Geografio
Historio
Loghantaro kaj nacioj
Religioj kaj moroj
Politiko kaj shtataj organoj
Eksteraj rilatoj
Socia garantio
 
Administraj distriktoj
 
Chefaj urboj
Chefaj urboj

Chinio havas 668 urbojn. 13 el ili havas 2 milionojn da loghantoj, 24 -- 1-2 milionojn da loghantoj, 48 -- 0.5-1 milionon da loghantoj, 205 -- 200-500 mil loghantojn, kaj 378 -- malpli ol 200 mil loghantojn.

Pekino

Pekino estas municipo regata rekte de la centra registaro de Chinio kaj ankau chefurbo de la lando. Nun ghi havas 12.82 milionojn da loghantoj. Ghi estas politika, kultura, scienca, eduka kaj trafika centro de Chinio. Ghi situas en la norda rando de la Nordchinia Ebenajho, kun montoj okcidente, norde kaj oriente, kaj nur en ghia sudoriento estas ebenajho. La kontinenta klimato faras la kvar sezonojn klare distingeblaj. Printempo estas mallonga, somero pluvabunda kaj humida kaj vintro longa kaj frosta. Sed ghia autuno estas tre agrabla. Antau pli ol 3000 jaroj tie jam aperis urbo Ji. En la Periodo de Militantaj Regnoj antau pli ol 2000 jaroj ghi estis chefurbo de regno Yan. En la pli ol 1000 jaroj post tio ghi estis grava loko por militaj aferoj kaj ankau centro de komerco. En la 10-a jarcento ghi estis la dua chefurbo de Liao-regno kaj nomighis Yanjing. De 1115 ghis 1911, ghi estis chefurbo de la feudaj dinastioj Jin, Yuan, Ming kaj Qing. La historio postlasis al la urbo multajn heredajhojn vaste konatajn de la mondo, kiel ekzemple Tian'anmen-pordego, simbolo de Pekino, Tian'anmen-placo, la Imperiestra Palaco, la Granda Muro, la Chiela Altaro, la Somera Palaco, la 13 Imperiestraj Mauzoleoj de Ming-dinastio... La Imperiestra Palaco, la Granda Muro kaj la restadejo de pekinhomoj antau dekoj da miloj da jaroj che Zhoukoudian en la antauurbo de Pekino jam estis enskribitaj de Unesko en la Liston de Mondaj Kulturaj Heredajhoj. En 1949 Pekino estis prenita kiel chefurbo de la China Popola Respubliko. Granda shanghigho okazis al la urbo. Antau chirkau 100 jaroj Tian'anmen-placo estis kortega placo malpermesita al popolanoj kaj ambauflanke de la placo staris rughaj muroj. En la 50-aj jaroj la muroj estis malkonstruitaj kaj la placo plivastighis de 11 al 40 hektaroj kaj farighis loko por ekskurso, mitingo, amuzo kaj ripozo de la popolanoj. Chirkau la placo estas la Popola Halo, la China Historia Muzeo, la China Revolucia Muzeo, la Monumento por la Popolaj Herooj kaj la Memorhalo de Mau Zedong. Norde de la placo estas Chang'an-strato, kiu ricevis plilarghigon kaj longigon kaj krucighis kun la suda-norda akso de la urbo. Ambauflanke de la strato staras multaj modernaj konstruajhoj. En la 80-aj jaroj la konstruado de Pekino disvolvighis en mirinda rapideco kaj aperis pli ol 200 luksaj hoteloj kaj dekoj da luksaj magazenoj. Aperis unu post alia la Shtata Biblioteko, la Centra Televizia Stacio, la Internacia Komerca Centro, la Internacia Eksponejo, la China Teatro kaj la Okcidenta Stacidomo de Pekino. Multaj novaj ekspresaj autovojoj kondukas al la flughaveno kaj la Granda Muro. 200 trefkrucighoj faciligas la trafikon de Pekino kaj la apero de la Sportista Vilagho de la Azia Sporta Kunveno donis modernan etoson al la antikva urbo.

Shanhajo

Shanhajo, la plej granda urbo de Chinio, estas municipo regata rekte de la centra registaro. Nun ghi nombras 16.74 milionojn da loghantoj. La urbo situas en la mezo de la marborda linio de Chinio, che la enfluejo de Yangzi-rivero. Estante sinteza industria bazo kaj haveno, Shanhajo okupas tre gravan lokon en la nacia ekonomio de Chinio. Tie estas metalurgia industrio, mashinfabrikado, shipkonstruado, kemiindustrio, elektronika industrio, mezurila industrio, malpeza industrio, tekstilado k.a. Avangardas ghiaj komerco, financo kaj oceana transportado. Nun oni energie disvolvas la novan distrikton Pudong, kiu situas trans Huangpu-rivero trafluanta la urbon. La ghenerala celo de la disvolvo kaj malfermo de la nova distrikto Pudong estas: konstrui la distrikton en komplete apertan, multfunkcian kaj modernan novan distrikton mondnivelan pere de penado en dekoj da jaroj kaj meti la bazon por konstrui Shanhajon en internacian ekonomian, financan kaj komercan centron de la mondo kaj modernan internacian urbon.

Tianjin

Tianjin estas municipo regata rekte de la centra registaro. Ghi estas grava industria kaj komerca urbo en la nordo de Chinio. Nun ghi nombras 10.01 milionojn da loghantoj. Ghi distancas de Pekino 120 kilometrojn kaj estas grava haveno por oceana kaj mara transportado kaj ekstera komerco. La tradiciaj industrioj de Tianjin estas tiuj de metalurgio, mashinfabrikado, kemio, elektro, tekstilado, konstrumaterialo, paperfarado kaj manghajhoprilaborado. Ghiaj novaj industrioj estas tiuj de shipkonstruado, autofabrikado, petrola ekspluatado kaj prilaborado, traktora fabrikado, kemisterko, agrikultura insekticido, brakhorlogho, televidilo kaj fotilo.

Chongqing

Chongqing estas municipo regata rekte de la centra registaro. Ghi estas la plej granda industria kaj komerca centro en la sudokcidento de Chinio kaj centro de akva kaj tera trafikado che la supra Yangzi-rivero. Ghi nombras 6.14 milionojn da urbanoj. La urbo sidas che la kunfluejo de la riveroj Yangzi kaj Jialing. La chefa parto de la urbo estas chirkauita de lariveroj en tri flankoj kaj similas al duoninsulo. La urbo sidas sur monto, kaj oni nomas ghin monta urbo. Ghi estas sinteza industria urbo kun prosperaj industrioj de metalurgio, kemio, elektro, autofabrikado, mashinfarado, shipfarado, konstrumaterialo, tekstilado, manghajhoprilaborado kaj medikamento. En marto de 1997 la centra registaro prenis ghin municipo rekte sub sia regado, kaj dank' al tio Chongqing akiris novan shancon por disvolvigho, ekzemple pligravighas la pozicio de la urbo en la strategio de granda disvolvo de la okcidento de Chinio, kaj pligrandighas la rolo de la urbo en disvolvo de ambau bordoj de Yangzi-rivero, kaj aperas grandega merkata bezono en la konstruado de la akvoadministra vorko de la Tri Gorghoj de Yangzi-rivero kaj tiu en transloghigo de popolanoj en la subakvigotaj lokoj en la akvorezerveja regiono de la Tri Gorghoj de Yangzi-rivero.

Kantono

Kantono estas chefurbo de Guangdong-provinco kaj ghin trafluas Perlo-rivero. Ghi estas la plej granda urbo en la sudo de Chinio kaj grava kanalo kun la eksterlando. Ghi nombras 9.94 milionojn da loghantoj kaj estas urbo komercanta la unua kun la eksterlando kaj jam antau la jaro 200 ghi estis la centro de Chinio por komercado kun la eksterlando. Shipo de pli ol 10000 toneloj povas ankrighi en ghia haveno Huangpu, kaj multaj naviglinioj kondukas al diversaj lokoj de la mondo. Ekde 1957 tie regule okazas en printempo kaj autuno Foiro de Eksportajhoj de Chinio. Kantono estas unu el la gravaj pasejoj por fremdlandaj turistoj kaj havas multajn modernajn hotelojn.

Xi'an

Xi'an estas chefurbo de Shaanxi-provinco kaj la plej granda urbo en la nordokcidento de Chinio, kun 7.41 milionoj da loghantoj. Ghi estas tre fama antikva chefurbo kaj startpunkto de la Silka Vojo. De la 11-a jarcento a.K. pli ol 11 dinastioj prenis ghin chefurbo. Tie estas multaj antikvaj restajhoj, ekzemple la ruino de vilagho de matriarka socio en Banpo antau 6000 jaroj, la terakota falango trovita en katakomboj proksime de la tombo de la Unua Imperiestro de Qin-dinastio antau 2200 jaroj, la Granda Dayan-pagodo kaj Malgranda Xiaoyan-pagodo de Tang-dinastio, stelearo de Song-dinastio k.a.

Nun ghi estas unu el la turismaj urboj kaj novaj industriaj bazoj de Chinio. Ghia chefa industrio estas mashinfabrikado kaj ankau ghia tekstilado estas avangarda.

Wuhan

Chefurbo de Hubei-provinco, konsistanta el la urboj Wuchang, Hankou kaj Hanyang. Ghi nombras 4.28 milionojn da loghantoj. Ghi estas la plej granda urbo en la meza parto de Chinio kaj nodo de akva kaj tera trafiko en la baseno de la meza parto de Yangzi-rivero. Prosperaj estas ghiaj metalurgia industrio, mashifabrikado, shipkonstruado, tekstilado, kemiindustrio, manghajhoprilaborado k.a.

Shenyang

Chefurbo de Liaoning-provinco kaj la plej granda urbo en la nordoriento de Chinio. Ghi nombras 4.24 milionojn da loghantoj kaj ghiaj chefaj industrioj estas tiuj de mashinfabrikado, elektra ekipajho kaj peza mashino.