De post la paca liberigo de Tibeto, precipe post reformado kaj pordomalfermo, subtenate de la centra kaj loka registaroj, tibeta ekonomio kontinue kaj rapide disvolviĝas, la vivkvalito de tibetanoj evidente altiĝas. Tibeto nun troviĝas en la plej bona periodo de disvolvo de ekonomio kaj socio en sia historio. Tion konfirmis donitaĵoj liveritaj de aŭtoritata departemento.

La nombro de tibetanoj duobliĝis

De post 1951, la loĝantaro en Tibeto, precipe tibetanoj kreskas plej rapide.

Historiaj dokumentoj montras, ke en tre longa historia periodo la tibetaj loĝantoj troviĝis en negativa kreskado. De la 7-a ĝis 18-a jarcento la loĝantoj de Tibeto reduktiĝis je 8 milionoj kaj en la sekvantaj 200 jaroj de la 18-a jarcento ĝis la mezo de la 20-a jarcento la nombro de tibetanoj malmultiĝis ankoraŭ je 800 mil.

En 1951, kiam Tibeto pace liberiĝis, la totala loĝantaro de Tibeto estis 1140.9 mil, en 2000 tiu atingis 2616.3 mil, el kiuj 2411.1 mil estis tibetanoj. Laŭ enketo fine de 2006 la loĝantaro de Tibeto atingis 2810 mil, el kiuj 95% estas tibetanoj.

Kompare kun 1951, la mortokvanto de la tibetaj loĝantoj malaltiĝis je 22.3% kaj la averaĝa vivodaŭro altiĝis de 35.5 jaroj al 67 jaroj. Nun tie vivas 79 pli-ol-100-jaruloj, dank' al kio Tibeto fariĝis unu el la provincoj kaj aŭtonomaj regionoj kun plej granda nombro da centjaruloj en Ĉinio.

En Tibeto oni ne praktikas naskolimigan politikon inter ordinaraj tibetanoj. Tibetanaj kadroj, laborantoj, kamparanoj, paŝtistoj kaj aliaj nacimalplimultanoj, kiuj konsistigas 92% de ĝia totala loĝantaro, estas liberaj en naskado. La tibetaj ŝtatoficistoj kaj urbanoj, kiuj konsistigas 8% de ĝia totala loĝantaro, rajtas naski du infanojn.

Tibeto havas 46 mil monaĥ(in)ojn

Ĝis 2006, en Tibeto vivis 46 mil monaĥ(in)oj, kiuj konsistigas 1.7% de la totala loĝantaro de la regiono. Normale iras iliaj religiaj agadoj. Nombro da temploj estas protektataj de la ŝtato kaj la regiono kiel historiaj objektoj.

En la malnova Tibeto oni praktikis la sistemon de unuiĝo de regpotenco kaj religio. En la demokratia reformado la feŭdisma servuta sistemo kune kun privilegio de monaĥejoj kaj superaj monaĥoj estis abolitaj. Tibetaj monaĥoj kaj sekularaj homoj ekĝuis ne nur personan liberecon sed ankaŭ liberecon en religia kredado. Monaĥoj mem administras la religiajn aferojn kaj okazigas religiajn aktivadojn, pere de demokratiaj administraj komitatoj kaj demokratiaj administraj grupoj demokratie elektitaj de ili mem.

Tibetaj religianoj povas fari diservon en siaj propraj hejmoj, monaĥejoj, sur sanktaj montoj, ĉe sanktaj lagoj, kaj ankaŭ povas pie promeni ĉirkaŭ sanktaj montoj, kaj partopreni aliajn religiajn ceremoniojn. La religiaj kutimoj en nuptoj kaj funebraj ceremonioj estas respektataj. Ĉiujare regule okazas religiaj kaj festaj aktivadoj.

La sistemo de metempsikozo de vivaj budhoj estas refunkciigita. La centra registaro sankciis Karmapa kiel Vivan Budhon la 17-an en 1992 kaj konfirmis la reenkarniĝinton de Banĉen-lamao la 10-a en 1995. Nun la vivaj budhoj sankciitaj de la centra registaro aktivadas en diversaj religiejoj.

Kiel unu el la provincoj kaj aŭtonomaj regionoj kun granda nombro da historiaj kaj kulturaj objektoj, Tibeto havas 35 ŝtatnivelajn protektatajn historiajn objektojn, kiaj Jokhang-templo, Potala-palaco, Gandain-templo, Sagya-templo, Zhaxi-Lhunbo-templo kaj Changzhug-templo. En la pasintaj 20 jaroj la ĉina registaro asignis pli ol 2 miliardojn da juanoj al Tibeto por protekti tieajn historiajn objektojn. Kun investo de 330 milionoj da juanoj la riparado al la Potala-palaco, Norbu Lingka kaj Sagya-templo bone iras kaj plenumiĝos ĉi-jare.