Aktualajhoj Unua paĝo >> Socio >> Fokusaj temoj


30 jaroj de Ĉinio post praktikado de reformado kaj pordomalfermo (II)

Doloro en transformado

Yin Shaohua naskiĝis en 1963. En la aĝo de 20 jaroj li eklaboris en fabriko de lokomotivaj pecoj sub la Pekina Fervoja Buroo. Komence kiel metilernanto li faris simplan laboron, kaj poste fariĝis lerta tornisto. Pro siaj diligenteco kaj distingiĝa atingo li estis multfoje honorita kiel avangarda laboristo.

Dum lia laborado en la fabriko, la ĉina socio ŝanĝiĝis iom post iom. Enkonduko de la merkata mekanismo ŝanĝis la antaŭan staton de la fabriko kaj la lasta devis alfronti la merkaton. Entreprenoj de fremda investo, de miksa investo kaj novtipaj entreprenoj starigitaj en la merkata ekonomio okupis avangardon dum intensa merkata konkurenco. Male la ŝtataj entreprenoj kun peza ŝarĝo pro multaj emeritoj, postiĝintaj produktaj instalaĵoj kaj administra korpulenteco falis en malfacilecon en la merkata konkurenco.

La rekta diferenco inter ŝtataj kaj nov-sistemaj entreprenoj montriĝas en granda distanco de enspezoj de laborantoj. Sekve de tio ŝanĝiĝis ankaŭ nocioj. Yin diris, ke antaŭe laboristoj ne havis grandan postulon pri salajro aŭ monpremio, kaj ofte senpage faris ekstran laboron. Sed en la fino de la 1980-aj jaroj la kriterio de laboro estis anstataŭigita per la sumo de enspezo. Laboro en kompanio kun alta enspezo, eĉ ĉestrata vendado estis multe ŝatataj okupoj.

En 1989 Yin havis filinon. Tiam lia monata salajro estis 108 juanoj (iom pli ol 15 usonaj dolaroj), kaj li vivis malfacile. Tial Yin forlasis sian laboron de la fabriko, kaj rekomendite de sia amiko, eklaboris en kantino de viroza institucio de Pekino. Komence lia salajro estis malpli alta ol tiu en la fabriko, sed li pensis, ke tio estas sciencesplora instituto kaj havos bonan perspektivon. Kiel atendite lia salajro multe altiĝis kelkajn jarojn poste.

La stato de lia edzino ne estis tiel bona. Ŝi laboris en fama sodakva fabriko la Arkta Oceano. Kaŭze de postiĝinta mekanismo kaj malrapida novigo de produkto, fine de la 1990-aj jaroj la fabriko malprofitis. En la premo de merkata konkurenco, la entrepreno reduktis siajn laborantojn, kaj parto de maljunaj laboristoj devis forlasi sian postenon antaŭ la emerita aĝo. La edzino de Yin estis unu el ili.

La entrepreno donis al tiuj laboristoj kompenson. La edzino de Yin akiris 17 mil juanojn. Tiam ŝi estis nur 40-jara. Alivorte dek jarojn poste ŝi povis havi pension. Ŝi kaj ŝia pliaĝa fratino starigis malgrandan vendejon kaj vivis ne malbone.

Kun enprofundiĝo de reformado, plejparto de entreprenoj rapide adaptis sin al la ŝanĝitaj cirkonstancoj. Ili kaj faris grandan kontribuadon al la ĉina ekonomio kaj akiris bonan profiton. Teknikistoj kun alta klereco gajnis pli multe ol tiuj, kiuj faris simplan fizikan laboron. En la lastaj du jaroj la proponado de teknikistoj diplomitaj de alt-teknikaj lernejoj ne povas kontentigi la postulon. En iuj entreprenoj ilia salajro estis eĉ pli alta ol blank-kolumaj laborantoj en grandaj urboj. Tio estis neimagebla antaŭe.

Ĉiuokaze, kompare kun la tempo antaŭ praktikado de reformado kaj pordomalfermo, la vivnivelo de laboristoj multe altiĝis. Yin diris, ke antaŭe oni povis aĉeti televidilon kontraŭ tutjara salajro, sed nun salajro de unu monato jam sufiĉas por tio.