China Esperanto-Ligo  
Informoj
Bultenoj
Notoj pri UK 2004
Dokumentoj
China Movado
Koncize pri Chinio
Pekino Hodiau
Vojagho tra Chinio
Enciklopedieto de Chinio

Unua paghoo
Enciklopedieto de Chinio
Poshtmarkoj

En antikva libro estas notite, ke antau 2 700 jaroj chinoj komencis transdoni informojn per alarmfajro kaj starigis primitivan postiljonan sistemon. En Han-dinastio (206 a.K.--220 p.K.) establighis integra postiljona sistemo kaj malfermighis poshtvojoj al Centra Azio, Okcidenta Azio kaj Europo, kiuj faciligis transdonon de informoj inter Chinio, Persio kaj Romanio. Sed tiam la poshta stacio estis oficiala oficejo, kiu transdonis nur dokumentojn. En Ming-dinastio (1368-1644 p.K.) aperis civilaj poshtagentejoj, kiuj peris privatajn korespondajhojn. En Qing-dinastio (1644-1911 p.K.) en Chinio funkciis miloj da civilaj poshtagentejoj, kiuj peris ne nur korespondajhojn, sed ankau monon kaj paketojn. Tiam la servolinio sin etendis ghis Sudorienta Azio. Oni ne afrankis la poshtajhojn per poshtmarkoj, sed stampis sur ili la nomojn de la koncernaj poshtoficejoj. Nun la kovertoj kun tia stampo estas kolektajhoj por filatelistoj.

Post la Opia Milito en 1840-1842, Britio, Francio, Japanio, Germanio, Rusio, Usono k.a. funkciigis poshtoficejojn en chinaj apudmaraj urboj kaj iuj gravaj landinternaj urboj, kiuj respondecis pri fremdlandaj poshtajhoj ekster kontrolo de la china registaro. Tiuj poshtoficejoj estis fermitaj en 1922.

En 1866, la registaro de Qing-dinastio establis poshtoficejon en siaj doganejoj por transigi korespondajhojn de fremdlandaj ambasadorejoj kaj tiujn inter siaj doganejoj. Poste la poshtoficejoj komencis akcepti civilajn poshtajhojn. En 1896 la registaro funkciigis oficialan shtatan poshton, kio markis komencon de la china poshto.

La unua serio da poshtmarkoj de Chinio estis emisiita en 1878, kun desegno de drako. En la sekvaj 33 jaroj antau pereo de Qing-dinastio, oni emisiis sume 16 seriojn da poshtmarkoj el pli ol cent pecoj. Krom la drakaj poshtmarkoj, estis ankau serio da draketaj poshtmarkoj emisiita de la dogana poshto en 1885, tiu de "jubileaj poshtmarkoj" el 9 pecoj emisiita en la 7-a de novembro 1894, memore al la 60-jaran datrevenon de la naskigho de la imperiestra patrino Cixi, kaj poshtmarkoj kun stampo -- rugha fiska marko kun aldona stampo emisiitaj en 1897. Tiuj poshtmarkoj estis emisiitaj frue kaj malgrandkvante, sekve nun ili estas rigardataj kiel rarajhoj por la filatelistoj.

Post renverso de la feuda reghimo de Qing-dinastio, fondighis la Respubliko de Chinio kaj ankau la China Poshto. De 1912 ghis 1947 la China Poshto emisiis dekojn da specoj de poshtmarkoj. La fruaj poshtmarkoj surhavis fremdlingvajn skribajhojm, kaj ankau aldonajn, korektajn kaj limigajn signojn. En 1912, por memorigi la Revolucion de 1911, la China Poshto emisiis poshtmarkan serion el 12 pecoj kun portreto de d-ro Sun Jatsen. Sed pro malhelpo de nordaj militaristoj, la uzado de la poshtomarkoj estis limigita, kaj nun ili farighis tre valoraj.

Post 1927, en siaj liberigitaj regionoj la Komunista Partio de Chinio fondis sian propran poshton. Komence la transportado de leteroj estis senpaga. Poste, pro prosperigho de la poshtaj aferoj, oni komencis emisii poshtmarkojn en la liberigitaj regionoj. Ghis fondigho de la nova Chinio en la unua de oktobro 1949, la liberigitaj regionoj emisiis sume pli ol du mil specojn da poshtmarkoj. Tiam la kondichoj por presado estis tre malfacilaj. Oni uzis litografion, ksilografion kaj ech mimeografion. Kaj la desegnoj estis simplaj, paperoj maldelikataj kaj koloroj monotonaj. Pro senchesa militado nun konservighas nur malmultaj el tiuj poshtmarkoj.

En la nova Chinio rapide progresas la poshtaj aferoj. En mallonga tempo formighis poshtkomunika reto tra la tuta lando kun la chefurbo Pekino kiel la centro. La China Poshta-Telekomunika Ministerio monopole emisias poshtmarkojn. La poshtmarkoj de Chinio havas 3 kategoriojn: ordinaraj memorigaj kaj specialaj. Krome Chinio kelkfoje emisiis ankau aerposhtajn, shuldopagajn kaj filantropiajn poshtmarkojn. La memorigaj kaj specialaj poshtmarkoj konsistigas nau dekonojn de la serioj de la emisiitaj chinaj poshtmarkoj. La memorigaj poshtmarkoj estis emisiitaj por memorigi gravajn politikajn eventojn, tagojn, historiajn personojn en kaj ekster la lando. La specialaj prezentas modernan kaj antikvan kulturojn, sciencojn, artojn, animalojn, vegetalojn kaj multajn aliajn temojn. Kun granda formato, gracia desegno kaj delikata presarto, la poshtmarkoj prezentas specifan stilon kaj arton de la china nacio.

Ekde la unua serio de memorigaj poshtmarkoj emisiitaj en 1949, la china poshto alprenis novan matrikulan sistemon de la numero kaj emisia jaro de poshtmarko. Eble tio estas specifa karakterizajho de la chinaj poshtmarkoj. Sen legi poshtmarkajn katalogojn filatelistoj povas informighi pri la emisia jaro, nombro de la pecoj de la serio kaj ghia numero lau la indiko malsupre de poshtmarkoj. Tio helpas precipe fremdlandajn filatelistojn facile informighi pri la chinaj poshtmarkoj kaj ilin kolekti kaj ordigi.

La indikoj de la poshtmarkoj emisiitaj en la periodo de 1949 ghis marto 1967 estis ideogramoj "纪" (memoriga) kaj "特" (speciala). En tiu periodo oni emisiis sume 124 seriojn da poshtmarkoj el 406 pecoj kun indiko "纪", kaj 75 seriojn da poshtmarkoj el 444 pecoj kun indiko "特". De aprilo 1967 ghis julio 1970 oni emisiis 19 seriojn da poshtmarkoj el 80 pecoj sen indiko. Ekde augusto 1970 la chinaj poshtmarkoj ekhavis sur si sube maldekstre numeron kaj sube dekstre la emisian jaron. Ghis oktobro 1973 oni emisiis sume 21 seriojn da poshtmarkoj el 95 pecoj kun tia indiko. Ekde la fino de 1973 oni denove komencis presi sur la memorigaj poshtmarkoj la literon "J" (纪) kaj sur la specialaj "T" (特). Ghis la fino de 1987 oni emisiis 138 seriojn da J-poshtmarkoj kaj 118 seriojn da T-poshtmarkoj. En la sama tago de la emisio de novaj poshtmarkoj oni emisias ankau miniaturan folion, kompletan folion, plurpecan serion, memorigan koverton, poshtkarton k.c. shtatajn de filatelistoj.


Unua pagho