En la nordokcidenta antauurbo de Pekino trovighas 13 mauzoleoj de
imperiestroj de Ming-dinastio (1368-1644). Ili okupas 40 kvadratajn
kilometrojn. Dum la pasintaj centoj da jaroj tiuj mauzoleoj suferis
detruon de la naturo kaj homoj, sed iliaj chefaj konstruajhoj restas
kompare kompletaj kaj iliaj hipogeoj nedifektitaj.
En
Ming-dinastio oni traktis mortintojn kiel vivantojn kredante, ke
la animo de mortintoj daure vivos kiel vivantoj. Tial la 13 imperiestroj
konstruis por si mauzoleon tiom luksan kiom ilia palaco. Oni rigore
observis geomancion en elekto de sidejo de mauzoleo kaj projektado
de la konstruajhoj, akcentante harmonian kunighon de la mauzoleoj
kun la montoj, riveroj kaj flauro de la loko.
Antau
2300 jaroj en Chinio jam aperis speciala regiono de reghaj mauzoleoj.
En Tang-dinastio (618-960) aperis grupoj da imperiestraj mauzoleoj
sendependaj kaj interligitaj. Kaj la Dek Tri Mauzoleoj de Ming-dinastio
unuafoje montris la unuecon de imperiestraj mauzoleoj. Chiu mauzoleo
havas siajn proprajn kultan halon, tomban turon kaj trezoran urbon
(chirkaumurigita tombo), sed komunan Dian Vojon konstruitan por
la unua mauzoleo Changling.
Ghis
nun nur unu el la hipogeoj de la 13 mauzoleoj estis malfermita.
Ghi estis hipogeo de Dingling-mauzoleo. Oni prifosis ghin en 1956
kaj trovis ghin netushita. Oni ne trovis spuron de shtela prifoso
al la aliaj hipogeoj. La shtona arkado, Rugha Pordego, Sankta Monumenta
Kiosko, Shtonaj Korteganoj kaj Bestoj, Draka-Feniksa Pordo k.a.
chefaj konstruajhoj portas la originan guston. Prosperas antikvaj
pinoj kaj cipresoj en la mauzolea regiono. La areoj por tomboj de
kromedzinoj kaj altrangaj eunukoj estis kulturataj kiel kampoj,
sed la hipogeoj restis netushitaj. Sed la aliaj konstruajhoj sur
la tero jam disfalis kaj restas nur shtonaj skulptajhoj.
Inter
la 13 mauzoleoj Changling estas la plej grandioza, kaj sole Dingling
estas prifosita. Antaue la tuta mauzolea regiono estis chirkauita
de muro. Changling estas mauzoleo de Zhu Di, la tria imperiestro
de Ming-dinastio. La Kulta Halo estas ghia chefa konstruajho. Dingling
estis prifosita en 1956-1958. Nun ghi estas muzeo de imperiestra
mauzoleo. Ghi estas la 9-a inter la 13 mauzoleoj.
La
shtona arkado che la suda ekstremo de la Dia Vojo estis konstruita
en 1540. La arkado el blanka marmoro larghas 28.86 metrojn kaj altas
14 metrojn. La sokloj de ghiaj fostoj estis gravuritaj je diversaj
bestoj. Ghi estas la plej granda kaj plej malnova shtona arkado
de Chinio.
Shtonaj
statuoj:
Ambauflanke
de la Dia Vojo inter la Granda Monumenta Kiosko kaj Draka-Feniksa
Pordo staras 24 shtonaj bestoj, inkluzive de leono, kamelo, elefanto,
chevalo kaj aliaj mitaj bestoj, kaj 12 shtonaj civilaj kaj militaj
korteganoj kaj merituloj. Chiu el ili estis farita el sola shtono
en 1435, kiam oni riparis la mauzoleojn Changling kaj Xianling.
Draka-Feniksa
Pordo:
La
nomita pordo sidas sur la Dia Vojo. Ghi havas 3 spanojn kaj estas
ornamita per gravuritaj nuboflokoj kaj mitaj bestoj.
Yongling-mauzoleo:
Sudoriente
de Changling estas Yongling-mauzoleo de imperiestro Shizong kaj
liaj edzino kaj du kromedzinoj. Malpli granda ol Changling, sed
tre delikata, ghi konsistas el 3 kortoj kun 7 kultaj chambroj kaj
9 akcesoraj chambroj. Ghi estas la plej komplete konservita inter
la 13 mauzoleoj. Ghiaj konstruajhoj estas ornamitaj per shtonaj
gravurajhoj, majstrajhoj de Ming-dinastio.
Dingling-mauzoleo:
Ghi,
situanta sudokcidente de Changling-mauzoleo, estas tombo de imperiestro
Zhu Yijun kaj liaj du edzinoj. La imperiestro decidis la sidejon
de sia mauzoleo en 1583, kiam li venis kulti prapatrojn. La konstruado
komencighis en la sekvanta jaro kaj dauris 6 jarojn laborigante
30 mil militistojn kaj metiistojn. Bedaurinde granda parto de la
konstruajhoj estis detruita. Malantau la Tomba Turo estas tombo
kaj hipogeo malfermita en majo de 1956. En ghi arkeologoj trovis
grandan nombron da trezoroj. Malfermigho de la hipogeo liveris valorajn
materialojn al esplorado pri la historio de Ming-dinastio.
Hipogeo:
Ghi
estas unika malfermita hipogeo, 27 metrojn sub la tombovolbo. La
hipogeo areas 1195 kvadratajn metrojn. La shtona plafono de la hipogeo
estas arka kaj la tuta hipogeo konsistas el altaj cheloj antaua,
meza, malantaua, dekstra kaj maldekstra. La antaua kaj meza cheloj
estas pavimitaj per tre fajnaj kvadrataj brikoj. En la dekstra kaj
maldekstra cheloj estas bazamentoj el blanka marmoro por cherkoj.
Ankau la bazamentoj estas pavimitaj per kvadrataj brikoj. Meze estas
oblonga truo plenigita je flava argilo. La malantaua chelo estas
la plej granda el la kvin cheloj. Meze de ghi estas bazamento por
cherkoj de imperiestro Zhu Yijun kaj liaj du edzinoj. Chirkaue de
la cherkoj estas rughe lakitaj kestoj plenaj de trezoroj entombigitaj
kune kun la mortintoj.
En
1957 la Dek Tri Mauzoleoj de Ming-dinastio estis difinitaj de la
pekina registaro kiel unu el la protektataj antikvaj konstruajhoj.
En 1961 la mauzolearo estis difinita kiel shtatnivela protektata
historia restajho. En 1982 ghi estis difinita kiel unu el la 44
chefaj protektataj pitoreskejoj de Chinio. En julio de 2003 ghi
estis enskribita de Unesko en la Liston de Mondaj Heredajhoj.
|