8 rabi 1 Per forto aŭ minaco forpreni ies havaĵon. 2 Perdigi ion karan al iu: Maltrankvilo ~as al li la dormon.

9 rabato Malaltigo de la prezo fare de la vendanto al la aĉetanto.

9 racio Kapablo de la menso por pensi logike, malkovri kaj formuli la leĝojn de la universo kaj laŭ ili fari ilojn kaj maŝinojn.

5 radio 1 Rektlinia mallarĝa lumstrio, kiu eliras el la suno, lampoj kandeloj k.s. 2 Ĉiu el la rektliniaj elsendaĵoj de ia ajn senluma fonto de energio: iks~oj, alfa~oj, beta~oj. 3 Radiuso. 4 unu el la stangoj kunigantaj la centran parton de rado kun la radringo. 5 Io, kio iras de iu centra punkto, disiĝanta kiel la ~oj de rado.

9 radiatoro 1 Aparato, kiu disradias varmon per tubaro. 2 Aparato, kiu malvarmigas motoron per cirkulanta akvo.

9 rafano (Raphanus) Legomo kies dika tubera radiko estas manĝebla.

3 rajto Povo pravigita de leĝo, statuto aŭ moroj postuli agon, disponi kaj uzi aĵojn aŭ postuli ion de aliuloj.

3 rakonti Parole aŭ skribe sciigi okazaĵon en detalo.

4 rampi 1 Sin movi per kuntiriĝo kaj etendiĝo de sia korpo: Vermoj ~as. 2 Sin movi antaŭen aŭ supren surventre per la helpo de la fleksiĝo de la membroj. 3 Malrapide antaŭeniĝi: La tempo iafoje flugas, iafoje ~as kiel vermo.

9 rano Senvosta besteto, kiu vivas en akvo kaj sur tero kaj blekas kvak-kvak-kvak!

8 rango 1 Grado, ĉe kiu staras iu persono en difinita klasifiko de pozicioj: oficisto de alta ~o. 2 Grado, ĉe kiu staras iu aŭ io en skalo de graveco: Plasto jam fariĝis materialo de la unua ~o, kiel ŝtalo aŭ ligno.

2 rapida 1 Povanta iri longe aŭ fari multe en mallonga tempo: ~a ĉevalo, trajno, plumo, verkisto. 2 Farata aŭ okazanta en malmulte da tempo: ~a laboro, progreso, movo.

4 raporti 1 Veni al iu kaj ripeti tion kion oni aŭdis. 2 Alporti al superulo novaĵon, kiun oni vidis, aŭdis aŭ spertis. 3 Deklari, mencii: Sinjoro leŭtenanto, diris Ŝvejk, obeeme mi ~as, ke mi estas denaska idioto. 4 Fari al aŭtoritata persono aŭ publiko oficialan aŭ formalan resumon kun klarigoj kaj konkludoj de studo, esploro, analizo ks pri difinita afero. 5 Fari priskribon de okazintaĵo por gazeto.

9 raŭka Kun voĉo malklara kaj obtuza pro malvarmumo, tro longa kaj laŭta parolo aŭ kriado.

9 raŭpo 1 La larvo de papilioj . 2 Fermita ĉeno el larĝaj ŝtalplatoj kun elstaraĵoj rondiranta ĉirkaŭ la radoj de tanko ks. pezaj veturiloj, por faciligi veturadon ne sur vojo.

1 re- Pref. montranta: 1 Denovan venon al la loko, de kiu oni foriris, aŭ al la stato, de kiu oni deiris = returne: ~veni, ~bonigi, ~doni. 2 Ripeton = denove: ~diri, ~lerni, ~legi. 3 Ripeton de ago, kies rezulto iel troviĝis parte aŭ tute neniigita: ~formi, ~konstrui.

9 reakcio 1 Konservativa politika agado kontraŭ progresemo por revivigi la pasintan staton de la aferoj. 2 Organisma ago kontraŭ la efiko de ago atinginta. 3 Efiko de substanco sur alia kunmiksita substanco. 4 Antaŭenmovo, estigita sen meĥanika perilo (kiel radoj, rimenoj ktp), sed per ellaso de la kvanto de movo al la malantaŭo.

9 reala 1 Vere ekzistanta, ne imagata, ne ŝajna. 2 Havanta la ecojn de ĉio materia, ne ideala. 3 Koncernanta aĵon 4 Pozitiva aŭ negativa aŭ nula (nombro).

9 recenzi Artikoleto pri freŝa verko de literaturo, teatro, muziko ks. por ĝin rekomendi, prezenti aŭ kritiki.

9 redakti 1 Kontroli, korekti, prilabori verkaĵon por pretigi ĝin por publikigo.: ~i vortaron, oficialan akton. 2 Direkti eldonadon de ĵurnalo, gazeto, revuo, bulteno ks. elektante por ĝi artikolojn, ilin polurante kaj reviziante.

9 redukti 1 Malgrandigi la proporciojn , dimensiojn, gravecon ks, konservante tamen la ĝeneralan originan strukturon: ~i la produktokoston. 2 Alkonduki al malpli bona stato: ~i iun al mizero. 3 Malaltigi la ŝtupon de oksidiĝo, aŭ la pozitivan valenton: ~i kupran oksidon al kupro.

4 reflekti Reĵeti aŭ alidirektigi lumon aŭ varmon.

9 re-formi Doni alian pli bonan formon al io: ~i registaron, agrikulturon.

3 regi 1 Plene estri super aliaj, agigi laŭ sia volo, havi komandan povon super aliaj: ~i super popolo; ~i entreprenon. 2 Obeigi, direkti laŭ sia volo: ~i ĉevalon, situacion. 3 Iom daŭre kaj vaste estadi, ĉesigante aliajn sentojn, fenomenojn ks: ~is terura bruo, nokto, vigla trafiko.

4 regimento Armea trupo el kelkaj batalionoj sub la komando de kolonelo.

5 regiono Parto de lando aŭ spaco kun karakterizaĵoj.

5 reĝo 1 Regnestro kun krono, malpli altranga ol imperiestro. 2 La plej grava aŭ forta ulo en sia speco. 3 Ĉefa ŝaka peco. 4 Speco de karto.

4 reĝimo 1 Politika sistemo, laŭ kiu estas regata la ŝtato. 2 Sistemo, laŭ kiu estas administrata ia organizo.

5 rekta 1 Konservanta ĉiam unu saman direkton; simila al streĉita ŝnuro: ~a bastono, vojo. 2 Kuranta sen interrompo: ~a vagonaro. 3 Senpera, funkcianta sen interveno de perilo: ~aj rilatoj, imposto. 4 Ne akompanata de prepozicio aŭ postpozicio: la ~an objekton montras akuzativo.

9 rektangulo Ortangulo.

9 relativa Rigardata kompare kun aliaj similaj, ne absoluta: La sukceso estas ~a.

5 religio Sistemo de kredo pri supernatura reganto de la universo kaj ekzisto de la animo post la morto.

9 reno Organo en formo de granda fabo por estigi urinon.

9 rendevuo Interkonsento de homoj por renkontiĝi en difinita loko je difinita horo.

3 renkonti 1 Veni al iu vizaĝo-kontraŭ-vizaĝe. 2 Trovi antaŭ si en vivo, legado, socio ks. 3 Reagi iamaniere al okazaĵo: La publiko ~is tiun ideon kun malkonfido.

9 rento 1 Perioda enspezo de proprietulo, kiun li ricevas de farmanto por la uzado de la grundo, domo kaj maŝinoj. 2 Jara profito de investita kapitalo.

2 respondi 1 Diri kion oni pridemandas. 2 Reciproki per letero. 3 Esti proporcie, simetrie akordita kun. 4 Antaŭdevigi sin porti la sekvojn de propra aŭ aliula ago.

2 resti Senŝanĝe, daŭre esti.

4 rezoni 1 Logike kunmeti argumentojn kaj tiri el ili konkludon: Ne ~u pri tio, kio estas ekster via metio. 2 Prezenti pli-malpli logikajn argumentojn, por ne obei: Ne ~adu! Petu lin pri pardono, kiel mi diras al vi.

4 ribo 1 Arbeto kun mane ripaj larĝaj folioj kaj grapoloj de floroj kaj beroj nigraj aŭ ruĝaj manĝeblaj. 2 Bero de ~o.

2 ricevi 1 Fariĝi posedanto de io: Por la servo vi ~os pagon. 2 Esti tuŝata de io abstrakta kaj esti iel modifita de ĝi: De la promenado li ~is bonan apetiton 3 Esti trafita de io: ~i punon, insulton, laŭdon.

2 riĉa 1 Posedanta multe da propraĵo. 2 Karakterizita per sia granda valoro, sia alta prezo: ~a palaco, meblaro, muzeo. 3 Abunda je materia valoraĵo: ~a rikolto. 4 Donanta impreson de abundeco, pleneco, profundeco: ~aj koloroj, salonoj.

3 ridi 1 Montri subitan gajecon per la buŝo kaj vizaĝo, ofte kun ĝoja voĉbruo: Plej bone ~as, kiu laste ~as. 2 Montri agrablan, feliĉan aŭ bonvenigan aspekton: Ŝiaj okuloj ~is. 3 Moke esprimi sian malŝaton: Mi ~as lian naivecon.

3 rigardi 1 Direkti siajn okulojn al io por vidi: Li longe ~is ŝin. 2 Esplori per la okuloj por informiĝi: ~u, pro kio tia bruo. 3 Atribui en sia spirito ian econ al iu aŭ io: Oni ne povas rigardi tiujn faktojn neekzistantaj.

4 rigida 1 Ne aŭ nur malfacile fleksebla. 2 Obstine necedema.

4 rimo Samsoneco inter du aŭ pluraj vortoj, de la akcenta vokalo kaj la sekvantaj son-elementoj, kiel ekzemple: iri diri, oro koro, rapide rigide.

3 rimarki 1 Vidi kaj aparte atenti: Oni ~is vian foreston. 2 Diri atentigante: La mastro ~is: Mi ne pagos al vi hodiaŭ, sed morgaŭ.

3 rimedo 1 Io uzata por atingi celon: Lingvo ne estas celo sed ~o. 2 Io por ripari malbonon: Kontraŭ kancero ne estas sufiĉe bona ~o.

4 rimeno Mallarĝa bendo el ledo, kaŭĉuko, plasto k.s., uzata por ligi, fiksi aŭ transmisii movon de rado al rado.

5 ripeti 1 Rediri aŭ refari ion: Kiu ~as abunde, lernas plej funde. 2 Senutile diri aŭ fari denove la samon, anstataŭ ion novan: La historio sin ripetas.

4 ripozi 1 Resti nenifare por refreŝigi siajn fortojn: Kiu troe ~as, baldaŭ almozas. 2 Resti morte kuŝanta: Sub la palmoj li ripozas por eterne.

4 riveli 1 Aperigi, malkovri ion sekretan. 2 Aperigi bildon de foto en filmo per kemia rimedo.

4 rivero 1 Natura akvofluo iom granda: Nilo, Jangzi kaj Misisipo estas grandaj ~oj. 2 Io simila al ~o: Homaj ~oj plenigis la stratojn.

9 riverenci Respekte klini sian trunkon aŭ fleksi siajn genuojn.

9 rivoluo 1 Rotacio de 360° ĉirkaŭ akso. 2 Movo, per kiu astro revenas al sia origina pozicio.

4 rompi 1 Dispecigi per forto. 2 Perforte difekti: ~i al si la kolon, la rivero ~is la digojn. 3 Meti ion en malfacilegan staton: ni ~is al ni la kapon. 4 Malobservi: ~i sian promeson, kontrakton, leĝon. 5 Ĉesigi la kontinuecon de io: ~i la silenton, la ekvilibron, la pacon. 6 Venke superi: ~i rekordon, obstinecon. 7 Ĉesigi la rilatojn kun iu: ~i kun sia amatino, la kutimo.

4 rondo 1 Pli-malpli regula cirklo: Ili sidas en ~o; La enfalinta ŝtoneto faris ~ojn en la lago. 2 Grupo da homoj kun komuna intereso: ~o de esperantistoj.

4 roso Akveroj el humida aero aperintaj nokte sur plantoj.

4 rozo 1 Tre vaste kulturata florarbeto kun dornoj kaj dentoradaj folioj, helkoloraj kaj aromaj floroj. 2 Floro de ~o.

4 rubando 1 Longa mallarĝa teksaĵo por ornamo. 2 Kolora ~o uzata kiel rekonilo, atesto , signo ks. 3 Io kun la formo de ~o.

2 ruĝa 1Sangkolora. 2 Maldekstra, revolucia: la ~a flago, la R~a Armeo, la R~a Helpo.

9 ruino 1 Restaĵo de disfalinta konstruaĵo k.s. 2 Tio, kio restas el malaperinta organizo, sistemo ks.

5 ruli 1 Movi ion turnante ĝin ĉirkaŭ ĝia akso: ~i barelon. 2 Moviĝi donante la impreson de ~ado: La maro ~is ondegojn sur la bordon.La urbego ~adis bruojn.

4 rusto 1 Brunaĵo sur feraĵo pro malseka aero. 2 Malsano de planto kaŭzita de parazitfungoj.

4 ruza Lerta en uzo de artifikoj ne rimarkate: Urbanoj ordinare pli ~as ol vilaĝanoj.