En la 10-a de marto 2009 Dalai-lamao faris paroladon,
en kiu li trompis la mondan publikon, dirante, ke en Tibeto naturaj
riĉfontoj estas laŭvole ekspluatataj, arbaroj arbitre dehakataj,
raraj bestoj, kiaj sovaĝaj poefagoj kaj tibetaj antilopoj, ĉase
mortigataj kaj natura medio serioze poluata. Sensacie li anoncis,
ke en la pasintaj 50 jaroj la medio estis terure detruita.
Nun tiuj, kiuj iam vizitis aǔ iom konas Tibeton, certe
surpriziĝas pro la granda ŝanĝiĝo de Tibeto, admiras la belajn medion
kaj pejzaĝojn de la altebenaĵo. Fakte Dalai-lamao kaj liaj kunuloj
pli ol ĉiuj aliaj bone scias, ke la diro pri “tibeta medio detruita”
estas centprocenta mensogo, celanta konfuzi la publikan opinion.
Antaǔ la 5-a jardeko de la lasta jarcento malnova Tibeto
estis sub regado de servuta reĝimo kun malalta produktiveco. Tiam
tibetanoj faris ĉion nur por pasive adaptiĝi al naturaj kondiĉoj
kaj postulis sole de la naturaj riĉfontoj. Kaj ili tute ne konis
la objektivan leĝon de ekologia medio de Tibeto, por ne paroli pri
la ekologia konstruado kaj mediprotekto.
De post ekpraktiko de la politiko de reformado kaj pordomalfermo
la disvolviĝo de ekonomio kaj socio de Tibeto akiris grandan sukceson,
kaj la centra kaj loka registaroj faris multon por protekti la ekologian
medion kaj akiris rimarkindajn efikojn.
Dum 1982-1994 la popola kongreso, registaro kaj registaraj
departementoj de Tibeto publikigis sinsekve 30 lokajn regulojn kaj
dokumentojn pri ekologia konstruado kaj mediprotekto, kiuj formis
kompare sisteman regularon por loka mediprotekto.
En la ekonomia konstruado ili serioze plenumas normojn
por mediprotektado, moderigas rilatajn ekspluaton kaj konstruadon,
kaj ĉe la komenco de politik-ellaboro ili limigas influon de ekspluato
kaj konstruado al la medio. Nun 90% de la konstruaj projektoj kaj
100% de la gravaj programoj de Tibeto observis la normojn por mediprotektado.
Dum konstruado de la mondfama Qinghai-Tibeta Fervojo oni elspezis
1.54 miliardojn da juanojn (1 usona dolaro = ĉ. 6.83 juanoj) por
protekti ekologion kaj naturajn pejzaĝojn ĉe la fervojo kaj per
tio oni kreis modelon por mediprotekto en fervoja historio de Ĉinio.
Tibetaj forstaj publiksekurecaj trupoj plifortigas protektadon
de tibetaj antilopoj kaj aliaj sovaĝaj bestoj, kaj efike batas la
kontraǔleĝan agadon kontraŭ la sovaĝaj bestoj. Nun protekto de sovaĝaj
bestoj jam enradikiĝis en la konscio de tibetanoj, kaj oni jam komplete
bremsis furiozan ŝtelĉasadon de tibetaj antilopoj. En la pasintaj
50 jaroj neniu specio pereis en Tibeto, kaj efike protektata estas
biovarieco. En la lasta jarcento internacia besto-esplora rondo
iam kredis, ke tibeta ĉevalcervo estis jam komplete eliminita, sed
la bestoj estis denove trovita antaŭ nelonge kaj ĝia nombro estas
pligrandigita. Iuj specioj de bestoj kaj agrikulturaj plantoj, kiuj
mankis en Tibeto, estas enkondukitaj al Tibeto el aliaj lokoj de
Ĉinio.
De la 1980-aj jaroj de la lasta jarcento Tibeto fondis
entute 21 ekologiajn rezervejojn, 7 ŝtatajn arbarajn parkojn, 3
geologiajn parkojn, 1 ŝtatnivelan pitoreskejon kaj 40 diversnivelajn
naturparkojn, kiuj kovras areon de 401 mil kvadrataj kilometroj,
kiuj konsistigas 34.03% de la tuta areo de Tibeto kaj okupas la
unuan lokon en Ĉinio. Krome, en diversaj urboj kaj subregionoj de
Tibeto oni fondis pli ol 50 lokajn naturparkojn. Kompreneble ekzistas
ankaŭ la problemoj rilate al ekologia konstruado kaj mediprotektado
en Tibeto. Kaǔze de malboniĝo de ekologia medio de la terglobo,
malforta ekologio de Tibeto estas facile atakata de koto-ŝtona fluo,
terŝoviĝo, tererozio, lavango kaj aliaj naturaj katastrofoj. Ankaŭ
dezertiĝo minacas ekologian medion de la loko. Kvankam en ekonomia
disvolvado foje kaj foje videblas homa detruo al ekologio kaj naturaj
riĉfontoj, tamen ili estas nur apartaj fenomenoj, kaj plie, la loka
registaro multe atentas tion. Ni havas motivon kredi, ke la tibeta
popolo en la estonteco faros la medion pli bela, kaj la lokon tera
paradizo “Shangrila”.
Dalai-lamao neglektas la objektivan realon pri ekologia
konstruado kaj progresado de Tibeto, sed sputas mensogaĵojn internacie,
kalumniante, ke la ĉina registaro detruas ekologian medion de Tibeto,
forrabas ĝiajn riĉfontojn k.a. Fakte sub la ŝildo de prizorgo de
la ekologia medio de Tibeto Dalai-malao kaj liaj kunuloj provas
restarigi malnovan servutan reĝimon kaj krei publikan opinion por
realigi sian malnoblan celon disspliti la patrion.
|