili faras tion devigite.
    Mi vizitis kelkajn vilaghojn de la norda Nyanang-gubernio. Tie la klimato estas seka kaj sunbrilo - forta. Eksterdome, ultraviolaj radioj vundas hauton. Se oni chiutage lavas al si la vizaghon, la hauto difektighas. Iu han-nacia kadro, kiu laboris en Tibeto jam 30 jarojn, diris al mi, ke antau ol iri eksteren, oni devas shmiri la vizaghon per butero kaj ankau per iom da koto. Nun la tieaj kondichoj plibonighis kaj autoj chie servas. Tamen oni ankorau uzas beleco-kremon por shirmi la vizaghon kontrau sunbrilo.
    Vivante inter tibetanoj, mi rimarkis, ke ili estas belemaj kaj puremaj, precipe la knabinoj, kiuj ne nur lavas al si la vizaghon chiutage, sed ankau ofte uzas shampuon kaj parfumon. Chiun julion lau la tibeta kalendaro, la tibetaj familioj festas la tradician banfeston. En tiu tago, kun sekalvino, buterteo kaj sekigita viando ili venas al riverbordo kaj starigas tie sunombrelon au tendon. Poste ili sin banas en la rivero kaj ilia gajeco dauras de mateno ghis vespero.