 |
Unua-pagho>>
Kulturo >> Literaturo
|
|
Pri la "Dek nau antikvaj poemoj" de MEI ZHI |
|
Jam perdighis la nomoj de la verkintoj de la "Dek Nau Antikvaj Poemoj". Xiao Tong, kronprinco de Liang-regno (502-557 p.K.) de la Sudaj Dinastioj (420-589 p.K.) kolektis ilin en la "Krestomatio" kompilita de li sub la titolo "Dek Nau Antikvaj Poemoj", kaj tiele ghi farighis la propra nomo por tiuj 19 poemoj. La poemoj ne estis verkitaj de unu sama poeto nek en sama tempo. Lau la enhavo kaj stilo oni konjektas, ke ili estis verkitaj de mezaj kaj subaj literaturistoj en la posta periodo de la Orienta Han-dinastio (25-220 p.K.). La poemoj spegulis de diversaj flankoj la psikon de la verkintoj antau la baldau venonta granda tumulto de la socio, montris iliajn aflikton kaj kontraudirojn pro la neefektivigeblaj deziroj en reala vivo, ilian profundan suspiron kaj maltrankvilon pro la mallongeco de la homa vivdauro kaj la fluga paso de la tempo. Tiuj poemoj kun peza sentimentaleco prezentas mallarghajn temojn kaj pro tio ne havas altan ideologian valoron. Tamen ili estas signifaj por konado pri la historio. Aliflanke la asimilo de la nutrajhoj de popolaj kantoj kaj la alta klereco de la autoroj dotis la poemojn per aparta arta stilo. Dank'al tio la "Dek Nau Antikvaj Poemoj"farighis modeloj por la fruperiodaj lirikaj poemoj en la china literatura historio. Granda parto de la "Dek Nau Antikvaj Poemoj" temas pri aflikto pro malsukceso en la ambicio kaj pri la chagreno pro la realo. Tion kauzis en certa grado la malsukceso de la autoroj en promocio. La poetoj ofte esprimis en siaj verkoj emociighon pro la mallongeco de la homa vivdauro. Iu skribis en sia poemo:
Alia suspiris, ke
Kaj tria veis, ke
Tamen la sama emocio venis de malsamaj sintenoj. Iuj instigis sin debuti laueble pli frue kun senmorta "honoro". En la poemo "Charo Hezitas en Orientigho" la autoro esprimis sian impreson pri la shanghighoj viditaj sur la hejmenrevena vojo kaj emociighis che la penso, ke tro rapide venas al homo la maljuneco. Tamen la poeto ne estis deprimita pro tio. Li skribis:
La versajhoj aprobas, ke oni devas fari ian meriton en sia mallonga vivdauro. La autoro de la poemo "Veture el la Nordorienta Pordo" pensis malsame. En la poemo li skribis, ke ankau sanktulo mortas kiel ordinarulo, do estas stulte klopodi por farighi sanktulo. Li opiniis, ke chio en la homa vivo estas vanta, sekve oni ne bezonas klopodi en sia ambicio kaj strebi al "gloro". Li opiniis, ke nur luksaj vestajhoj kaj frandajhoj estas la plej realaj ghuoj. Analogaj verkoj estas "Homa Vivo Dauras Malpli ol Cent Jarojn" kaj "Orienta Urbomuro Alta kaj Longa".
En tiaj versajhoj plievidentas pasiveco kaj dekadenco. Iuj el la poemoj pri deprimigho pro malsukceso en la ambicio kaj afliktigho pro la socia realo spegulis patoson de la verkintoj, kiuj ne volis resti sur malalta socia pozicio kaj klopodadis por promociigho, sed malsukcesis en tio. En "Abunda Festeno Hodiau" trovighas tiaj versoj:
Por chasi altan rangon kaj renomon multaj el la literaturistoj de Han-dinastio migris aliloken por lerni au oficistighi, kio farighis moro. Tiu socia fenomeno spegulighis ankau en la "Dek Nau Antikaj Poemoj". Tiuj poemoj temantaj pri migrantoj kaj sopirantaj virinoj konsistigis grandajn procentojn de la poemoj. Unu el la chefaj artaj karakterizajhoj de la "Dek Nau Antikvaj Poemoj" estas ilia lirikeco. La kutima metodo estas kontrastigi per afero au objekto, kunfandi sentojn kaj medion. Ekzemple la poemo "Stelo Bovisto* en Foro" priskribas ekskluzive pejzaghon kaj enknedas sentojn en la versojn. Shajne la poemo priskribas nur du stelojn (Steloj Bovisto kaj Teksistino) sur la chielo, sed fakte esprimas aflikton de geamantoj en la homa mondo pro la disigho. La plej gravaj versoj por la lirikeco estas:
Kvankam la versoj priskribas nur la teksistinon kaj la medion, ili tamen fidele esprimas la profundan aflikton de la geamantoj pro la disigho. En la poemo "Arghenta Lumo de la Luno" rolas migranto. En nostalgio la migranto sendormis en kulvualo privershita de la arghenta lunlumo. En la kvieta luna nokto pli turmentis lin la hejmsopiro kaj li levighis, pashadis en la chambro kaj murmuris al si mem:
La brila luno vershis sian arghentan, frostan lumon sur la plankon. Li iris el la chambro kaj rigardis chirkauen, sed krom la tero prilumita de la luno nenion vidis. Do al kiu vershi la hejmsopiron? Larmoj nerimarkite malsekigis la bruston de la kitelo. Escepte de la unuaj du versoj, la ceteraj esprimas nur sentojn. La pejzagho de hela luna nokto fandighas en la sentoj, kaj el tio reliefighas viveca homfiguro sendorma pro nostalgio. Esprimi penson de la autoroj pere de priskribo de detalajhoj en la vivo, por ke la lirikaj poemoj havu pli da eposeco, estas alia arta karakterizajho de la "Dek Nau Antikvaj Poemoj", kion ekzemplis poemo "Domego en la Nordokcidento¡" La poemo priskribas malsukcesinton en shtatoficistigho, sed la priskribo ne estis rekte direktita al la afliktigho de la autoro pro la talento nerimarkita kaj lia malsukceso en la shtatoficistigho. La poemo priskribas aprecadon de kantado en domego, esprimante simpation al la kantanto:
Pere de tio la poemo montras, ke la auskultanto kaj la kantanto komprenas unu la alian pro sia samsorteco, kaj tiel senrezerve elvershas la morozecon de la autoro pro la malbona sorto. Che la fino de la poemo la autoro esperis, ke li kaj la kantanto kune farighos cignoj kaj libere flugos sur la chielo. Dank' al la finalo de la poemo reliefighis kaj pliklarighis la figuro de la poeto, kiu strebadis en sia ambicio, tamen ne trovis simpatiulon. Poemoj, kiuj montras la psikon kaj skulptas karakterizan homfiguron pere de priskribado de konkretaj aferoj en la vivo, ne estas malmultaj el la "Dek Nau Antikvaj Poemoj". Tion atestis "Jarfino en Frosto", "Frosto en Frua Vintro", "Amato de Malproksimo" k.c. La tria arta karakterizajho de la "Dek Nau Antikvaj Poemoj" estas tio, ke tiuj poemoj heredis la bonan tradicion de la "Libro de Poezio" kaj "Poezio de Chu", lerte uzis metaforojn por kontrastigo de sentoj kaj aludon profunde pensigan. Tion bone ekzemplis "Bambuo Kreskas Solece". La poemo elvershas la aflikton de novedzino pro la longa disigho tuj post geedzigho. Aperis en la poemo plurfoje metaforoj per vegetaloj. Che la komenco la poemo komparas la heroinon kun "bambuo solece kreskanta". Poste metaforo "kuskuto implikighas kun usneo****" prezentas la amon de la novgeedzoj. Sed la edzo migris foren senrevene, kaj shi devis sole pasigi jarojn de bela juneco en morna sopiro. Vershante shian malghojon kaj plendon, la poemo komparas shin kun hisopo kaj orkideo. La poemo aludas shian charman junecon per "disvolvighanta floro brilanta" kaj shian chagrenon pro la paso de la juneco per
La distingighaj metaforoj konkrete priskribas la mornan korstaton de la heroino. La lingvajho de la "Dek Nau Antikvaj Poemoj" estas simpla kaj natura, sen troa poluriteco, tamen en rafinita sugesto. Tio estas alia distingigha karakterizajho de la "Dek Nau Antikvaj Poemoj". Ghenerale dirite, tiuj poemoj konservas en si la simplecon kaj naturecon de popolkantoj, kaj enkorpigas la seriozecon kaj atentemon de la verkintoj.
|
|
|
Poemo
kun kvin ideogramoj en chiu verso, unu el la chefaj formoj de la
klasika china poezio, formighis en Han-dinastio (206 a.K. - 220
p.K.). La popolkantoj de Yuefu de Han-dinastio prenis chefe tiun
formon. Influate de la popolkantoj de Yuefu, literaturistoj
de Han-dinastio imite verkis multajn poemojn kun kvin ideogramoj
en chiu verso. La "Dek Nau Antikvaj Poemoj" estas tiaj
verkoj. Ili kulminis en la poemoj kun kvin ideogramoj en chiu verso
de la literaturistoj de Han-dinastio kaj markis ghian maturighon.