国际大会大学和世界语者的专业化

温晋根
 

国际大会大学(Internacia Kongresa Universitato, 简称IKU)并不是普通意义上的学校。它是每年一次的国际世界语大会(Universala Kongreso de Esperanto, 简称UK)的一项学术活动。到2006年已经举办了59届国际大会大学。

国际大会大会实际上是一个学术报告会。主持人称为大会大学“校长”。学术报告涉及的内容很广泛,有语言问题,社会问题,文学,艺术,自然科学。在大会大学做过学术报告的有控制论权威学者布兰克、数学家基塞尔曼、语言学家威尔斯、莎士比亚研究专家汤金等。这些人都是在特定学术领域有较深造诣,在社会上有相当影响的专家。这些学术活动证明,世界语也是适合于科学研究的。过去学术报告中语言学与文学的选题占多数,主讲人大多是欧美人。近来人们希望大会大学的报告内容更平衡,即包含更多自然科学的内容,有更多的青年、女性和来自欧洲以外国家的世界语者参与。

大会大学的学术报告是这样产生的;首先由世界语者向大会大学评委会(IKU-Komisiono)提交论文提要,大会大学评委会经过投票表决产生候选人名单,再交由国际世界语协会总部领导最后决定。正式名单决定后通知报告人本人,报告人必须在提定的日期把论文全文提交国际世界语协会总部。

总起来看,我国世界语界的学术水平比国外同行还有一定差距,但在过去二十年里也取得相当的进展。1986年在北京举办的第71届国际世界语大会上,著名作家叶君健任大会大学校长,我国昆虫学家周尧教授做了题为《蝴蝶飞来了》的学术报告,国际世界语学士院院士李士俊做了《论中国的民歌》的报告,受到与会者的欢迎。2004年北京举行的第89届世界语大会的大会大学上,李士俊担任大会大学校长,有五个中国人做了不同题目的学术报告。此外,还有叶君健、陈原等中国学者在国际大会大学上做过报告。从这2004年起,国际大会大学评委会有了中国人当评委。2006年意大利佛罗伦萨举行的第91届国际世界语大会的大会大学,有六名中国世界语者提出了学术报告的提要,两人通过评选。其中一人未参加大会。中国甘肃省的孙大琛参加了大会,并做了《<易经>及其在现代生活中的应用》的学术报告,引起国外世界语者的兴趣。他的报告拓宽了中国世界语学术报告涉及的领域。孙大琛的实践开创了中国世界语者自费参加大会做学术报告的先例(自费参加大会并做学术报告在国外是惯例),在中国世界语界树立了新风气。

随着中国经济的发展,近年来自费参加国际世界语大会的人越来越多。根据中国的国情,在有条件的情况下争取单位或有关机构的资助,更有利于世界语者参加国际大会大学。但这不是先决条件。参加大会大学原则上由报告人自行解决参加国际大会的一切手续。在向大会大学评委会提出选题的同时,思想上要做好自行参加大会的准备。

世界语者之间的合作也是解决部分世界语者经费不足的一个好办法。由机构或单位出资,往往审批手续繁琐,有时较难获得。个人之间合作却很容易。2006年报告人确定后,国内许多世界语者表示愿意提供经费支持,第一个出资者是一个真正的无产者,寺院的僧侣。内蒙古李森老表示愿包底。这种做法是值得提倡的。世界语者应该把这种行为看作一种合作,而不是施舍。

可以预见,随着中国世界语工作的深入开展,中国世界语者在国际大会大学将会有更多、更积极的参与。但是,具有专业知识的世界语者人数还是比较少。这是我国世界语工作的一个弱项。解决这一问题,有两个办法:一是世界语者专业化,下决心努力学习专业知识,成为某一学科的专家;二是使更多专业人员成为世界语者。这需要长期的努力。

附录:有关2007年大会大学的截止日期

2007年1月31日:提交论文提要,寄/发往:电子邮件: <kiselman@math.uu.se>, 邮寄地址: prof. dr-o Christer Kiselman, 480, SE-751 06 Uppsala, Svedio. 提要约半页16开纸,附简历和已发表著作(不限于世界语著作)

2007年04月15日: 国际世界语协会总决定报告人

2007年05月31日: 提交学术报告全文

IKU kaj Nia Profesiiĝo

Wen Jingen

Kio Estas IKU?

IKU, Internacia Kongresa Universitato, ne estas lernejo, kiaj ordinaraj universitatoj. Ĝi fakte estas faka prelegaro dum UK (Universala Kongreso de Esperanto). En 2007 estos la 60a IKU. La homo, kiu organizas kaj prizorgas la prelegojn estas "prezidanto" de IKU. Dum lastaj jardekoj multaj esperantaj fakuloj prelegis en IKU pri diversaj temoj: sciencaj, lingvaj, artaj, literaturaj, ktp. Se UK montras al la mondo, ke Esperanto estas viva lingvo, IKU montras al la publiko, ke Esperanto estas taŭga lingvo por sciencoj kaj akademiaj agadoj.

Kiel Funkcias IKU?

Antaŭ ĉiu UK, esperantistoj el diversaj landoj sendas siajn proponojn pri prelego al la sekretario de la IKU-komisiono. Komisiono estas grupo da homoj, kiuj voĉdone elektas prelegantojn por IKU. Post voĉdono, la komisiono elektas prelegantojn kaj sendas la nomliston al la estraro de UEA. La estraro de UEA faras la finan decidon.

La sekretario de la nuna IKU-komisiono estas Christer Kiselman. Por proponi prelegojn, oni povas kontakti lin letere aŭ retpoŝte.

Lia adreso:

Christer Kiselman

Upsala Universitato

Matematika instituto

Poŝtkesto 480

SE-751 06 UPPSALA

Svedio

Portebla telefono: +46 708 870708

Hejma telefono: +46 18 300708

Oficeja telefono: +46 18 4713216

Oficeja faksilo: +46 18 4713201

Retpoŝto: kiselman@math.uu.se <mailto:kiselman@math.uu.se>

Kiuj Povas Prelegi en IKU?

Preleganto de IKU devas esti akademie kompetenta. Ĝenerale, li aŭ ŝi devas esti, minimume, vic-profesoro aŭ persono kun simila titolo. Kiam oni proponas prelegon, oni devas sendi liston de siaj publikigitaj fakaj verkoj kaj sian mallongan historion.

Antaŭe estis pli da prelegoj pri lingvoj kaj literaturo ol prelegoj pri naturaj sciencoj. Oni deziras pli da prelegoj pri naturaj sciencoj. Oni atendas ankaŭ pli da junaj kaj inaj prelegantojn. Oni atendas pli da prelegantoj el landoj ekster Eŭropo kaj Amerikoj.

Kion Ĉinaj Esperantistoj Faras en IKU?

Ĉinaj esperantistoj ne tiom aktivas en IKU-oj kiel alilandaj esperantistoj. Tamen, ĉinaj esperantistoj havas sian kontribuon al tiu akademia agado. En 1986 la 71-a UK okazis en Beijing (Pekino). Ĉina verkistoj, tradukisto kaj esperantisto Cicio Mar (Ye Junjian [Je Ĝjunĝjan]) estis la prezidanto de IKU. Ĉina sciencisto Io Cho prelegis pri insektoj. Akademiano Laŭlum prelegis pri ĉinaj popolkantoj. En la 89-a UK en 2004 Laŭlum prezendis la IKU-on. Ĉinaj esperantistoj Liu Ling, Shen Chenru, Wen Jingen, Zhang Shaoji kaj aliaj prelegis pri diversaj temoj. Ekster tiuj du UK-oj en Ĉinio, ĉinaj esperantistoj Cicio Mar, Chen Yuan kaj Liu Caisheng prelegis en IKU.

En la IKU de la 91-a UK, 2006, 6 ĉinoj proponis prelegojn. Post voĉdono de IKU-komisiono, du estas akceptitaj. Ial unu el la du ne vizitis UK. Finfine, ĉina esperantisto Sun Dachen prelegis en la IKU pri ĉina antikva Libro pri Ŝanĝoj (Yi Jing). Lia prelego interesis la aŭskultantojn. En pasinteco ĉinaj prelegantoj en IKU ne prizorgis sian elspezon por la vojaĝo al UK. En 2006, Sun Dachen fariĝis la unua ĉina preleganto kiu pagis por vizito al UK el sia monujo. Tio estas nova en Ĉinio, sed tre kutima en aliaj landoj.

Ĉu Ni Havas Pli da Prelegontoj?

Ĉinio estas granda lando kun multaj esperantistoj. Ĉinoj devas fari pli multon en akademiaj agadoj en Esperantujo. Ni havas elstarajn sciencistojn kiaj matematikisto Sun Keding kaj insekt-sciencisto Io Cho. Ni esperas, ke en la estonteco Ĉinoj aperos en IKU ĉiujare. Tamen, ankoraŭ mankas al ni junaj sciencistoj kiuj povscias Esperanton. Ni bezonas profesiajn esperantistojn ne nur por IKU, sed por plie utiligi nian lingvon. Por utiligi Esperanton en sciencoj, posedo de la lingvo mem ne sufiĉas. Oni devas scii rilatajn fakojn.

Klare, estas du eliroj: profesiiĝo de esperantistoj kaj esperantistiĝo de profesiuloj. Por atingi tiajn celojn ni devas klopodi longtempe.

Aldone: Limdatoj por 2007

2007-01-31: ne post tiu dato sendi proponojn al prof. dr-o Christer Kiselman, <kiselman@math.uu.se <mailto:kiselman@math.uu.se>>, Poŝtkesto 480,SE-751 06 Uppsala, Svedio. Propono enhavu mallongan (ĉ. duonpaĝan) resumon de la prelego en Esperanto kaj koncizan (ĉ. duonpaĝan) biografieton kun persona bibliografio. Ĉiu preleganto devas esti kongresano kaj mem zorgi pri sia aliĝo.

2007-04-15: decido de la Estraro de UEA pri akcepto aŭ neakcepto de proponoj.

2007-05-31: sendi plenan tekston de prelego al la Centra Oficejo de UEA.