 Kirgizoj
plejparte loĝas en Kizilsu-a Kirgiza Aŭtonoma Subprovinco de sudokcidenta
Xinjiang-a Ujgura Aŭtonoma Regiono, kaj la ceteraj loĝas en aliaj
lokoj en Xinjiang kaj malmultaj en Heilongjiang-provinco. Nun Ĉinio
nombras 160 mil kirgizojn.
Kiel nomado, influate de klimato, vivmaniero kaj produkta
maniero, kirgizoj loĝas en jurto aŭ terkabano.
Paŝtistoj loĝas en felta jurto. Malsupre de la jurto
estas ligna cirklo el ruĝa saliko subportanta 80-120 palisojn. La
jurto estas kovrita per herbaj matoj kaj feltoj kaj fiksita per
dikaj ŝnuroj sur ĉirkaŭaj lignofostoj kaj ŝtonegoj. En pluva kaj
ventega sezono, oni starigas kiel subtenilon pinan trunkon centre
en la jurto.
La pordo direktiĝas al oriento aŭ sudoriento. Supre
estas luko por ventoli kaj enlasi lumon. Sub la luko estas fajrujo
kaj tripiedo subportanta poton.
Tapetoj
kaj kurtenoj pendas sur muro kaj tapiŝoj sterniĝas sur planko. Kontraŭ
la pordo estas vestokesto sur ligna breto. Antaŭ la kesto oni sternas
tapiŝon. Tage ĝi servas kiel sidloko por gastoj kaj nokte lito.
La felta jurto konservas varmon en vintro kaj izolas varmegon en
somero. Oni povas facile malmunti ĝin por migrado. Somere la paŝtistoj
loĝas apud rivero sur ebenaĵo kaj vintre ili migras al suna valo.
De antaŭ 15 jaroj, kirgizoj, kiuj kamplaboras, loĝas
en teraj aŭ brikaj domoj. La domo kun argila ebena tegmento estas
septita en tri ĉambrojn. La centra funkcias kiel salono kaj kuirejo
kaj la ceteraj ĉambroj por loĝado de gepatroj kaj iliaj infanoj.
La interna dekoracio estas elegante aranĝita. Tapiŝoj
kaj kurtenoj pendas sur muroj. La terlitojn kovras floraj tapetoj
kaj sidkusenoj. Ĉu vintre ĉu somere la litaĵoj kaj kapkusenoj estas
bonorde metitaj unu sur aliaj. Sur la muro apud la pordo estas vestopendigiloj
kovritaj per deliktate broditaj tukoj. Broditaj tukoj pendas sur
pordoj kaj fenestroj. La desegnoj de la interna dekoracio ĉefe prezentas
tranĉilon, pafilon, glavon, halebardon kaj scenojn de batalo, kaj
ankaŭ montojn, riverojn, birdojn, bestojn, lazuran ĉielon kaj nubon.
|