China Esperanto-Ligo  
Informoj
Bultenoj
Notoj pri UK 2004
Dokumentoj
China Movado
Koncize pri Chinio
Pekino Hodiau
Vojagho tra Chinio
Enciklopedieto de Chinio

Etiketo

La chinoj tre atentas pri etiketo kaj bone praktikas ghin.

La etiketo de la antikva Chinio inkludas ne nur konkretajn ritojn, sed ankau serion da sistemoj kaj rilataj ideologioj. Ghi ne klare distingighas de la shtataj leghoj kaj registara reghimo. En multaj politikaj kaj juraj difinoj montrighas ghia enhavo. Ekzemple, en Zhou-dinastio (11-a jc. - 256 a.K.) estis kulto al dio, al la suno, luno, steloj, montoj, riveroj, arbaroj kaj lagoj, ceremonio de funebro al mortinto kaj al malfelichego kauzita de natura katastrofo au home farita plago, milita mobilizo kaj ceremonio por chasado, peto de regha audienco far princoj kaj reciproka vizito de princoj kaj ilia aliancigho, geedzigha ceremonio kaj ceremonio por adoltigho de viro.

Sed la etiketo de la moderna Chinio estas multe pli simpla ol tiu de la antikva. Nun ni prezentu kelkajn ghentilajn esprimojn.

Se oni renkontas sian konaton kun familia nomo Zhang au Li, oni vokas lin Lao Zhang au Xiao Zhang, Lao Li au Xiao Li (Xiao portas nuancon karesan al pli junaj kaj Lao karesan al pli aghaj) au vokas lau lia persona nomo. Kiam oni petas helpon de iu, oni ne vokas lin per "he". Oni vokas maljunulon avo au sinjoro kaj maljunulinon avino au sinjorino. Oni salutas junulon au mezaghulon sinjoro kaj infanon amiketo. Se oni volas informighi pri io, oni diras:"Mi volus demandi vin..." "Mi petas vin..." Ricevinte respondon, oni diras dankon.

Che la antikvaj chinoj estis multaj ghentilaj salutmanieroj. Kiam oni renkontis sian amikon au konaton, oni vertikale svingis la kunmetitajn duonpugnigitajn manojn antau sia brusto, iom klinante sin. Por saluti pli aghajn, oni devis surgenuighi kaj klini la kapon al la tero. Sed nun oni salutas manpreme. Kelkfoje oni salutas novan konaton per kapklino kaj post tio eldiras sian nomon. Che la interkonatigho oni ghenerale ne demandas pri agho, salajro kaj geedzeco, sed nur demandas: "Kiel vi nomighas?" au "Kiel mi nomu vin?" "Chu bone fartas via familio?" En la antikva Chinio oni uzis diversajn karesajn kaj humilajn esprimojn, kiel "via sinjora moshto", "via honora domo", "viaj respektindaj gepatroj", "granda frato", "viaj amindaj gefiloj", "via humila servisto (mi)", "mia mizera domo", "mia samhejmano".

En buso gejunuloj ofte cedas sian sidlokon al maljunuloj, infanoj kaj gravedulinoj.

Por viziti amikon, oni anticipe petas lian konsenton pri tempo de renkontigho. Veninte al lia hejmo, oni devas frapi lian pordon. Ne decas eniri sen ricevi permeson.

La chinoj manghas per bastonetoj, ne shmacante, precipe kiam ili manghas kune kun gasto. Ne licas al manghanto klinighi al tablo, nek montri al iu ajn per bastonetoj.

Che la adiauo al nova konato oni ne petas lian adreson, se li ne memvole informas. Kiam oni intencas teni la interrilatojn, oni unue donas al li sian adreson kaj poste demandas: "Kiamaniere mi kontaktighu kun vi?"