Geedziĝa moro de Uzbek-nacio

Uzbek-nacio havas sian tradician kutimon kaj moron de geedziĝo. Laŭ la kutimo gefratoj devas edzi(ni)ĝi laŭvice de la aĝo, nome, se pliaĝaj fratoj aŭ fratinoj ne edzi(ni)ĝis, la plijunaj ne povas edzi(ni)ĝi.

Kutime geedziĝa ceremonio de uzbekoj okazas en hejmo de novedzino vespere kaj oni devas regali gastojn per “manprena rizaĵo”. Antaŭ la ceremonio gepatroj de la novgeedzoj kaj svatantoj devas interkonsiliĝi pri monsumo, kiun la edzo devas pagi al la edzino ĉe repudio. Por uzbekoj eksedzi(ni)ĝo estas hontinda afero, pro tio ĝenerale eksedzi(ni)ĝo estas maloftega. Tamen, se geedzoj ne povas plu kunvivi, kaj la edzo volas eksedziĝon, la edzino rajtas ne nur forporti sian doton, sed ankaŭ ricevi kompensan monon de la edzo. La sumo estas interkonsentita antaŭ la geedziĝa ceremonio. Tio estas baro al flirtemaj viroj.

Post interkonsento de la sumo okazas geedziĝa ceremonio. Ĝin prezidas imamo. La imamo unue laŭtlegas koranon kaj demandas la novgeedzojn, ĉu ili volas geedziĝon. Post jesa respondo de la novgeedzoj la imamo donas al ili po peco da flano trempita en sala akvo. Uzbekoj alte taksas salon opiniante, ke ĝi povas profundigi amon de la geedzoj, kaj flano estas ĉefa manĝaĵo nemankigebla en la vivo de uzbekoj. Ambaŭ simbolas, ke la novgeedzoj kunvivos eterne kaj neniam disiĝos kiel salo kaj flano.

Post tio la novgeedzoj kaj gastoj bonvenigantaj la novedzinon venas al la hejmo de la novedzo. Apenaŭ la novedzino alvenas al hejmo de la novedzo, ŝin forportas al ŝiaj gepartoj ŝiaj parencoj kaj amikoj, kaj tiam la novedzo kun donaco sekvas la edzinon al ŝia hejmo por “elaĉeti” ŝin. Kutime, kiam la novedzo refoje venas por forkonduki la novedzinon, ŝi devas plori brakumante sian patrinon por esprimi, ke ŝi ne volas forlasi sian patrinon kiu kreskigis ŝin, dum la patro devas preĝi por feliĉo de sia filino. Poste la novedzino ĝoje sekvas la novedzon al hejmo de la bogepatroj akompanate de maljuna virino kun alta prestiĝo aŭ sia bofratino.

Kiam la novedzino atingas hejmon de la novedzo, oni bruligas fajron en la korto. La novedzino ĉirkaŭiras la fajron unu fojon kaj poste eniras en la domon trapaŝante blankan ŝtofon antaŭ la pordo. Tio markas, ke la novedzino finis sian fraŭlinecon kaj komencas novan vivon kun edzo. Kiam la novedzino eniras en la domon, la mastroj disdonas sukeraĵojn al la gastoj, kaj la gastoj konkure kaptas ilin por esprimi gratulon kaj bondeziron, ke la novgeedzoj havu feliĉan vivon kaj baldaŭ sian idon.

Laŭ kutimo de la nacio, ekde la tago de edziniĝo la virinoj devas porti vualon kun peco el ĉevalaj kolharoj antaŭ glabelo. Sed nun pli kaj pli malmultaj uzbekaj virinoj ne plu portas vualon.