Unua-pagho>> Kulturo >> Moroj

 

 

 


Mia vojagho che la Granda Muro

Vilagha kroniko manskribita

Teksto de PETER HESSLER (Usono)
Fotoj de MICHAEL YAMASHITA

     Mia jhipo kuris al Interna Mongolio. Sur kampoj de la norda parto de Shanxi-provinco punktighas antikvaj fortikajhoj el adoboj. Mi trairis multe da vilaghoj kaj preteriris antikvajn murojn kaj alarm-turojn. Tie estas multe da altaj muroj kaj fortikajhoj, kie siatempe garnizonis chinaj armeanoj.

     La fortikajhoj plejparte estis konstruitaj en Ming-dinastio. Oni diris al mi, ke sole en Ming-dinastio oni konstruis murojn el shtonoj kaj brikoj.

     Mi haltigis mian jhipon en nekonata montovilagho, sieghita de antikva muro unu mejlon longa. En la vilagho vivis nur 120 loghantoj. Maljunuloj sin sunumis sur drashejo.

     Oni prezentis al mi la manskribitan vilaghan kronikon, verkitan de Chen Zhen. En la kroniko legighas: "La vilagha muro konstruighis en 1543, sed ghi estas tegita per brikoj bakitaj en 1573."

     La kroniko havas dekojn da paghoj. Tie legighas centoj da datoj kun ilustrajhoj kaj mapoj. La autoro de la kroniko diris al mi: "Mi studis la guberniajn dosierojn, diskutis kun maljunuloj kaj nur en la pasinta jaro mi finis la verkadon."

     Li prezentis al mi ceramikan pecon, kiun li trovis che la Granda Muro konstruita en Han-dinastio (206 a.K. - 220 p.K.). Li diris al mi, ke tri feudaj dinastioj konstruis fortikajhojn chi tie. Li kondukis min al ruino de la Granda Muro, kiu trovighas en la valo plena de sovaghaj herboj. Li montris al mi ruinon de muro 2 futojn altan kondukantan nordorienten. Li diris al mi, ke tio estas la Granda Muro konstruita en la Norda Wei-dinastio (386-534). Tie la ruino de la Granda Muro konstruita en Han-dinastio estas tre malalta. Sen lia montro mi neniel povus vidi ghin. La Granda Muro konstruita en Ming-dinastio 6 futojn alta sin etendas orienten, sed ghi estas krucita de shoseo, sur kiu staras shtona plato kun chinaj ideogramoj "Interna Mongolio".

Funebra ceremonio
Sur vasta stepo
Antikva muro - platformo por uzi poshtelefonon
Rekonstruisto de la Granda Muro