En
la 10-a de marto 2009 Dalai-lamao faris paroladon, en kiu
li trompis la mondan publikon, dirante, ke en Tibeto naturaj
riĉfontoj estas laŭvole ekspluatataj, arbaroj arbitre dehakataj,
raraj bestoj, kiaj sovaĝaj poefagoj kaj tibetaj antilopoj,
ĉase mortigataj kaj natura medio serioze poluata. Sensacie
li anoncis, ke en la pasintaj 50 jaroj la medio estis terure
detruita.
Nun tiuj, kiuj iam vizitis aǔ iom konas Tibeton,
certe surpriziĝas pro la granda ŝanĝiĝo de Tibeto, admiras
la belajn medion kaj pejzaĝojn de la altebenaĵo. Fakte Dalai-lamao
kaj liaj kunuloj pli ol ĉiuj aliaj bone scias, ke la diro
pri “tibeta medio detruita” estas centprocenta mensogo, celanta
konfuzi la publikan opinion.
Antaǔ la 5-a jardeko de la lasta jarcento malnova
Tibeto estis sub regado de servuta reĝimo kun malalta produktiveco.
Tiam tibetanoj faris ĉion nur por pasive adaptiĝi al naturaj
kondiĉoj kaj postulis sole de la naturaj riĉfontoj. Kaj ili
tute ne konis la objektivan leĝon de ekologia medio de Tibeto,
por ne paroli pri la ekologia konstruado kaj mediprotekto.
De post ekpraktiko de la politiko de reformado kaj pordomalfermo
la disvolviĝo de ekonomio kaj socio de Tibeto akiris grandan
sukceson, kaj la centra kaj loka registaroj faris multon por
protekti la ekologian medion kaj akiris rimarkindajn efikojn.
Dum
1982-1994 la popola kongreso, registaro kaj registaraj departementoj
de Tibeto publikigis sinsekve 30 lokajn regulojn kaj dokumentojn
pri ekologia konstruado kaj mediprotekto, kiuj formis kompare
sisteman regularon por loka mediprotekto.
En
la ekonomia konstruado ili serioze plenumas normojn por mediprotektado,
moderigas rilatajn ekspluaton kaj konstruadon, kaj ĉe la komenco
de politik-ellaboro ili limigas influon de ekspluato kaj konstruado
al la medio. Nun 90% de la konstruaj projektoj kaj 100% de
la gravaj programoj de Tibeto observis la normojn por mediprotektado.
Dum konstruado de la mondfama Qinghai-Tibeta Fervojo oni elspezis
1.54 miliardojn da juanojn (1 usona dolaro = ĉ. 6.83 juanoj)
por protekti ekologion kaj naturajn pejzaĝojn ĉe la fervojo
kaj per tio oni kreis modelon por mediprotekto en fervoja
historio de Ĉinio.
Tibetaj
forstaj publiksekurecaj trupoj plifortigas protektadon de
tibetaj antilopoj kaj aliaj sovaĝaj bestoj, kaj efike batas
la kontraǔleĝan agadon kontraŭ la sovaĝaj bestoj. Nun protekto
de sovaĝaj bestoj jam enradikiĝis en la konscio de tibetanoj,
kaj oni jam komplete bremsis furiozan ŝtelĉasadon de tibetaj
antilopoj. En la pasintaj 50 jaroj neniu specio pereis en
Tibeto, kaj efike protektata estas biovarieco. En la lasta
jarcento internacia besto-esplora rondo iam kredis, ke tibeta
ĉevalcervo estis jam komplete eliminita, sed la bestoj estis
denove trovita antaŭ nelonge kaj ĝia nombro estas pligrandigita.
Iuj specioj de bestoj kaj agrikulturaj plantoj, kiuj mankis
en Tibeto, estas enkondukitaj al Tibeto el aliaj lokoj de
Ĉinio.
De la 1980-aj jaroj de la lasta jarcento Tibeto
fondis entute 21 ekologiajn rezervejojn, 7 ŝtatajn arbarajn
parkojn, 3 geologiajn parkojn, 1 ŝtatnivelan pitoreskejon
kaj 40 diversnivelajn naturparkojn, kiuj kovras areon de 401
mil kvadrataj kilometroj, kiuj konsistigas 34.03% de la tuta
areo de Tibeto kaj okupas la unuan lokon en Ĉinio. Krome,
en diversaj urboj kaj subregionoj de Tibeto oni fondis pli
ol 50 lokajn naturparkojn. Kompreneble ekzistas ankaŭ la problemoj
rilate al ekologia konstruado kaj mediprotektado en Tibeto.
Kaǔze de malboniĝo de ekologia medio de la terglobo, malforta
ekologio de Tibeto estas facile atakata de koto-ŝtona fluo,
terŝoviĝo, tererozio, lavango kaj aliaj naturaj katastrofoj.
Ankaŭ dezertiĝo minacas ekologian medion de la loko. Kvankam
en ekonomia disvolvado foje kaj foje videblas homa detruo
al ekologio kaj naturaj riĉfontoj, tamen ili estas nur apartaj
fenomenoj, kaj plie, la loka registaro multe atentas tion.
Ni havas motivon kredi, ke la tibeta popolo en la estonteco
faros la medion pli bela, kaj la lokon tera paradizo “Shangrila”.
Dalai-lamao neglektas la objektivan realon pri
ekologia konstruado kaj progresado de Tibeto, sed sputas mensogaĵojn
internacie, kalumniante, ke la ĉina registaro detruas ekologian
medion de Tibeto, forrabas ĝiajn riĉfontojn k.a. Fakte sub
la ŝildo de prizorgo de la ekologia medio de Tibeto Dalai-malao
kaj liaj kunuloj provas restarigi malnovan servutan reĝimon
kaj krei publikan opinion por realigi sian malnoblan celon
disspliti la patrion.
|
