En Chinio cirkulas multaj belaj legendoj pri drako kaj fenikso, kaj ankau estas popularaj aktivadoj pri drako, kiaj konkurso de drakboatoj, ludado de draklanternoj kaj drakdancoj. Inter la kortegaj kaj popolaj ornamajhoj ofte vidighas figuroj de drako. Pro tio oni kutime nomas Chinion hejmlando de drako kaj chinojn idoj de drako. La drako en la china antikva folkloro ne estas natura besto videbla sur la terglobo, sed imaga animalo propra al Chinio.

Ghi plej frue aperis kiel totemo adorata de la china klana tribo. En la primitiva socio ghi estis priskribita kiel animalo kun homa kapo kaj serpenta korpo. En iu literatura verko de la jaro 1100 estas skribite, ke la kornoj de la drako similas al tiuj de cervo, la kapo al tiu de kamelo, la okuloj al tiuj de diablo (au al tiuj de salikoko), la kolo al tiu de serpento, la skvamoj al tiuj de karpo, la ungoj al tiuj de aglo, la piedoj al tiuj de tigro kaj la oreloj al tiuj de bovo. Poste, el la kortegaj kaj popolaj artajhoj plejparto de la drakfiguroj havas supre diritajn trajtojn. La diferenco inter ili estas: En la popolaj artajhoj la drakfiguroj plejparte aspektas simple, naive kaj aminde, kio montras la belan esperon de la laboruloj al la drakoj. Kaj en la kortegaj artajhoj la drakfiguroj plejparte aspektas majeste, furioze kaj terure, kio montras la dignon de imperiestro.

La drako, kiel adorajho de la primitiva socio, havis intiman rilaton kun la batalo de prahomoj kontrau la naturo. Tiam la drako, kiel simbolo de la supernatura forto, estis diigita figuro. Tial ghi chiam estis ligita kun herooj en folkloro. Ekzemple, chinaj legendoj diras, ke Fuxi, kreinto de la universo, Nüwa, kiu faris homojn el argilo, Huangdi, kiu gvidis la popolon venki fortan malamikon kaj kreis materian kulturon, kaj Shennong, kiu lernigis kultivadon, chiuj havas homan vizaghon kaj drakan au serpentan korpon. En china legendo Yu estas heroo povanta superregi inundon. Laudire, kiam Yu superregis inundon, iu diodrako pervoste bildigis riveron sur la tero por forfluigi la inundon. En la antikva Chinio la drako estis rigardata kiel senkompare forta diajho, kiu levas venton kaj donas pluvon. Tial, en multaj lokoj de Chinio trovighis temploj de drakregho. Kiam homoj estis atakataj de trosekeco au inundo, ili venis preghi en la temploj, ke la drakregho donu al ili favoran veteron.

En la primitiva socio la drako estis komuna spirita richajho de la tuta socio. En la komenco de la sklava socio, kun naskigho de hereda sistemo de monarkio kaj monopoligo de richajhoj far la sklavoposedanta klaso, la drako farighis prapatro de la familio de la plej alta reganto. En la feuda socio la drako jam farighis simbolo de absoluta autoritato de imperiestro. La chiutagaj bezonajhoj de imperiestro chiuj portis nomon koncerne al drako. Ekz., la imperiestra robo estis nomata "drakrobo", lia sidloko "draka sidloko" kaj lia lito "draka lito". La robo de imperiestro surhavis multe da broditaj drakoj, maksimume 192.

Chie en la ornamajhoj de kortegaj konstruajhoj vidighas drakfiguroj. Ekzemple, la halo Taihe de la Imperiestra Palaco en Pekino estis loko, kie imperiestro okazigis grandan ceremonion por celebri sian surtronighon kaj gravajn festojn kaj publikigis siajn ediktojn al la tuta lando. En ghia mezo estas trono kun oraj drakoj, ambauflanke de la trono staras po ses grandaj kolonoj, chiu kun unu chirkauvolvinta drako. Che la supra parto de la plafono estas lignogravurita drakego ore lakita, kun perlo en la busho, kiu kun klinita kapo rigardas malsupren. La drakoj sur la kolonoj kaj plafono harmonias kun la trono. Sur la ekrano malantau la trono estas gravuritaj flugantaj, rampantaj kaj sidantaj drakoj. Tra la tuta halo prezentighas grandioza spektaklo, ke multe da drakoj dancas ghoje. Por montri sian suverenecon, imperiestro ornamis per drakfiguroj ne nur la halon, kie li plenumis sian autoritaton, sed ankau la dormochambrojn de siaj edzinoj kaj sian ghardenon. En la parko Beihai proksima al la Imperiestra Palaco estas la Naudraka Muro fama en kaj ekster la lando. Sur la fronta kaj dorsa flankoj de la muro estas po nau drakoj kun malsamaj pozoj kaj en diversaj koloroj, kiuj naghas en ondanta maro, kio aspektas tre grandioze.

En Chinio oni emas personigi la drakon. En literaturaj verkoj estas diversaj drakfiguroj, el kiuj iuj kreas felichon por la popolo, aliaj portas malfelichon al ghi. En Yuan-dinastio (1279-1368) estis la teatrajho "Zhang Yu Boligas la Maron". Ghi priskribas, ke instruitulo Zhang Yu enamighis al filino de la drakregho de la maro kaj estis malhelpata de la drakregho. Poste Zhang Yu havigis al si trezorajhon kaj boligis la maron. Per tio li venkis la drakreghon kaj sukcesis edzighi al lia filino. la rakonto esprimas la aspiron de la popolo al bela afero kaj ghian reziston kontrau malbono kun drako kiel la reprezentanto.

Fenikso, same kiel la legenda besto drako, ne ekzistas en la naturo. Ghi estas birdo aparta en legendoj de Chinio. Ghi nur iom similas al fenikso en la okcidentaj legendoj.

Jam en la prahistorio de Chinio cirkulis legendo pri fenikso, kiu, kiel totemo de klana tribo, estis rigardata kiel dia birdo. En la fruaj klanoj ghi estis kokforma. Poste la tribo, kiu prenis fenikson kiel sian totemon, ensorbis belajn partojn de la birdaj totemoj de aliaj triboj venkitaj kaj aneksitaj en intertriba batalado kaj plibeligis la sian, kies kapo similas al tiu de ora fazano, beko al tiu de papago, flugiloj al tiuj de giganta vulturo, piedoj al tiuj de gruo, plumoj al tiuj de pavo. Literaturistoj kaj artistoj de chiuj chinaj dinastioj donis al fenikso profundan signifon, ke ghi portu pli da trajtoj de la china nacio, ekz. papaga beko simbolas belan muzikon, pava vosto felichon, gruaj piedoj longvivecon kaj vulturaj flugiloj brilan perspektivon.

La antikvaj chinoj rigardis fenikson kiel birdreghon, bonauguran kaj dian birdon. Fenikso estas priskribata en mitoj, folkloro kaj ech historiaj verkoj. En la okuloj de la chinoj ghi estas birdregho bela kaj lerta en dancado kaj kantado. Ghia apero signifas alvenon de paco, trankvilo, felicho kaj bona auguro.

En legendo fenikso estas virseksa. Ghi kaj la inseksa legenda birdo Huang estas birdoparo. Sed en Han-dinastio (206 a.K. - 220) iu bela amhistorio parigis fenikson kaj drakon kaj tiam fenikso farighis simbolo de virina sekso. Estas bela amrakonto pri tio: En la periodo de Printempo kaj Autuno (770-476 a.K.) Nongyu, filino de Mugong, regnestro de Qin, enamighis al Xiao Shi, junulo lerta en flutado. Mugong konstruigis imponan terason por ilia nupto. Tiutage Xiao Shi flutis imite kanton de fenikso kaj senatende venigis drakon kaj fenikson. Xiao Shi ekrajdis sur la drako kaj Nongyu sur la fenikso, kaj ili kune levighis al la chielo. Tiel drako farighis simbolo de vira sekso, dum fenikso - simbolo de virina sekso. La legendo havas grandan influon sur la posteuloj. En Song-dinastio (960-1279) imperiestro pretendis, ke li estas drako, dum fenikso farighis simbolo de liaj edzinoj.

Fenikso kaj drako kune eniris en la imperiestran palacon de Chinio. Chie en ghi videblas figuro de fenikso, chu sur la domoj, chu sur la veturiloj, vestoj, ornamajhoj kaj aliaj objektoj. En la imperiestra palaco la loghejoj de la edzino kaj kromedzinoj de imperiestro havis la nomon de fenikso. Iliaj veturiloj, vestoj kaj kapvestoj portis la nomon de fenikso.

La figuro de fenikso ne nur trovighas en la imperiestra palaco, sed ankau estas vaste uzata de la ordinaraj popolanoj. La laboruloj metis sian belan idealon sur la figuron de fenikso, kiu montrighas sur brodajhoj, vakstinkturitaj teksajhoj, paper-tranchajhoj kaj aliaj popolaj metiartajhoj.