En la tridekaj jaroj de la 20-a jarcento la Esperanta movado rimarkinde disvolvighis mondskale. Tiam en multaj landoj aperis Esperantaj versioj de gravaj literaturajhoj kaj klasikaj verkoj. La chinaj esperantistoj aplikis Esperanton en la naciliberiga movado kaj la progresema kultura movado kaj multe disvolvis la Esperantan movadon enlande. En augusto de 1936, la redakcio de "La Mondo" sendis leterojn al famuloj de la kultura rondo por kolekti iliajn opiniojn pri Esperanto. Tiam Lusin suferis gravan malsanon kaj chiutage sputis sangon. En tia sanstato li ech ne forgesis subteni Esperanton. Li tiel skribis en la responda letero:

    "Mi mem estas konvinkita, ke mi aprobas Esperanton. Tio estas de tre longa tempo, eble 20 jaroj. Tamen lau mia memoro la motivoj estas tre simplaj:

  1. Ghi povas unuigi chiujn homojn en la mondo, precipe la subprematajn;

  2. Ghi povas diskonigi literaturojn;

  3. Mi vidas kelkajn esperantistojn, kiuj estas pli noblaj ol la hipokritaj egoistoj.

    La respondo de Lusin estis publikigita en "La Mondo", sed bedaurinde, en la sama monato, en kiu publikighis lia letero, li forpasis, kaj lia respondo farighis liaj lastaj vortoj por chinaj esperantistoj. En la sekvanta jaro, komencighis la Kontraujapana Rezistmilito. Chinaj esperantistoj eldonis en Esperanto "Vocho el Oriento", "Heroldo de Chinio", "Jan-an Esperantisto" kaj aliajn revuojn por informi la chinan nacisavan batalon kaj gajni simpation de la mondo.

Konatigho kun Esperanto
Partopreno en diskuto pri Esperanto en "Nova Junularo"
Amikeco kun Eroshenko
Instruado en la Pekina Esperanta Kolegio
En kunveno de esperantistoj en Kantono
Mentoro de esperantistoj
Bonaj memorajhoj por esperantistoj
Lusin kaj Esperanto