Se
oni jam sukcese esperantigis milojn da beletraj verkoj, inkluzive
de tiuj de Dante, Shekspiro, Bodlair, Geote, Pushkin, Gogol, Dostojvskij,
Mickiewicz, Madach, Cervantis, Lusin, Guo Moruo, Bakin k.a., tio
ja pruvis al ni, ke Esperanto estas kompetenta en traduko de beletrajhoj.
Se ni iom esploras pri la afero, ni povas rimarki, ke Esperanto
havas certajn superecojn en teknikoj por plenumo de tia tasko:
a. Simpla kaj racia
gramatiko
Esperanto
estas relative facile mastrebla pro tio, ke ghia gramatiko estas
simpla kaj racia: ghi ne havas superfluajn komplikajhojn kaj neregulajhojn.
b. Bela sonsistemo
Plejparto
de la Esperantaj vortoj finighas per vokaloj, kio faras la lingvon
sonora kaj agrabla por la oreloj. Tiu belsoneco de Esperanto ne
nur faras ghin tauga en kantado kaj poezio, sed ankau en prozaj
verkoj beletraj, por kiuj gravas ankau bona sonefekto.
c. Libera vortordo
Dank'
al uzo de la vortfinajhoj, Esperanto havas plej liberan vortordon,
kiu ebligas al ghiaj uzantoj facile solvi problemojn de ritmoj kaj
rimoj en traduko de poeziaj verkoj kaj fidele speguli certajn nacilingvajn
esprimajn kutimojn, laubezone. (Ekzemple, en lernolibro de nacia
lingvo, oni povas fidele prezenti per Esperanta traduko la vortordon
de la instruataj frazoj, por faciligi la komprenon de la lernantoj.)
Kvankam tio ne signifas, ke oni povas lauplache shanghi la vortordon
de frazoj, tamen ghia supereco estas neignorebla en tradukado de
beletrajhoj, precipe poeziaj verkoj.
ch. Internacia stilo
Dank'
al praktika uzado dum pli ol cent jaroj, jam formighis internacia
stilo de Esperanto, kiu ne nur garantias la klarecon de la tradukajhoj,
sed ankau starigis normon por estetikaj konsideroj. Por la formigho
de tiu internacia stilo de Esperanto kontribuis niaj eminentaj verkistoj
kaj tradukistoj, kiuj kolektis por si utilajn spertojn kaj lertojn
por paroli klare, koncize, precize, suke, lukse, belsone, kaj ankau
foje sprite, humure, sherce, moke, pike kaj kritike.
La
graveco de traduko de beletrajhoj por Esperanto
Problemoj
solvendaj por Esperanto en traduko de beletrajhoj
Konkludaj
vortoj
Rilataj
materialoj:
1.
Esperantighis la dramo "Fulmotondro"
2.
Pri "Rughdoma Songho"
3.
Majstra traduko de majstra romano
4.
Gemoj en la verda mondo
|