La
90-a datreveno de naskigho de Verda Majo
Estas
tre facile memorebla la naskighdato de Verda Majo: ghuste je unu
tago antau la Virina Tago (la 8-a de marto). Chijare okazas la 90-a
datreveno de shia naskigho, kaj ni havas apartan karmemoron pri
shi.
Chinoj,
kiuj trapasis la kampanjon "chiutaga legado" en la jaroj
de la Kultura Revolucio (1966 -1976), legis la t.n. "tri malnovajn
artikolojn" el la verkaro de Mao Zedong. Dank' al tiu chiutaga
legado, d-ro Norman Bethune el Kanado farighis, almenau en tiu tempo,
persono vaste konata tra Chinio. Tamen, io neordinara okazis al
mi, nome, chiufoje, kiam mi relegas la artikolon "Memore al
Norman Bethune", mi nepre rememoras pri Verda Majo. Char ili
ambau estis grandaj batalantoj de internaciismo, ambau oferis sian
vivon al la afero por liberigo de la china popolo, ambau kushas
en la china tero, ghuante amon kaj respekton de la china popolo.
Pli
malfacile atingebla personeco
En
siatempa historia fono, la ago de Verda Majo sin oferi al la afero
por liberigo de la china popolo estis tre facile etiketita kiel
faro de "naciperfidulino" kaj kauzis malfelichan kompromiton
al shiaj familianoj (Patro de Verda Majo ja ricevis minacan leteron
kun la postulo, ke li atribuu al si mem la kulpon kaj faru suicidon).
Due,
Verda Majo ne nur sin donis al la afero por liberigo de la china
popolo, forlasinte sian propran hejmlandon, sed ankau edzinighis
al chino (Liu Ren). En tiama Japanio, edzinigho al chino estis rigardata
kiel tre hontinda fiago. Lau verko de Jhelezo: "Shian edzinighon
al chino oni rigardis kun malestimo en tiama japana socio. Ech shia
samlandano Kazi Wataru, kiu nomis sin revoluciulo, ne povis reteni
sian sarkasmon koncerne chi tiun aferon, direktante al Verda Majo
akrajn mokvortojn. Nenian subtenon shi trovis en la hejmo."
Trie,
Verda Majo estis nur pura plebano senpartia. Plej tushas al mi estas
tio, ke shi chiam memoras sian esperantistecon kaj ofte nomis sin
kun plena memestimo esperantisto. Shi skribis:"...mi estas
banala virino. Tamen mi kredas kaj sentas, ke mi povos fari iom
pli multe au ion signifan ol mi restus en Japanio. Char mi estas
esperantisto."
Brila
reputacio
Fakte,
la vivo de Verda Majo dauris ne longe. Shi forpasis en la agho de
35 jaroj. 20-jara, shi eklernis Esperanton, 25-jara, shi vojaghis
sekrete al Chinio kaj post dek jaroj malfeliche finighis shia vivo.
Shia esperantista vivo dauris resume nur 10 ghis 15 jarojn. Per
siaj verkoj postlasitaj Verda Majo ghuis la reputacion kiel la plej
elstara esperantisto kaj brila reprezentanto en la oriento. Vere
admirinda. Shia originala verko "En Chinio Batalanta"
karakterizighas per delikata priskribo, abunda je sentnuanco kaj
flua lingvajho. Depost ghia eldono en 1945 ghis nun, almenau en
Chinio kaj Japanio, ankorau neniu alia simila verko superis ghin.
Veterano Kurisu Kei tiel komentis skribante: "Verda Majo (Japane
Hasegawa Teru 1912 - 1947)...poste glorighis kiel la autorino de
'En Chinio Batalanta', kiu miaopinie povintus farighi chefverko
ne nur de la Esperanta literaturo, sed ech de la monda entute, se
ghi estus finverkita."
Ni
rajtas fieri, sed chu...
55
jaroj forfluis depost la forpaso de Verda Majo. Multo okazis en
la mondo, kiu ankau multe shanghighis. En materiala mondo aperis
komputilo, interreto...kaj multaj aliaj fruktoj de modernaj scienco
kaj tekniko, pri kiuj ni rajtas fieri. Ni ankau rajtas fieri pri
la sukcesoj en E-movado chu internacia chu azia, ekz-e, ni havas
KAEM kaj UK, kiu jam okazis en Azio: en Japanio (1965), Chinio (1986),
Koreio (1994), Tel-Avivo (2000), kaj nun Chinio ech ghuas la duafojan
gastigon de UK en 2004, sed chu tio automate faris la spiriton de
homoj pli progresa au pli nobla, ke ili konscie tenis sin forighi
de la egoisma profitemo? Ekde d-ro Zamenhof, pli ol pluraj veteranaj
pioniroj edukis nin, ke Esperanto estas ne nur lingvo. Konduto de
Verda Majo ankau elokvente pruvis tion.
La
supereco de Verda Majo, miaopinie, kushas je tio, ke shi faris perfektan
kombinon de persona talento kaj esperantista bonvirto. Ni devas
lerni de shi (precipe de shia spirito). Ne forgesu la famajn vortojn:
Homo povas havi grandan auh malgrandan kapablon, sed se li havas
tiun spiriton, li jam estas homo nobla, pura, bonvirta, libera de
trivialaj interesoj kaj utila al nia afero.
Estu
inda esperantisto
Post
kiam enkondukighis la t.n. merkata ekonomio en nian socion, pli
kaj pli da saghaj homoj submetighis al mamonismo. Kiam mi skribas
chi tiujn liniojn, mi havas dubon: chu homo regata de mamonismo
ankorau karmemoras Verdan Majon? Au, chu Verda Majo aprobas la konduton
adori mamonismon kiel esperantisto? Mi bone scias, ke saghaj homoj
ne shatas mian babilon, nek mian dubon, sed mi ankorau senpente
babilas au dubas lau mia kutima stilo maldelira. Char mi konvinkighas,
ke estas tre valora kaj bezonata homo, kia Verda Majo, kun nobla
idealo kaj bonvirto por E-movado tutmonda, kaj desplie por la china.
Karmemorante
Verdan Majon, ni estu inda esperantisto, kiu apartenas al nia afero,
kiel diris nia Majstro d-ro Zamenhof, ne per sia kapo, sed per sia
koro!
Biografieto
de Verda Majo
|