Tradiciaj sepultaj manieroj

Tibet-nacianoj traktas mortinton per 5 sepultaj manieroj, nome stupaa, kremacia, chiela, akva kaj enteriga. Influate de religio kaj hierarkio, oni alprenas sepultan manieron lau la rango de la mortinto. Krome la sepultaj manieroj estas iom diferencaj en diversaj lokoj.

Stupaa sepultado

Tio estas la plej altnivela sepultado, aplikata ghenerale por grandaj vivaj budhoj. Unue oni mumiigas la kadavron per sala akvo, macerajho de tibeta kartamo kaj aliaj specialaj substancoj, kaj poste metas la mumion en stupaon. Foje oni unue kremacias la kadavron kaj konservas la cindron en stupao. Nur Dalai-lamao, Banchen kaj malmultaj grandaj vivaj budhoj havis tiun honoron. La relikvoj de la forpasintaj Dalai-lamaoj konservighas en ora stupao. La plej famaj el la stupaoj estas tiuj por la Kvina kaj Dektria Dalai-lamaoj konservataj en la Rugha Palaco de Potala-palaco. Por fari tiujn du stupaojn, oni uzis 110 mil taelojn da oro. Antaue la stupaoj por relikvoj de Banchen estis faritaj el arghento. Sed tiu por la Deka Banchen estas tegita per oro kaj inkrustita per tre multaj gemoj.

Kremacio

Kremacio estas nobla sepultado, kaj en Lhasa oni aplikas kremacion nur por altrangaj bonzoj. Post kremacio oni au faras la cindron malgranda argila budhostatuo por poste kulti ghin en religiaj lokoj, au disjhetas ghin en vento sur alta monto, au disshutas ghin en riveron. En la sudorienta parto de Tibeto, malproksime de Lhasa, kie abundas arbaro, oni aplikas kremacion ankau por ordinaraj nacianoj.

Chiela sepultado

Tre populara sepultado en Tibeto, iniciatita de hinda bonzo Tangba Sangjie en la 11-a jarcento. Oni portas la kadavron al la speciala sepultejo, kaj la sepultentreprenisto distranchas la kadavron kaj nutras aglojn per la distranchajhoj. Lamaismo opinias, ke tiu maniero estas merito, kiu povas kovri la pekon de la mortinto kaj utili al ties reenkarnigho. Por respekti la moron de Tibet-nacio, la registaro de Tibeto publikigis dekreton por malpermesi rigardi kaj foti la chielan sepultadon.

Akva sepultado

Tiu maniero estas populara en loko ambauborde de la torenta Yarlungzangbo-rivero kaj en profundaj valoj. Oni portas la kadavron apud la riveron, distranchas ghin kaj jehtas la distranchajhojn en la torenton. En iuj lokoj, por simpligi la proceson, oni volvas la kadavron per blanka tolo kaj jehtas ghin en la riveron.

Enterigo

Plej malnova sepulta maniero kun historio de pli ol 3000 jaroj. Tiu maniero estas ankorau aplikata en lokoj oriente de Himalajo kaj en Medo-gubernio.

Sepultado de infano

En la rivervala regiono de Lhasa, kiam infano de malpli ol 8 jaroj mortis, oni ne povas apliki al ghi chielan sepultadon. Oni devas shmiri ghiajn manojn, okulojn kaj bushon per salo kaj butero, meti ghin en ceramikan poton, hermetike kovri ghin kaj poste pendigi ghin en malnova domo au groto, por konservi la kadavron integra. En arbara regiono sur la sudorienta Qinghai-Tibeta Altebenajho oni metas kadavron de infano en bambuan korbon au lignan keston kaj pendigas ghin sur arbon en speciala areo. Kaj oni nomas tion arba sepultado.